Xuất khẩu cá ngừ đóng hộp chạm đáy vì quy định khó

Theo số liệu thống kê của Hải quan Việt Nam, trong tháng 4-2025 giá trị xuất khẩu cá ngừ của Việt Nam chỉ đạt hơn 86 triệu USD, giảm gần 1% so với cùng kỳ năm 2024.

Đáng chú ý, giá trị xuất khẩu cá ngừ đóng hộp của Việt Nam trong tháng 4-2025 chỉ đạt gần 15,8 triệu USD, giảm 50% so với cùng kỳ năm 2024. Đây là mức giảm gần như thấp nhất kể từ tháng 1-2023 trở lại đây.

Nguyên nhân được Hiệp hội chế biến và xuất khẩu thủy sản (Vasep) cho biết, là do những vướng mắc lớn liên quan đến các quy định về kích thước tối thiểu được phép khai thác. Cạnh đó còn có quy định không trộn lẫn nguyên liệu hải sản có nguồn gốc từ khai thác nhập khẩu với nguyên liệu thủy sản có nguồn gốc từ khai thác trong nước vào cùng một lô hàng xuất khẩu... theo nghị định 37/2024/NĐ-CP.

Trong tháng 4-2025 giá trị xuất khẩu cá ngừ đóng hộp của Việt Nam giảm mạnh so với cùng kỳ. ẢNH: VASEP

Các vướng mắc này đang ảnh hưởng lớn tới hoạt động đánh bắt và xuất khẩu cá ngừ, đặc biệt là đối với xuất khẩu cá ngừ đóng hộp.

Dù vậy, vẫn có các mặt hàng cá ngừ chế biến khác mã HS16, trong đó chủ yếu loin cá ngừ hấp đông lạnh lại tăng tới 62% so với cùng kỳ. Các mặt hàng thịt/loin cá ngừ đông lạnh cũng tăng 15%.

Cũng theo Vasep, xét về thị trường xuất khẩu cá ngừ chính như Mỹ và EU dù có tăng trưởng song mức tăng lại chậm.

Đơn cử, tại thị trường Mỹ, sau khi nước này tạm hoãn áp “thuế đối ứng” 46% đối với hàng hóa nhập khẩu từ Việt Nam trong 90 ngày, các doanh nghiệp Việt Nam đã tận dụng cơ hội này thúc đẩy xuất khẩu. Tuy nhiên đến thời điểm này các hoạt động trên đều đang chậm lại. Số liệu cho thấy, trong tháng 4 giá trị xuất khẩu cá ngừ sang Mỹ chỉ đạt gần 36 triệu USD, tăng 3% so với cùng kỳ năm 2024.

Tương tự, tại khối thị trường EU, giá trị xuất khẩu sang thị trường này trong tháng 4 chỉ tăng 11% so với cùng kỳ, đạt gần 21 triệu USD. Hà Lan, Italy và Đức vẫn là 3 thị trường nhập khẩu cá ngừ của Việt Nam nhiều nhất tại khối thị trường này. Hiện xuất khẩu sang Hà Lan và Italy vẫn có sự tăng trưởng, trong khi xuất khẩu sang Đức lại tiếp tục giảm so với cùng kỳ.

Trong khi đó, những bất ổn về địa chính trị tại khu vực Trung Đông đang tác động lớn tới tình hình xuất khẩu cá ngừ của nước ta. Cụ thể, xuất khẩu sang thị trường Israel tiếp tục giảm mạnh 57% trong tháng 4. Tính lũy kế 4 tháng đầu năm 2025 xuất khẩu sang thị trường này giảm gần 62% so với cùng kỳ.

Vasep bày tỏ lo ngại, nếu những nút thắt về nguồn nguyên liệu trong nước chưa được tháo gỡ, cộng với tác động trong bất ổn về địa chính trị và những thay đổi chính sách thương mại tại các thị trường chính… thì xuất khẩu cá ngừ của Việt Nam nhiều khả năng sẽ giảm sâu hơn nữa.

HẠ QUYÊN