Xuất khẩu rau quả lập kỷ lục mới

Xuất khẩu sầu riêng đã trở lại quỹ đạo tăng mạnh.

Dẫn số liệu tổng hợp từ Hải quan, ông Đặng Phúc Nguyên – Tổng thư ký Hiệp hội Rau quả Việt Nam, cho biết xuất khẩu rau quả nửa đầu tháng 9/2025 đạt tới 650 triệu USD, tăng 36% so với nửa đầu tháng 8/2025 và cao hơn 41% so với cùng kỳ năm ngoái. Dựa trên kết quả này cùng với tổng hợp các đơn hàng mà doanh nghiệp đã ký giao trong tháng 9, Hiệp hội ước tính kim ngạch xuất khẩu rau quả trong tháng 9 sẽ đạt khoảng 1,3 tỷ USD – con số kỷ lục theo tháng của ngành.

Tính chung 9 tháng năm 2025, xuất khẩu rau quả ước đạt hơn 6,11 tỷ USD, tăng 8,3% so với cùng kỳ 2024. Nếu duy trì được đà này, ngành có thể khép lại năm 2025 với kết quả tiến sát hoặc vượt mốc 8 tỷ USD.

SẦU RIÊNG TRỞ LẠI NGOẠN MỤC

Cùng với xuất khẩu, nhập khẩu rau quả của Việt Nam trong tháng 9/2025 ước đạt 234,3 triệu USD, tăng 2,6% so với tháng 8. Tính chung 9 tháng, nhập khẩu rau quả đạt khoảng 1,91 tỷ USD, tăng 15,1% so với cùng kỳ 2024.

Như vậy, chỉ riêng tháng 9, xuất siêu rau quả đạt 1,059 tỷ USD. Lũy kế 9 tháng, xuất siêu toàn ngành đạt tới 4,2 tỷ USD – một con số ấn tượng, khẳng định lợi thế cạnh tranh ngày càng rõ rệt của rau quả Việt Nam trên thị trường quốc tế.

Ông Đặng Phúc Nguyên – Tổng thư ký Hiệp hội Rau quả Việt Nam.

Điểm nhấn của tăng trưởng xuất khẩu rau quả năm nay là sự phục hồi ấn tượng của sầu riêng – mặt hàng chủ lực chiếm tỷ trọng lớn nhất trong cơ cấu xuất khẩu rau quả. Sau "cú vấp" hồi đầu năm khi nhiều lô hàng bị trả về do không đạt yêu cầu kiểm dịch của Trung Quốc, từ tháng 6/2025, xuất khẩu sầu riêng đã trở lại quỹ đạo tăng mạnh.

Chỉ riêng tháng 9/2025, kim ngạch xuất khẩu sầu riêng ước đạt 800 –900 triệu USD – mức cao nhất trong lịch sử. Tính chung 9 tháng, mặt hàng này đem về khoảng 2,5–2,6 tỷ USD. Trung Quốc vẫn là thị trường tiêu thụ chủ yếu, chiếm gần 90% kim ngạch xuất khẩu sầu riêng của Việt Nam.

Đầu tháng 8/2025, Bộ Nông nghiệp và Môi trường đã ban hành Quyết định 3015 về “Quy trình kiểm soát an toàn thực phẩm với quả sầu riêng tươi xuất khẩu”. Đây là lần đầu tiên một loại trái cây có cơ chế kiểm soát riêng, từ trồng trọt đến xuất khẩu, nhằm nâng cao uy tín và hạn chế rủi ro khi thâm nhập thị trường khó tính.

Trên thực tế, sự siết chặt của hải quan Trung Quốc đầu năm 2025 về tiêu chuẩn cadimi và vàng O đã khiến kim ngạch sầu riêng lao dốc, giá thu mua tại vườn giảm mạnh. Nhiều hộ trồng rơi vào cảnh khó khăn. Tuy nhiên, việc điều chỉnh quy trình sản xuất và sự phối hợp giữa cơ quan quản lý hai nước đã nhanh chóng tháo gỡ, đưa hoạt động xuất khẩu phục hồi từ tháng 6.

Hiện giá sầu riêng RI6 loại đẹp ở Tây Nguyên, Đông Nam Bộ và Tây Nam Bộ dao động 52.000–65.000 đồng/kg; sầu riêng Thái đẹp ở mức 72.000–90.000 đồng/kg. Nhiều hộ nông dân thu lãi hàng tỷ đồng trong vụ mùa năm nay.

BA NĂM TĂNG TỐC LIÊN TIẾP

Phân tích về thị trường xuất khẩu rau quả, ông Đặng Phúc Nguyên cho hay trong 9 tháng qua, ngoài Trung Quốc – thị trường chiếm gần 58% tổng kim ngạch xuất khẩu rau quả của Việt Nam, nhiều thị trường khác cũng ghi nhận sự tăng trưởng đáng kể. Xuất khẩu sang Hoa Kỳ tăng tới 60%, đạt 363 triệu USD; Nhật Bản tăng 21%; Hà Lan tăng 39%; Malaysia tăng 67%.

Sự dịch chuyển này phản ánh nỗ lực đa dạng hóa thị trường, giảm bớt sự phụ thuộc vào Trung Quốc – vốn thường biến động theo mùa vụ và chính sách kiểm dịch. Các mặt hàng khác như chuối, dừa, dứa, chanh leo, xoài chế biến cũng ghi nhận tăng trưởng ổn định, góp phần làm cơ cấu sản phẩm đa dạng hơn so với các năm trước.

Ngành rau quả Việt Nam đang trải qua giai đoạn bứt tốc trong ba năm liên tiếp. Cụ thể, năm 2023: Xuất khẩu đạt 5,6 tỷ USD; trong đó, Trung Quốc chiếm khoảng 70% thị phần.

Năm 2024: Kim ngạch tăng vọt lên 7,1 tỷ USD, tăng 26,6% so với 2023. Trong đó, tháng 10 đạt hơn 931 triệu USD, mức cao nhất năm. Thị phần Trung Quốc giảm còn 65%, trong khi Hoa Kỳ, Nhật Bản, Hà Lan bắt đầu tăng trưởng mạnh.

9 tháng năm 2025: đạt 6,11 tỷ USD, tăng 8,3% so với cùng kỳ. Thị phần Trung Quốc giảm còn 58%, trong khi nhiều thị trường mới nổi lên.

Sự tăng tốc liên tục trên 20% trong hai năm 2023–2024 và duy trì tăng trưởng tích cực trong 2025 cho thấy tiềm năng mở rộng ngày càng lớn của ngành.

Theo các chuyên gia, nhu cầu nhập khẩu rau quả sẽ tăng mạnh vào dịp Giáng sinh và Tết Nguyên đán, đặc biệt tại các thị trường châu Á. Nếu quý 4/2025 duy trì nhịp tăng trưởng khoảng 10% so với năm ngoái, xuất khẩu rau quả Việt Nam có thể đạt mốc 8,15 tỷ USD trong cả năm 2025 – mức cao nhất lịch sử.

Ông Đặng Phúc Nguyên cho rằng mục tiêu 10 tỷ USD vào năm 2030 hoàn toàn khả thi, thậm chí có thể vượt xa nếu xây dựng được vùng nguyên liệu đủ lớn, đảm bảo chất lượng cho các mặt hàng lợi thế như chuối, dừa, dứa, chanh leo, xoài. Xu hướng tiêu thụ nông sản nhiệt đới toàn cầu đang gia tăng sẽ mở ra cơ hội lớn cho Việt Nam.

Chu Khôi