Xuất khẩu thủy sản với khả năng vươn tới mốc 11 tỷ USD

Chế biến mặt hàng tôm đông lạnh phục vụ xuất khẩu tại Công ty Minh Phú (Phường 8, thành phố Cà Mau, tỉnh Cà Mau) Ảnh: Kim Há/TTXVN

Theo Cục Thủy sản, để có sự tăng trưởng này, năm 2025, Việt Nam sẽ không mở rộng diện tích nuôi tôm và cá tra, thay vào đó là tập trung vào việc nâng cao chất lượng và hiệu quả sản xuất. Việc cải thiện trong chế biến sâu để kéo dài chuỗi giá trị, hạn chế phụ phẩm sẽ là chiến lược trọng tâm nhằm gia tăng giá trị sản phẩm thủy sản. Đồng thời, ngành thủy sản sẽ tiếp tục đẩy mạnh đa dạng hóa các đối tượng nuôi, như phát triển lươn, cá rô phi, rong biển, nhuyễn thể…

Ngành khai thác tốt tiềm năng mặt nước, đặc biệt là hồ chứa, hệ thống sông ngòi…, thúc đẩy sản xuất, tổ chức sản xuất liên kết theo chuỗi, hợp tác xã, tổ hợp tác.

Phát triển các sản phẩm thủy sản có giá trị gia tăng không chỉ là xu hướng mà còn là chiến lược quan trọng để ngành thủy sản Việt Nam mở rộng và giữ vững vị thế trên các thị trường. Đặc biệt là xu hướng sản xuất phụ phẩm từ các nguồn nguyên liệu thủy sản mang lại cơ hội để gia tăng giá trị cho ngành thủy sản, thực hiện tiêu chí kinh tế tuần hoàn, giảm ảnh hưởng môi trường…

Theo Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Phùng Đức Tiến, tăng trưởng của ngành thủy sản còn nhiều dư địa. Đối với những đối tượng đã có lợi thế như tôm, cá tra, nhuyễn thể..., cần nâng cao năng suất, giải quyết các vấn đề về kháng sinh, dịch bệnh, siết chặt chất lượng tôm giống, thức ăn, dinh dưỡng… để đảm bảo bền vững; đồng thời, đẩy mạnh phát triển các đối tượng nuôi mới tiềm năng như rong biển, lươn, cá rô phi…

Năm 2025, một trong những trọng tâm mà ngành thủy sản Việt Nam sẽ tập trung là nâng cao chất lượng giống thủy sản và kiểm soát chặt chẽ việc sử dụng kháng sinh trong nuôi trồng thủy sản.

Ông Lê Thanh Hòa, Phó Cục trưởng Cục Chất lượng, Chế biến và Phát triển thị trường đánh giá: “Kim ngạch xuất khẩu thủy sản Việt Nam năm 2024 đã vượt mốc 10 tỷ USD, đây là thành công của toàn ngành. Tuy nhiên trong năm 2025, cần giám sát chặt chẽ hơn về vấn đề dư lượng kháng sinh trong các lô hàng thủy sản xuất khẩu”.

Ông Trần Đình Luân, Cục trưởng Cục Thủy sản cũng cho rằng, có hai vấn đề trọng tâm, trọng điểm mà ngành thủy sản sẽ tập trung trong năm 2025, đó là kiểm soát chặt chẽ hơn nữa chất lượng giống tôm nói riêng, giống thủy sản nói chung và việc sử dụng kháng sinh trong nuôi trồng thủy sản.

Theo ông Trần Đình Luân, Cục trưởng Cục Thủy sản, từ các tháng cuối năm 2024, khi thị trường có tín hiệu thuận lợi, các địa phương, doanh nghiệp đã phát huy tối đa hiệu quả sản xuất. Đảm bảo đủ nguyên liệu cho xuất khẩu, không chỉ ở lĩnh vực nuôi trồng thủy sản mà cả các đối tượng khai thác như cá ngừ, mực, bạch tuộc… cũng đạt giá trị xuất khẩu cao. Sự nhanh nhạy của cộng đồng doanh nghiệp trong việc tranh thủ cơ hội thị trường, từ đó quay trở lại tổ chức sản xuất theo chuỗi liên kết ngày một tốt hơn.

Về thị trường xuất khẩu, Hoa Kỳ vẫn là thị trường xuất khẩu quan trọng đối với thủy sản Việt Nam, đặc biệt là tôm và cá tra. Mặc dù tôm Việt Nam vẫn phải đối mặt với các biện pháp phòng vệ thương mại từ phía Hoa Kỳ, chịu ảnh hưởng từ lạm phát và cạnh tranh gay gắt từ các nước sản xuất lớn như Ấn Độ, Ecuador, Indonesia, mặt hàng tôm vẫn duy trì được sự cạnh tranh và phát triển ổn định.

Giá trị xuất khẩu đạt gần 3,9 tỷ USD trong năm 2024, tăng 15% so với năm trước. Sự thành công này chủ yếu đến từ chiến lược phát triển các sản phẩm tôm giá trị gia tăng và đa dạng hóa các phân khúc sản phẩm như tôm thẻ, tôm sú và tôm hùm.

Đối với cá tra, Hoa Kỳ là một trong những thị trường tiêu thụ lớn nhất, với xu hướng tăng trưởng mạnh mẽ đối với các sản phẩm cá tra giá trị gia tăng như: phile đông lạnh, cá tra xiên que, snack da cá tra và cá tra viên. Đây là tín hiệu tích cực cho ngành thủy sản Việt Nam trong việc giữ vững và mở rộng thị phần tại các thị trường quốc tế.

Cá ngừ đại dương của Bình Định chủ yếu xuất khẩu sản phẩm phi lê đông lạnh, sang thị trường các nước EU, Mỹ, Trung Quốc. Ảnh: Vũ Sinh/TTXVN

Đặc biệt, mới đây, Việt Nam và Hoa Kỳ đã đạt được giải pháp song phương để chấm dứt các vấn đề tranh chấp trong vụ việc áp dụng thuế chống bán phá giá đối với sản phẩm cá tra, ba sa của Việt Nam xuất khẩu vào thị trường Hoa Kỳ (vụ việc DS536) tại Tổ chức Thương mại Thế giới (WTO).

Theo thỏa thuận này, Công ty cổ phần Vĩnh Hoàn - doanh nghiệp duy nhất đủ điều kiện dỡ bỏ thuế theo quy định của Hoa Kỳ, đồng thời là nhà xuất khẩu cá tra, basa hàng đầu của Việt Nam đã được đưa ra khỏi phạm vi áp dụng thuế chống bán phá giá khi xuất khẩu cá tra, cá basa vào Hoa Kỳ.

Dù đạt được nhiều thành tựu đáng kể, ngành thủy sản Việt Nam cũng đang đối mặt với nhiều thách thức. Biến đổi khí hậu và sự gia tăng cạnh tranh từ các quốc gia sản xuất thủy sản lớn như Ấn Độ, Thái Lan và Ecuador là những yếu tố tác động trực tiếp đến sản xuất và xuất khẩu. Ngoài ra, sự gia tăng chi phí thức ăn, nhiên liệu và vận chuyển cũng có thể làm tăng chi phí sản xuất, làm giảm tính cạnh tranh của sản phẩm thủy sản Việt Nam trên thị trường quốc tế.

“Thủy sản Việt Nam sẽ ngày càng chịu tác động mạnh bởi biến đổi khí hậu sẽ ảnh hưởng đến sự phát triển của nguồn lợi thủy sản, nhất là thủy sản nuôi trồng. Các quốc gia sản xuất thủy sản lớn như Ấn Độ, Thái Lan, Trung Quốc và Ecuador cũng đang nỗ lực gia tăng sản lượng và chất lượng thủy sản xuất khẩu. Điều này tạo ra sự cạnh tranh gay gắt về giá cả và chất lượng sản phẩm cho thủy sản Việt Nam”, đại diện Hiệp hội Chế biến và Xuất khẩu thủy sản Việt Nam nhận định.

Bích Hồng (TTXVN)