Xuân Đài khai thác tiềm năng phát triển du lịch cộng đồng

Với diện tích tự nhiên rộng hơn 209,592km2, dân số hơn 15.000 người, trong đó đồng bào dân tộc thiểu số chiếm hơn 91%, chủ yếu là Mường và Dao - những cộng đồng còn lưu giữ nhiều giá trị văn hóa bản địa đặc sắc. Không chỉ sở hữu cảnh quan sơn thủy hữu tình, Xuân Đài còn là điểm giao thoa giữa không gian văn hóa miền sơn cước với các vùng phụ cận của Vườn quốc gia Xuân Sơn, tạo nên sức hút mạnh mẽ đối với du khách yêu thiên nhiên, văn hóa và trải nghiệm bản địa. Bao phủ rộng hơn 15.000ha, Vườn quốc gia Xuân Sơn xếp thứ 12 trong số 15 vườn quốc gia lớn nhất cả nước. Nơi đây được ví như “lá phổi xanh”, từ lâu đã trở thành điểm du lịch hấp dẫn của tỉnh Phú Thọ với độ che phủ rừng lên tới 84%, chất lượng các hệ sinh thái rừng ổn định và được bảo vệ tốt. Môi trường không khí, môi trường nước sạch sẽ, mát mẻ với thời tiết có nét đặc trưng của 4 mùa trong ngày: Buổi sáng mát mẻ của mùa Xuân, buổi trưa nắng ấm của mùa Hè, buổi chiều hiu hiu như mùa Thu, buổi tối se lạnh đặc trưng của mùa Đông. Đây là lợi thế để loại hình du lịch sinh thái, du lịch nghỉ dưỡng ngày càng phát triển.

Dệt thổ cẩm - nét văn hóa độc đáo của đồng bào Mường ở Xuân Đài đang được gìn giữ

Nằm ở vùng lõi Vườn quốc gia Xuân Sơn, khu Dù sở hữu tài nguyên du lịch tự nhiên có giá trị, độc đáo, thu hút du khách với những nét văn hóa phong phú, đặc sắc; hệ thống giao thông và viễn thông kết nối thuận tiện; đầy đủ hệ thống chỉ dẫn; dịch vụ ăn uống, mua sắm đáp ứng nhu cầu của khách du lịch. Những năm qua, được sự quan tâm của các cấp, ngành đầu tư cơ sở hạ tầng du lịch, củng cố cơ sở vật chất, tập huấn, bồi dưỡng nghiệp vụ dịch vụ du lịch sinh thái, du lịch cộng đồng, hoàn thành việc chỉnh trang nhà văn hóa và cảnh quan khu Dù tạo điểm nhấn trong quần thể du lịch tại địa phương. Vì thế, trung bình mỗi năm, nơi đây đã đón trên 8.000 lượt khách du lịch đến thăm quan, trải nghiệm. Cuối năm 2024, khu Dù đã được công nhận là điểm du lịch cấp tỉnh.

Xã Xuân Đài hiện lưu giữ nhiều nét văn hóa độc đáo, trong đó có ẩm thực, góp phần phát triển du lịch cộng đồng

Tham gia khám phá, trải nghiệm các hoạt động sản xuất của đồng bào dân tộc tại khu Cỏi, khu Dù, khu Lấp như: Đan lát, dệt thổ cẩm, bắt cá suối, hái lá thuốc tắm và tham gia các hoạt động văn hóa và trò chơi dân gian... để lại ấn tượng khó quên trong lòng nhiều du khách. Anh Trần Minh Tuấn ở Hà Nội chia sẻ: “Như tôi tìm hiểu, ở tỉnh Phú Thọ hiện nay có nhiều điểm du lịch cộng đồng hấp dẫn gắn với nét văn hóa đặc trưng của đồng bào dân tộc thiểu số. Là người ưa khám phá, thích không gian trong lành của núi rừng, tôi đưa gia đình lên Vườn quốc gia Xuân Sơn và lưu trú 2 ngày 1 đêm lại homestay ở bản Dù. Được checkin với hoa trạng nguyên, dã quỳ, thưởng thức các món ăn dân dã đặc sắc như gà nhiều cựa, xôi ngũ sắc, thịt chua, rau sắng, cá suối om măng chua... khiến cả gia đình rất thích thú, cảm giác xua tan đi cái ồn ào, náo nhiệt của phố phường thủ đô”.

Du khách quốc tế trải nghiệm không gian du lịch cộng đồng tại homestay Quỳnh Nga (khu Dù).

Bên cạnh cảnh quan thiên nhiên, Xuân Đài còn mang trong mình đời sống văn hóa phong phú: Mo Mường, các nghi lễ cổ truyền, tri thức dân gian về rừng núi, cùng kho tàng ẩm thực đậm đà bản sắc... đều là những tài nguyên du lịch vô giá nếu được khai thác theo hướng bền vững. Những năm gần đây, người dân tại một số khu đã bắt đầu tìm hiểu, mở rộng dịch vụ du lịch, bước đầu hình thành các nhóm hộ làm homestay, dịch vụ ăn uống, dẫn tour bản địa. Toàn xã hiện có 11 homestay đang hoạt động, với khả năng phục vụ khoảng 800 lượt khách/ngày. Trong 5 năm qua, trung bình mỗi năm, xã đón hơn 6.000 lượt khách đến thăm quan, trong đó hơn 1.000 lượt khách lưu trú qua đêm. Du khách tìm đến với Xuân Đài ngày càng tăng, chứng tỏ tiềm năng phát triển loại hình du lịch cộng đồng gắn với sinh thái nghỉ dưỡng có cơ hội phát triển bền vững. Anh Hà Văn Quỳnh - Chủ homestay Quỳnh Nga ở khu Dù chia sẻ: “Không chỉ du khách trong nước mà rất nhiều đoàn khách nước ngoài đến với homestay của gia đình tôi đều rất hài lòng về điều kiện ăn ở, thái độ phục vụ cũng như các món ăn chế biến mang đậm hương vị núi rừng. Chúng tôi sẽ cố gắng hoàn thiện hơn nữa nhằm đáp ứng nhu cầu của du khách mỗi khi ghé thăm”.

Để hiện thực hóa mục tiêu phát triển du lịch, Xuân Đài đang định hướng tập trung ưu tiên nâng cấp đường giao thông dẫn vào các điểm du lịch khu Dù, khu Cỏi; hỗ trợ người dân cải tạo nhà ở theo tiêu chuẩn homestay; xây dựng điểm check-in, không gian trải nghiệm văn hóa; đầu tư biển chỉ dẫn, nhà vệ sinh công cộng, khu sinh hoạt cộng đồng. Đồng thời, xã cũng sẽ phối hợp với các sở, ngành mở các lớp đào tạo về kỹ năng đón khách, nấu ăn, truyền thông, kỹ năng dẫn tour và giữ gìn môi trường du lịch.

Với tài nguyên thiên nhiên phong phú, bản sắc văn hóa độc đáo cùng sự vào cuộc quyết liệt của chính quyền và người dân, Xuân Đài được kỳ vọng sẽ trở thành điểm sáng mới của du lịch cộng đồng vùng Đất Tổ. Điều quan trọng nhất lúc này là phát triển du lịch gắn với bảo tồn văn hóa và giữ gìn môi trường sinh thái - hướng đi bền vững để Xuân Đài bứt phá, vươn lên trở thành điểm đến hấp dẫn trong bản đồ du lịch Phú Thọ những năm tới.

Hồng Nhung