Xuất khẩu cá ngừ vẫn phụ thuộc nguồn nguyên liệu nhập khẩu

Xuất khẩu cá ngừ đại dương của các doanh nghiệp tại Khánh Hòa đi các thị trường châu Âu, Mỹ, Nhật. Ảnh: Đặng Tuấn – TTXVN

Nhưng trong suốt thời gian qua, nguồn nguyên liệu cá ngừ phục vụ chế biến xuất khẩu trong nước lại rất thấp, chỉ chiếm từ 30% đến 40% nhu cầu của các doanh nghiệp. Số lượng còn lại các doanh nghiệp phải nhập khẩu nguyên liệu từ các nước khác để phục vụ chế biến. Bài toán nguyên liệu vẫn chưa có lời giải.

Xuất khẩu cá ngừ đông lạnh tăng

Theo thống kê của Hải quan Việt Nam, tính đến hết tháng 7/2024, kim ngạch xuất khẩu cá ngừ ước đạt hơn 550 triệu USD, tăng 23% so với cùng kỳ năm 2023. Tất cả các nhóm mặt hàng cá ngừ xuất khẩu đều tăng trong thời gian này; trong đó, cá ngừ đông lạnh có chiều hướng tăng giá trị, đạt mức cao nhất từ đầu năm đến nay với hơn 44 triệu USD, tăng 29% so với cùng kỳ năm trước, có xu hướng ngày càng tăng cho đến cuối năm 2024. Trong khi đó, các sản phẩm cá ngừ đóng hộp lại giảm 11%, ước đạt gần 20 triệu USD - bà Nguyễn Thị Vân Hà, chuyên gia thị trường cá ngừ, Hiệp hội Chế biến và xuất khẩu thủy sản Việt Nam thông tin.

Cũng theo Hiệp hội chế biến và xuất khẩu thủy sản Việt Nam, xuất khẩu cá ngừ sang các thị trường chính như Mỹ, châu Âu hay Israel vẫn tiếp tục tăng trong những tháng qua, lần lượt là 18%, 56% và 50%. Đáng chú ý, tại khối thị trường châu Âu, xuất khẩu cá ngừ sang Italy và Hà Lan đang tăng “phi mã” ở mức 3 con số, trong khi xuất khẩu sang Đức lại giảm. Cùng đó, xuất khẩu cá ngừ sang Nga cũng đang tăng phi mã ở mức 3 con số trong 2 tháng qua. Với sự tăng trưởng cao liên tục từ đầu năm, Nga đang trở thành 1 trong 5 thị trường nhập khẩu nhiều nhất cá ngừ của Việt Nam.

Trái với xu hướng xuất khẩu sang 3 thị trường kể trên, xuất khẩu sang khối thị trường các nước tham gia Hiệp định Đối tác toàn diện và Tiến bộ xuyên Thái Bình Dương (CPTPP) giảm trong 2 tháng qua. Giá trị xuất khẩu sang khối thị trường này trong tháng 7 giảm 12%. Hiện tại, nhu cầu của các thị trường đang ngày càng tăng vì để chuẩn bị cho dịp lễ cuối năm, và đây sẽ là cơ hội cho các doanh nghiệp.

Ông Trương Đình Hòe - Tổng Thư ký Hiệp hội chế biến và xuất khẩu thủy sản Việt Nam đánh giá, ngành cá ngừ của Việt Nam có nhiều cơ hội để phát triển trong năm nay, đặc biệt khi nhu cầu tiêu thụ trên thế giới đang có xu hướng tăng. Mỹ và châu Âu vẫn sẽ là hai thị trường chính. Các thị trường tiềm năng như Israel, Nga và Hàn Quốc cũng đang mở ra nhiều cơ hội mới. Việc thực hiện các hiệp định thương mại tự do như EVFTA (Hiệp định Thương mại Tự do Việt Nam – châu Âu) sẽ tạo đà cho xuất khẩu cá ngừ của Việt Nam. Các hiệp định này không chỉ giúp giảm thuế mà còn tạo điều kiện thuận lợi hơn cho doanh nghiệp trong việc xuất khẩu sản phẩm sang những thị trường lớn.

Vẫn bị "trói" bởi quy định

Chế biến cá ngừ đại dương đông lạnh xuất khẩu tại nhà máy của Công ty Cổ phần Thủy sản Bình Định. Ảnh: Vũ Sinh – TTXVN

Một trong những thách thức lớn nhất đối với ngành cá ngừ Việt Nam hiện nay là nguyên liệu. Bà Cao Thị Kim Lan - Giám đốc Công ty cổ phần Thủy sản Bình Định chia sẻ, hơn 50% giá trị xuất khẩu cá ngừ được tạo ra từ nguồn nguyên liệu nhập khẩu do khai thác trong nước không đáp ứng đủ nhu cầu cho chế biến xuất khẩu và không ổn định.

Hồng Nhung/TTXVN