Xuất khẩu rau quả đạt 8,2 tỷ USD tính đến giữa tháng 12, tăng gần 20% so với năm 2024

Sầu riêng tiếp tục giữ vai trò “ngôi sao” trong xuất khẩu rau quả.

Ở chiều ngược lại, kim ngạch nhập khẩu rau quả cả năm 2025 ước đạt khoảng 3 tỷ USD. Như vậy, ngành rau quả Việt Nam xuất siêu hơn 5,5 tỷ USD - mức thặng dư thương mại rất cao, tiếp tục khẳng định vai trò trụ cột của ngành trong cơ cấu xuất khẩu nông sản.

TRUNG QUỐC VẪN LÀ THỊ TRƯỜNG CHỦ LỰC

Trong bức tranh chung của xuất khẩu rau quả năm 2025, thị trường Trung Quốc tiếp tục giữ vai trò lớn nhất. Trong 11 tháng đầu năm, xuất khẩu rau quả sang Trung Quốc đạt gần 5 tỷ USD, tăng 15% so với cùng kỳ và chiếm tới 64% tổng kim ngạch xuất khẩu toàn ngành.

Đáng chú ý, dù chịu tác động từ chính sách thuế quan, xuất khẩu rau quả sang thị trường Mỹ vẫn ghi nhận mức tăng trưởng rất cao, lên tới 56% trong 11 tháng, đạt kim ngạch khoảng 500 triệu USD. Bên cạnh đó, nhiều thị trường khác cũng duy trì kim ngạch từ trên 100 triệu USD trở lên như Hàn Quốc, Nhật Bản, Đài Loan, Hà Lan…, cho thấy dư địa mở rộng thị trường của rau quả Việt Nam ngày càng rõ nét.

Theo ông Đặng Phúc Nguyên, Tổng Thư ký Hiệp hội Rau quả Việt Nam (Vinafruit), đầu năm 2025, xuất khẩu rau quả gặp nhiều khó khăn, đặc biệt từ thị trường Trung Quốc do các hàng rào kỹ thuật liên quan đến sản phẩm xuất khẩu chủ lực là sầu riêng. Chính sách thuế quan của Mỹ cũng tạo ra những tác động nhất định. Tuy nhiên, nhờ sự vào cuộc linh hoạt của Chính phủ, Bộ Nông nghiệp và Môi trường, cùng nỗ lực thích ứng của doanh nghiệp, kim ngạch xuất khẩu rau quả vẫn tăng tốc mạnh trong nửa cuối năm, lập kỷ lục mới.

Theo Vinafruit, trong 10 tháng đầu năm, xuất khẩu sầu riêng đạt 3,34 tỷ USD, tăng 10,3% so với cùng kỳ và chiếm tới 47,28% tổng kim ngạch xuất khẩu rau quả cả nước. Con số này cho thấy mức độ tập trung rất cao vào một mặt hàng chủ lực, đồng thời phản ánh tầm quan trọng của sầu riêng trong cấu trúc xuất khẩu hiện nay.

Ở nhóm cây ăn quả khác, bức tranh phân hóa khá rõ. Thanh long đạt 434,17 triệu USD trong 10 tháng, gần như đi ngang so với cùng kỳ, chiếm 6,15% tổng kim ngạch. Chuối có diễn biến tích cực hơn với 335,95 triệu USD, tăng 10,1%. Xoài đạt 240,79 triệu USD, tăng 14%.

Ngược lại, một số loại trái cây đang giảm tốc rõ rệt. Mít chỉ đạt 148,41 triệu USD trong 10 tháng, giảm 25,1% so với cùng kỳ. Nhãn đạt 48,04 triệu USD, giảm 13,1%, phản ánh rõ hơn áp lực cạnh tranh và yêu cầu kỹ thuật ngày càng cao đối với các loại trái cây truyền thống.

XUẤT KHẨU SẢN PHẨM “NGÁCH” TĂNG TRƯỞNG NHANH

Bên cạnh các mặt hàng chủ lực, năm 2025 cũng ghi nhận sự tăng trưởng rất mạnh của một số dòng sản phẩm có quy mô còn nhỏ nhưng tốc độ tăng cao. Hạt dẻ cười đạt 76,42 triệu USD, tăng tới 163,6%. Vải đạt 73,28 triệu USD, tăng 310,7% so với cùng kỳ. Dù mỗi mặt hàng mới chỉ chiếm khoảng 1% tổng kim ngạch, nhưng tốc độ tăng trưởng cho thấy dư địa mở rộng đáng kể nếu duy trì được tiêu chuẩn chất lượng và thị trường ổn định.

Nhóm sản phẩm rau củ tươi tuy có quy mô nhỏ hơn nhưng vẫn duy trì đà tăng trưởng. Trong 10 tháng, kim ngạch đạt 351,88 triệu USD, tăng 14,3% so với cùng kỳ, chiếm gần 5% tổng kim ngạch xuất khẩu rau quả. Ớt là mặt hàng lớn nhất trong nhóm với 95,24 triệu USD, tăng 21,2%. Gừng đạt 26,88 triệu USD, tăng 34,7%. Đặc biệt, tỏi đạt 19,39 triệu USD nhưng tăng tới 101% so với cùng kỳ, dù tỷ trọng còn rất nhỏ.

Trong nhóm này, dứa chế biến dẫn đầu với 292,06 triệu USD, tăng 55,8%. Chanh leo chế biến đạt 150,60 triệu USD, tăng 35,3%. Hạt dẻ cười chế biến đạt 147,29 triệu USD, tăng 32,3%. Hạnh nhân chế biến tăng mạnh tới 87,1%, đạt 129,88 triệu USD. Xoài chế biến cũng đạt 109,77 triệu USD.

Sự tăng trưởng của nhóm chế biến cho thấy phần “giá trị gia tăng” trong chuỗi rau quả Việt Nam đang ngày càng lớn, giúp giảm dần sự phụ thuộc vào xuất khẩu tươi và nâng cao khả năng chống chịu trước biến động thị trường.

Bộ Nông nghiệp và Môi trường, Vinafruit và nhiều doanh nghiệp đều nhìn nhận năm 2025 là một năm “bứt phá” của ngành rau quả. Tuy nhiên, kết quả này không phải là tăng trưởng theo quán tính. Ngành đã phải đối mặt với hàng loạt yêu cầu khắt khe về mã số vùng trồng, truy xuất nguồn gốc, kiểm soát dư lượng và an toàn thực phẩm ngay từ đầu năm.

Nhiều doanh nghiệp buộc phải điều chỉnh quy trình sơ chế, đóng gói, bảo quản và lưu kho để đáp ứng tiêu chuẩn mới. Chính quá trình “chuẩn hóa” này đã giúp nhiều lô hàng vượt qua rào cản kỹ thuật, tạo nền tảng cho đà tăng trưởng mạnh mẽ trong nửa cuối năm.

Theo ông Đặng Phúc Nguyên, sự vào cuộc nhanh chóng, kịp thời của Chính phủ và Bộ Nông nghiệp và Môi trường, đặc biệt trong các giai đoạn cao điểm xuất khẩu trái cây, là yếu tố quan trọng giúp xuất khẩu rau quả duy trì tăng trưởng và có năm thứ ba liên tiếp lập kỷ lục. Từ mức 3,34 tỷ USD năm 2022, lên 5,6 tỷ USD năm 2023 và 7,2 tỷ USD năm 2024, ngành rau quả đã có bước tiến dài để lần đầu tiên vượt mốc 8,5 tỷ USD trong năm 2025, tạo tiền đề hướng tới những mục tiêu cao hơn trong thời gian tới.

Chu Minh Khôi