Xuất khẩu gạo trong giai đoạn 'nóng': Vừa chớp thời cơ, vừa bảo đảm an ninh lương thực

Doanh nghiệp kinh doanh xuất khẩu gạo tập trung khai thác nguồn hàng.

Bảo đảm an ninh lương thực quốc gia trong mọi tình huống

Tại Hội nghị triển khai công tác điều hành XK gạo cuối tuần qua, Bộ trưởng Bộ Công Thương Nguyễn Hồng Diên cho biết, các thị trường XK gạo đều ghi nhận mức tăng trưởng khá cao so với cùng kỳ năm trước. Trong đó, XK gạo sang các thị trường khu vực Đông Nam Á tăng trưởng vượt bậc; các thị trường XK truyền thống, trọng điểm được tiếp tục giữ vững. Đáng chú ý, khu vực thị trường châu Âu cũng ghi nhận sự tăng trưởng cao, gần 30%.

Tuy nhiên, trong tình hình diễn biến thị trường thế giới biến động hiện nay, Bộ trưởng Bộ Công Thương đề nghị, cùng với hệ thống dự trữ quốc gia, 2 Tổng Công ty Lương thực Miền Bắc và Miền Nam phải bảo đảm duy trì mức dự trữ và thu mua lương thực theo quy định của Nhà nước để bảo đảm an ninh lương thực quốc gia trong mọi tình huống.

Bộ Công Thương giao cho Vụ Thị trường trong nước, Cục Xuất nhập khẩu và các đơn vị chức năng theo dõi, có cơ chế giám sát đặc biệt việc thực hiện nhiệm vụ chính trị này để bảo đảm dự trữ thương mại, duy trì nguồn cung và bình ổn giá cho thị trường trong nước, kiểm soát giá gạo XK.

Bên cạnh đó, Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên cũng yêu cầu các cơ quan chức năng của Bộ tiếp tục theo dõi sát tình hình thị trường thương mại gạo thế giới, động thái của các nước sản xuất, XK lớn và kịp thời thông tin tới các bộ, ngành, Hiệp hội Lương thực Việt Nam (VFA), thương nhân kinh doanh XK gạo để chủ động, điều tiết hoạt động sản xuất, kinh doanh (SXKD), XK gạo, bảo đảm phù hợp, hiệu quả.

Ngoài ra, cần phối hợp với các cơ quan liên quan triển khai các chương trình, hoạt động giao thương, quảng bá sản phẩm, xúc tiến thương mại gạo phù hợp với tình hình mới để nâng cao giá trị sản phẩm gạo của Việt Nam; Gắn hoạt động quảng bá, giới thiệu gạo nói riêng và sản phẩm hàng hóa Việt Nam nói chung vào các chương trình thăm chính thức của lãnh đạo Đảng, Nhà nước tại các nước và lãnh đạo các nước đến Việt Nam. Đồng thời hướng dẫn, hỗ trợ thương nhân kinh doanh, XK gạo nâng cao năng lực SXKD; Khả năng đàm phán, ký kết, thực hiện hợp đồng XK và xử lý có hiệu quả tranh chấp thương mại quốc tế.

Loại bỏ ngay tư duy kinh doanh “chộp giật”

Trong bối cảnh tình hình thương mại lương thực toàn cầu đang chịu tác động bởi nhiều yếu tố bất lợi, để tiếp tục nâng cao hiệu quả công tác điều hành XK gạo, thúc đẩy tiêu thụ lúa gạo hàng hóa cho người dân với giá có lợi nhất, đồng thời góp phần bình ổn giá thóc, gạo trong nước và bảo đảm ANLT quốc gia, Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên lưu ý, doanh nghiệp (DN) XK gạo, ngoài việc nghiêm túc thực hiện duy trì mức dự trữ lưu thông tối thiểu và chế độ báo cáo định kỳ, đột xuất theo yêu cầu của các cơ quan chức năng theo quy định, cần thực hiện một số nhiệm vụ khác.

Trong đó, đặt việc tôn trọng những hợp đồng đã ký kết lên hàng đầu để giữ uy tín với các đối tác. Hài hòa lợi ích giữa người sản xuất với các DN kinh doanh XK. Song song đó, tập trung khai thác nguồn hàng, xây dựng, quảng bá thương hiệu và đàm phán, ký kết các hợp đồng mới với các đối tác truyền thống theo cơ chế giá phù hợp với tình hình thị trường.

Bộ trưởng cũng lưu ý DN cần tìm hiểu kỹ các đối tác trước khi ký hợp đồng, đặc biệt phải thận trọng trong giao, nhận và thanh toán các lô hàng để tránh bị lừa đảo. Do đó, DN cần phối hợp, liên hệ chặt chẽ với các cơ quan chức năng của Việt Nam ở trong và ngoài nước, như các cơ quan đại diện ngoại giao và hệ thống Thương vụ Việt Nam ở nước ngoài, để nắm được diễn biến thay đổi chính sách, nhu cầu của các nước sở tại, từ đó có phản ứng chính sách và điều chỉnh sách SXKD phù hợp.

Đáng chú ý, Bộ trưởng Công Thương đề nghị DN chú trọng xác lập, duy trì, củng cố mối quan hệ hợp tác giữa các DN XK với nhau để tránh tình trạng tranh mua, tranh bán, tranh thị trường, ép cấp, ép giá, loại bỏ ngay tư duy kinh doanh “chộp giật”. Để làm được việc này, Bộ trưởng đề nghị VFA làm tốt công tác điều phối hoạt động của các DN hội viên trong lĩnh vực SXKD lương thực.

Đồng thời, VFA cần chủ động phối hợp, tư vấn cho các địa phương trong công tác quy hoạch vùng trồng, tổ chức sản xuất theo các phương thức hiện đại, hợp chuẩn để bảo đảm điều kiện XK chính ngạch.

Đặc biệt, Bộ trưởng đề nghị, trong quá trình sửa đổi Nghị định 107/2018/NĐ-CP của Chính phủ về kinh doanh XK gạo, VFA cần đề xuất giải pháp chính sách để điều tiết giá lúa gạo hợp lý.

Bảo đảm vững chắc an ninh lương thực

Thủ tướng Phạm Minh Chính vừa ký Chỉ thị số 24/CT-TTg về việc bảo đảm vững chắc an ninh lương thực quốc gia và thúc đẩy sản xuất, xuất khẩu gạo bền vững trong giai đoạn hiện nay. Chỉ thị nêu rõ, trong thời gian vừa qua, tình hình thương mại lương thực toàn cầu diễn biến phức tạp, giá gạo có xu hướng tăng cao do một số nước cấm xuất khẩu, giảm lượng gạo bán ra, một số nước khác tăng mua dự trữ gạo... Tại Việt Nam, một số địa phương có hiện tượng mua gom lúa, gạo ồ ạt, gây mất cân đối cung - cầu cục bộ, đẩy giá lúa, gạo trong nước lên cao bất hợp lý.

Để bảo đảm vững chắc an ninh lương thực quốc gia trong mọi tình huống..., Thủ tướng Chính phủ yêu cầu Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn (NN&PTNT) chủ trì, phối hợp với Bộ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường chỉ đạo các địa phương rà soát định hướng quy hoạch, phát triển các vùng sản xuất lúa hàng hóa quy mô lớn, chất lượng cao, bảo đảm diện tích đất chuyên trồng lúa, theo dõi chặt chẽ tình hình thời tiết, thiên tai, dịch bệnh để kịp thời điều chỉnh sản xuất, bảo đảm mục tiêu sản xuất trên 43 triệu tấn lúa/năm trong các năm tiếp theo.

Đồng thời, Bộ NN&PTNT chủ trì, phối hợp với Bộ trưởng Bộ Công Thương, Chủ tịch UBND các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương, Chủ tịch Hiệp hội Lương thực Việt Nam theo dõi sát diễn biến thị trường gạo khu vực và thế giới, tình hình sản xuất, sản lượng lúa, gạo theo từng chủng loại, mùa vụ trong năm để cân đối nguồn lúa, gạo phục vụ nhu cầu tiêu dùng lúa, gạo trong nước và xuất khẩu, bảo đảm vững chắc an ninh lương thực quốc gia trong mọi tình huống. Việt Nga

Nhật Thu