Xuất khẩu rau quả muốn bền vững phải chuẩn hóa chất lượng và chuỗi công nghệ

Theo Bộ Nông nghiệp và Môi trường, để đạt mục tiêu xuất khẩu rau quả trị giá 8 tỷ USD trong năm 2025, chất lượng sản phẩm phải là yếu tố cốt lõi. Việc cập nhật thường xuyên các yêu cầu kỹ thuật từ các nhà nhập khẩu sẽ giúp rau quả Việt Nam gia tăng giá trị tại các thị trường lớn như Mỹ, EU và Nhật Bản.

Trong năm 2025, giá trị xuất khẩu rau quả của Việt Nam ước đạt 2,24 tỷ USD trong 5 tháng đầu năm, giảm 16% so với cùng kỳ năm 2024. Tuy nhiên, một số mặt hàng vẫn tăng trưởng mạnh, ví dụ như xuất khẩu xoài tăng hơn 13%, dừa tăng gần 20%, dừa chế biến tăng 71,3%. Các thị trường chủ yếu của rau quả Việt Nam hiện tại là Trung Quốc (chiếm 46,1%), Mỹ (9,1%) và Hàn Quốc (6%).

Mặc dù tổng giá trị xuất khẩu giảm, nhưng sự tăng trưởng của một số mặt hàng chủ lực cho thấy tiềm năng mở rộng ở các thị trường chất lượng cao vẫn rất lớn. Để tận dụng cơ hội này, nhiều doanh nghiệp đã chủ động chuyển hướng chiến lược tiếp cận và xây dựng thương hiệu tại các thị trường khó tính.

Xuất khẩu vải thiều chín sớm Tân Yên, Bắc Giang.

Ông Nguyễn Đình Tùng, Tổng giám đốc Vina T&T Group cho biết, để xuất khẩu thành công vào các thị trường khó tính như Mỹ, EU và Nhật Bản, công ty đã chủ động quảng bá và tiếp thị sản phẩm. Nhờ vào những nỗ lực này, một số mặt hàng như dừa, bưởi, thanh long và sầu riêng đông lạnh đã có sự tăng trưởng tốt.

Tương tự, ông Mai Xuân Thìn, Tổng giám đốc Công ty TNHH Sản xuất Thương mại dịch vụ Rồng Đỏ nhấn mạnh rằng, chất lượng sản phẩm phải đạt tiêu chuẩn quốc tế để xuất khẩu bền vững. Công ty cũng chú trọng đầu tư công nghệ bảo quản và các tiêu chuẩn kỹ thuật quốc tế.

“Điển hình là sản phẩm trái vải, Công ty đã sớm xây dựng vùng nguyên liệu đạt chuẩn, áp dụng công nghệ truy xuất điện tử và bảo quản lạnh sâu, nhờ đó không chỉ phục vụ xuất khẩu theo mùa mà còn duy trì nguồn cung quanh năm”, ông Thìn cho hay.

Để đáp ứng nhu cầu của thị trường quốc tế và phát triển lâu dài, việc thay đổi tư duy sản xuất là cực kỳ quan trọng. Theo đó, tăng cường chế biến sâu giúp rau quả Việt Nam nâng cao giá trị gia tăng và tạo ra những sản phẩm có giá trị cao hơn, đáp ứng được yêu cầu khắt khe của các thị trường lớn.

Với niên vụ vải năm 2025, mới đây, hơn 100 tấn vải thiều chín sớm từ huyện Tân Yên, Bắc Giang đã có mặt tại Paris (Pháp) với giá bán buôn lên tới 220.000 - 240.000 đồng/kg. Đây là một thành tựu lớn, mở ra cơ hội xuất khẩu cho vải thiều và các loại trái cây khác từ Việt Nam.

Ngoài việc thay đổi tư duy sản xuất, việc áp dụng công nghệ số và các phương pháp quản lý tiên tiến vào nông nghiệp là xu hướng không thể thiếu. Các chuyên gia cho rằng, nông dân và doanh nghiệp cần phải chủ động hơn trong việc ứng phó với các yêu cầu kỹ thuật, đồng thời phải có sự hỗ trợ kỹ thuật kịp thời để đáp ứng các yêu cầu về kiểm dịch động thực vật (SPS).

Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp và Môi trường Phùng Đức Tiến nhấn mạnh, không có thị trường nào là dễ tính, các nhà cung cấp phải thay đổi tư duy sản xuất và phát triển theo hướng bền vững. Việc tổ chức sản xuất theo chuẩn quốc tế, từ đó giảm thiểu rủi ro trong chuỗi cung ứng, sẽ giúp ngành rau quả Việt Nam không những đáp ứng nhu cầu thị trường mà còn tạo ra những sản phẩm có giá trị cao hơn.

Chia sẻ về vấn đề này, Phó giám đốc Văn phòng SPS Việt Nam, ông Ngô Xuân Nam khuyến cáo rằng, để xuất khẩu nông sản thành công, việc minh bạch các quy trình kiểm dịch, phối hợp chặt chẽ trong các biện pháp kiểm tra SPS là yếu tố tiên quyết, giúp sản phẩm rau quả Việt Nam có "hộ chiếu" vững vàng, khẳng định vị thế của nông sản Việt Nam trên trường quốc tế.

Một yếu tố không thể thiếu để thúc đẩy xuất khẩu rau quả là tận dụng các hiệp định thương mại tự do (FTA). Các hiệp định này mở ra cơ hội lớn cho các sản phẩm nông sản Việt Nam thâm nhập vào các thị trường mới, mang lại tiềm năng xuất khẩu vô cùng lớn. Bộ Nông nghiệp và Môi trường đã và đang triển khai các biện pháp hỗ trợ doanh nghiệp ký kết các đơn hàng mới và mở rộng thị trường xuất khẩu.

Thứ trưởng Phùng Đức Tiến cho biết, Bộ sẽ tiếp tục hỗ trợ các doanh nghiệp trong việc mở cửa các thị trường mới, đồng thời tập trung vào việc áp dụng các tiêu chuẩn quốc tế để đảm bảo chất lượng sản phẩm xuất khẩu. Bên cạnh đó, các doanh nghiệp cũng cần tích cực cải tiến quy trình sản xuất, từ đó nâng cao giá trị gia tăng cho các sản phẩm rau quả Việt Nam.

Linh Nguyễn