Xuất khẩu năm 2025 ước đạt trên 470 tỷ USD và giải pháp để tiếp tục tăng trưởng cao, bền vững

Sáng 16/12/2025, tại Hà Nội, Cục Xuất nhập khẩu (Bộ Công Thương) tổ chức Tọa đàm “Giải pháp tăng trưởng xuất khẩu cao và bền vững” nhằm thảo luận, trao đổi ý kiến của các chuyên gia, hiệp hội và doanh nghiệp, từ đó đề xuất những giải pháp thiết thực, có thể triển khai ngay để duy trì tốc độ tăng trưởng xuất khẩu cao và bền vững trong năm 2026 và những năm tiếp theo.

Tọa đàm do Lãnh đạo Cục Xuất nhập khẩu (Bộ Công Thương) chủ trì, với sự tham dự của đại diện các Bộ, ban, ngành, địa phương, các chuyên gia, đại diện Hiệp hội ngành hàng, doanh nghiệp.

Cục Xuất nhập khẩu (Bộ Công Thương) tổ chức Tọa đàm “Giải pháp tăng trưởng xuất khẩu cao và bền vững” nhằm thảo luận, đề xuất các chính sách, giải pháp đột phá, khả thi và có thể triển khai ngay để thúc đẩy tăng trưởng xuất khẩu năm 2026 và những năm tiếp theo.

Xuất khẩu cả năm 2025 ước đạt trên 470 tỷ USD, tăng khoảng 16% so cùng kỳ

Phát biểu khai mạc Tọa đàm, ông Nguyễn Anh Sơn - Cục trưởng Cục Xuất nhập khẩu (Bộ Công Thương) cho biết: Trong 5 năm vừa qua (2020-2025), hoạt động xuất nhập khẩu đã ghi dấu một giai đoạn bứt phá mạnh mẽ, trở thành trụ cột quan trọng của tăng trưởng kinh tế. Tốc độ tăng trưởng xuất khẩu bình quân đạt khoảng 10%/năm, đưa Việt Nam gia nhập nhóm 20 nền kinh tế có kim ngạch xuất khẩu lớn nhất thế giới từ năm 2023.

Việt Nam tiếp tục duy trì xuất siêu liên tục 10 năm, kể từ năm 2016, qua đó góp phần quan trọng tạo nguồn ngoại tệ ổn định, giảm áp lực lên tỷ giá và củng cố dự trữ ngoại hối quốc gia.

Sau 11 tháng năm 2025, kim ngạch xuất khẩu của cả nước đạt 430,2 tỷ USD, tăng 16,1% so với cùng kỳ năm trước. Dự kiến cả năm 2025, xuất khẩu ước đạt trên 470 tỷ USD, tăng 16% so với năm 2024, khẳng định vị thế của Việt Nam là một trong những nền kinh tế có độ mở cao, điểm sáng trong thương mại khu vực và toàn cầu.

"Bên cạnh những kết quả rất đáng ghi nhận, chúng ta cũng cần nhìn nhận một cách thẳng thắn rằng xuất khẩu Việt Nam đang đứng trước nhiều khó khăn và thách thức mới", Cục trưởng Cục Xuất nhập khẩu nhấn mạnh.

Trên bình diện quốc tế, môi trường thương mại toàn cầu đang thay đổi nhanh và khó lường. Kinh tế thế giới phục hồi chậm, xung đột địa chính trị, phân mảnh thương mại, xu hướng dịch chuyển chuỗi cung ứng, cùng với chủ nghĩa bảo hộ gia tăng dưới nhiều hình thức, đang làm thu hẹp dư địa tăng trưởng truyền thống. Đặc biệt, các tiêu chuẩn mới về phát triển bền vững, giảm phát thải, truy xuất nguồn gốc, trách nhiệm xã hội và “xanh hóa” chuỗi cung ứng ngày càng trở thành điều kiện bắt buộc, tạo sức ép lớn đối với doanh nghiệp xuất khẩu, nhất là doanh nghiệp vừa và nhỏ.

Bên cạnh những thách thức từ bên ngoài, bản thân hoạt động xuất nhập khẩu của Việt Nam cũng còn nhiều yếu tố chưa thực sự bền vững. Tăng trưởng xuất khẩu hiện nay vẫn phụ thuộc đáng kể vào khu vực doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài, trong khi khu vực doanh nghiệp trong nước chưa tham gia sâu vào các khâu có giá trị gia tăng cao trong chuỗi sản xuất và phân phối toàn cầu. Nhiều ngành hàng còn phụ thuộc lớn vào nguồn nguyên liệu, linh kiện nhập khẩu, khiến hoạt động sản xuất và xuất khẩu dễ bị tổn thương trước các cú sốc bên ngoài và nguy cơ đứt gãy chuỗi cung ứng. Năng lực thiết kế, marketing quốc tế, xây dựng thương hiệu doanh nghiệp còn hạn chế; khả năng đáp ứng đồng bộ các tiêu chuẩn kỹ thuật, tiêu chuẩn xanh, tiêu chuẩn thị trường cao cấp của một bộ phận doanh nghiệp vẫn còn khó khăn.

Ông Nguyễn Anh Sơn - Cục trưởng Cục Xuất nhập khẩu (Bộ Công Thương): Bên cạnh những kết quả rất đáng ghi nhận, chúng ta cũng cần nhìn nhận một cách thẳng thắn rằng xuất khẩu Việt Nam đang đứng trước nhiều khó khăn và thách thức mới

Yêu cầu chuyển dịch từ tăng trưởng theo chiều rộng sang tăng trưởng theo chiều sâu, hiệu quả và bền vững

Trong bối cảnh Đảng và Nhà nước đã đề ra mục tiêu tăng trưởng kinh tế hai con số trong những năm tới, xuất khẩu cần tiếp tục phát huy vai trò là động lực then chốt, đồng thời phải chuyển mạnh từ tăng trưởng theo chiều rộng sang tăng trưởng theo chiều sâu, hiệu quả và bền vững, gắn với nâng cao giá trị gia tăng, hàm lượng công nghệ, tỷ lệ nội địa hóa và năng lực tự chủ của nền kinh tế.

Tại Tọa đàm, đại diện Cục Xuất nhập khẩu, Hiệp hội Thương mại điện tử Việt Nam, chuyên gia hội nhập kinh tế quốc tế thông tin cập nhật về: Thành tựu, triển vọng xuất nhập khẩu của Việt Nam và một số vấn đề đặt ra trong thời gian tới; Phát triển thương mại điện tử với mục tiêu tăng trưởng xuất khẩu; Đáp ứng các tiêu chuẩn bền vững của thị trường thế giới - Xu hướng tất yếu để xuất khẩu Việt Nam phát triển bền vững...

Phân tích về thành tựu, triển vọng xuất nhập khẩu của Việt Nam, ông Trần Thanh Hải - Phó Cục trưởng Cục Xuất nhập khẩu nêu lên những vấn đề đặt ra đối với xuất nhập khẩu Việt Nam trong thời gian tới, đồng thời nhấn mạnh yêu cầu chuyển dịch mạnh mẽ từ mô hình tăng trưởng theo chiều rộng sang tăng trưởng theo chiều sâu, hiệu quả và bền vững, gắn với nâng cao giá trị gia tăng, hàm lượng công nghệ và tỷ lệ nội địa hóa.

Ông Trần Thanh Hải - Phó Cục trưởng Cục Xuất nhập khẩu nhấn mạnh nhấn mạnh yêu cầu chuyển dịch mạnh mẽ từ mô hình tăng trưởng theo chiều rộng sang tăng trưởng theo chiều sâu, hiệu quả và bền vững

Ở góc độ thương mại điện tử, ông Trần Văn Trọng - Tổng Thư ký Hiệp hội Thương mại điện tử Việt Nam cho rằng thương mại điện tử xuyên biên giới đang mở ra dư địa lớn cho xuất khẩu, đặc biệt đối với doanh nghiệp nhỏ và vừa, song cũng đặt ra yêu cầu cấp thiết về nâng cao năng lực số, logistics và tuân thủ quy định thị trường quốc tế.

Ông Trần Văn Trọng - Tổng Thư ký Hiệp hội Thương mại điện tử Việt Nam cho rằng, thương mại điện tử xuyên biên giới đang mở ra dư địa lớn cho xuất khẩu, đặc biệt đối với doanh nghiệp nhỏ và vừa

Đề cập tới xu hướng cần lưu ý của thị trường toàn cầu, TS. Nguyễn Thị Thu Trang - Chuyên gia pháp luật và hội nhập kinh tế quốc tế, nguyên Giám đốc Trung tâm WTO và Hội nhập (VCCI) nhấn mạnh, việc đáp ứng các tiêu chuẩn bền vững về môi trường, lao động, trách nhiệm xã hội và quản trị doanh nghiệp không còn là lựa chọn, mà đã trở thành điều kiện bắt buộc đối với hàng hóa xuất khẩu.

"Chủ động thích ứng với các chuẩn mực bền vững sẽ giúp doanh nghiệp Việt Nam nâng cao năng lực cạnh tranh, giảm rủi ro thương mại và tạo nền tảng cho tăng trưởng dài hạn", TS. Nguyễn Thị Thu Trang khuyến nghị.

TS. Nguyễn Thị Thu Trang nhấn mạnh: Chủ động thích ứng với các chuẩn mực bền vững sẽ giúp doanh nghiệp Việt Nam nâng cao năng lực cạnh tranh, giảm rủi ro thương mại và tạo nền tảng cho tăng trưởng dài hạn

Khuyến nghị các giải pháp thúc đẩy xuất khẩu duy trì tăng trưởng cao và bền vững

Tại phiên thảo luận của Tọa đàm, đại diện Cục Xuất nhập khẩu, cùng các Bộ, ban, ngành, địa phương, các chuyên gia, đại diện Hiệp hội ngành hàng, doanh nghiệp cùng trao đổi và đề xuất giải pháp tăng trưởng xuất khẩu năm 2026 và thời gian tới; trong đó tập trung dự báo tình hình thế giới tác động đến xuất khẩu thời gian tới; dự báo xuất khẩu một số ngành hàng, những cơ hội, thách thức và giải pháp tăng trưởng xuất khẩu; nâng cao năng lực tận dụng FTA và các giải pháp hỗ trợ từ phía Nhà nước để thúc đẩy tăng trưởng xuất khẩu

Các ý kiến cho rằng, cần tiếp tục nâng cao hiệu quả tận dụng các Hiệp định thương mại tự do (FTA), nhất là các FTA thế hệ mới, thông qua tăng cường cung cấp thông tin thị trường, hỗ trợ doanh nghiệp đáp ứng quy tắc xuất xứ và tiêu chuẩn kỹ thuật.

Bên cạnh đó, các giải pháp hỗ trợ từ phía Nhà nước như hoàn thiện thể chế, phát triển hạ tầng logistics, thúc đẩy chuyển đổi xanh, chuyển đổi số và nâng cao năng lực cạnh tranh của doanh nghiệp cũng được xác định là những yếu tố then chốt để duy trì đà tăng trưởng xuất khẩu cao và bền vững.

Những thảo luận, trao đổi và đề xuất kiến nghị của các Bộ, ban, ngành, địa phương, các chuyên gia, đại diện Hiệp hội ngành hàng, doanh nghiệp tại Tọa đàm sẽ góp phần tham mưu cho Lãnh đạo Bộ Công Thương, Lãnh đạo Chính phủ các chính sách, giải pháp đột phá, khả thi và có thể triển khai ngay để thúc đẩy tăng trưởng xuất khẩu, nâng cao giá trị nội địa, khai thác hiệu quả các FTA, cũng như tháo gỡ những điểm nghẽn về thể chế, logistics và năng lực cạnh tranh của doanh nghiệp, góp phần tạo nền tảng quan trọng để xuất khẩu Việt Nam duy trì đà tăng trưởng cao và bền vững trong năm 2026 và những năm tiếp theo.

Việt Hằng