Xuân về, hiên nhà ngạt ngào hương bánh thuẫn
Chao ôi là… mùi Tết!
Quê nghèo, xóm nghèo nhưng giàu mùi Tết. Thơm ngọt rim gừng, rim dừa, rim bí. Thơm lừng những chiếc bánh tráng trắng ngà nóng hổi mới vớt khỏi lò. Thơm nức mũi những mẻ nếp phồng to làm cốm. Ôi, ra rồi, thơm phức mùi chiếc khuôn bánh thuẫn vừa được mở nắp. Mùi thơm đặc trưng không thể lẫn. Bây ơi, tới rồi, Tết tới rồi! Không lầm vào đâu được. Tôi sẽ bằng tốc độ ánh sáng đi “lan tỏa” cái mùi ngất ngây ấy với chúng bạn ngay sau khi mẹ mở nắp khuôn, hương thơm của mẻ bánh đầu tiên chảy tràn xuống lồng ngực.
Bánh thuẫn, đấy là thứ bánh ngon nhất mà tôi từng được ăn (hồi đó tôi nghĩ vậy). Còn bây giờ, ý nghĩ ấy vẫn chưa thay đổi mà tôi còn kết luận, bánh thuẫn - thứ bánh nhà quê gắn bó với người dân quê.
MINH HỌA: TRẦN QUYẾT THẮNG
Quê tôi, nhà tôi hồi đó, dấu hiệu rõ ràng nhất của Tết là mùi bánh thuẫn. Tôi gọi bánh thuẫn là bánh nhà quê. Bột khoai hạ nhà làm, trứng vịt ngoài chuồng, chỉ cần mua đường cát, hũ va ni (hoặc củ gừng giã lấy nước) thì sẽ có những mẻ bánh thơm… mê man bất tận. Chao ơi, nói đến đây tôi như thấy mình đang ngồi bên hiên nhà, chứng kiến hỗn hợp trứng, bột, đường vun tròn, xòe bốn tai hoa trong lửa.
Tết nào mẹ cũng rót bánh thuẫn, lần nào tôi cũng theo bên mẹ. Đợi một chút nữa - mẹ “hét” - khi tôi hồi hộp đòi mở nắp. Sau mấy giây nín thở rồi cũng tới lúc nắp đồng được mở, những chiếc bánh nở tai hoa dậy mùi được vớt ra sắp ngay ngắn. Vàng ruộm, thơm nức, ngọt vừa đủ. Tôi luôn được mẹ cho “khai vị” chiếc bánh đầu tiên. Sướng mê tơi! Vừa ăn vừa thán phục - đó quả là thứ bánh đơn sơ mà ngon vô cùng!
Tôi đã nghĩ mình là đứa trẻ duy nhất trên thế gian này thèm bánh thuẫn. Vì thèm nên ám ảnh. Với tôi, ngày nhà làm bánh thuẫn sẽ là một ngày trọng đại. Nếu hôm đó “phải” đi học thì tôi không hào hứng chút nào. Ngày hôm đó tôi khó lòng dung nạp kiến thức khi trong đầu cứ chất chứa mùi bánh thuẫn.
Và như thế, tan học, tôi sẽ ba chân bốn cẳng phóng về nhà. May quá, tôi luôn về nhà trước mẻ bánh cuối cùng. Không kịp thay đồ, tôi sà lại chờ mẻ bánh vét xoong - còn một ít nguyên liệu mẹ sẽ rót thêm nước ấm đánh đều và rót vào các khuôn, mỗi khuôn một ít. Tôi sẽ hí hửng xin mẹ được tự tay vớt những chiếc bánh mềm èo, xốp xịch đó. Bánh vét xoong là mẻ bánh ngon nhất trần đời. Những chiếc bánh mềm mềm, nong nóng dậy mùi, vừa thổi vừa ăn, ngon ơi ngon…
Ăn bánh thuẫn đừng vội - mẹ dặn. Tôi sẽ cẩn thận cầm, hít no nê đã đời rồi từ từ nhẩn nha chiếc bánh đặc biệt ấy.
Tết đến, mẹ sẽ chọn những chiếc bánh thuẫn đẹp nhất cúng tổ tiên và mời khách. Một đĩa bánh thuẫn nở đều nở đẹp, sự giòn thơm phô tràn ra bên ngoài. Khách đến nhà chúc Tết, đầu tiên sẽ là lời khen “bánh thuẫn năm nay đẹp quá…” - mẹ sẽ cười mãn nguyện. Lời khen ấy có giá trị hơn bất cứ câu chúc Tết mỹ miều nào.
Còn tôi, niềm vui những mùa xuân tuổi nhỏ đơn sơ lắm. Chỉ cần cầm cái bánh thuẫn giòn rụm, cắn vào một miếng, vị ngọt của bánh tan ra trên đầu lưỡi, ngây ngất nghe mùi thơm lan tỏa xung quanh là tôi đã thấy như thu cả mùa xuân vào lòng.
***
Bây giờ ngấp nghé tuổi tứ tuần, xa quê chừng ấy năm, nghĩ về Tết, trong đầu tôi, trong tim tôi không có thứ gì khác ngoài những chiếc bánh thuẫn nở tai hoa thật đẹp được rót từ đôi tay mẹ.
