Xung đột Israel - Hamas: Lá bài mặc cả và kịch bản nào cho xung đột?

Các chiến binh Hamas và một chiếc xe tăng Israel bị phá hủy.

"Cờ đỏ giả" đánh lạc hướng tình báo

Cuộc tấn công của Hamas vào Israel ngày 7/10 gây chấn động không chỉ bởi tính bất ngờ mà còn bởi những sự kiện chưa từng thấy, liên quan đến cuộc tấn công: Cộng đồng tình báo Israel không lường trước được; quân đội Israel ban đầu thiếu sự phản ứng nhanh và sự thành công của lực lượng dân quân trong những giờ đầu tiên.

Mặc dù vẫn còn quá sớm để xác định nguyên nhân của những tình huống này, song có thể đưa ra những phỏng đoán có căn cứ.

Rõ ràng, Israel không lường trước được xung đột khốc liệt sắp xảy ra. Trong những năm gần đây, cộng đồng tình báo Israel chủ yếu tập trung vào Iran và các khu vực biên giới của nước này với Syria và Lebanon.

Về cơ bản, Israel sử dụng năng lực tình báo chủ yếu để chống lại sự phát triển của các chương trình hạt nhân và tên lửa đạn đạo của Iran, đồng thời để ngăn chặn việc chuyển các thiết bị quân sự tiên tiến từ Iran sang Hezbollah ở Lebanon qua ngả Syria.

Việc chuyển hướng của cộng đồng tình báo Israel được thể hiện qua sự cảnh giác cao độ gần đây của Tel Aviv liên quan việc Iran và Hezbollah xây dựng một sân bay ở miền Nam Lebanon, các hoạt động của Lữ đoàn Hussein do Iran hậu thuẫn ở Syria và việc Hezbollah dựng lán trại ở thành phố Ghajar.

Do vậy, có thể lập luận rằng, Hamas và những người ủng hộ họ, chủ yếu là Iran và Hezbollah, đang đánh lạc hướng Israel. Tính đến thời điểm hiện tại, Israel và các nguồn khác đều không biết chính xác bên trong trại của Hezbollah có gì, khiến một số ý kiến suy đoán liệu đó có phải là một hoạt động “cờ đỏ giả” hay không.

Chỉ 3 tuần trước, ngày 12/9, văn phòng được gọi là Phòng tác chiến chung ở Dải Gaza, bao gồm các lực lượng kháng chiến của Palestine do nhánh quân sự của Hamas, Lữ đoàn al-Qassam chỉ huy, đã tiến hành một cuộc tập trận bao gồm diễn tập các cuộc tấn công bằng tên lửa với quy mô lớn, sử dụng khả năng tấn công của máy bay không người lái và hoàn thiện các kỹ thuật chiến tranh du kích trong đô thị.

Tất cả những chiến thuật này đã được sử dụng trong cuộc tấn công hiện tại, tuy nhiên, cộng đồng tình báo Israel đã không lường trước được cuộc tấn công.

Ngoài việc bị đánh lạc hướng, dường như Israel trong cuộc tấn công gần đây không cho thấy lợi thế chính của họ: Yếu tố bất ngờ.

Tê liệt chiến lược

Trong hầu hết các cuộc xung đột, Israel có lợi thế gây bất ngờ cho đối phương bằng các cuộc không kích ồ ạt nhằm đạt được mục tiêu “làm tê liệt chiến lược”. Tuy nhiên, trong cuộc xung đột lần này, Hamas không chỉ tước đi lợi thế đó của Israel, mà còn khiến Lực lượng phòng vệ Israel (IDF) không kịp trở tay.

Phong trào Hồi giáo Hamas đã sử dụng chiến lược giống Blitzkrieg - chớp nhoáng, tập trung lực lượng tại các điểm xâm nhập cụ thể, rồi tiến quân nhanh chóng, sau đó là các đợt tập kích liên tiếp vào phía sau tuyến phòng thủ của Israel.

Ngoài ra, Hamas dường như đã cố gắng gieo rắc sự hỗn loạn trong công chúng và đánh lạc hướng quân đội Israel khi tiến hành các cuộc tấn công bằng đường biển và đường không.

Bên cạnh đó, những đổi mới về chiến thuật của Hamas còn bao gồm việc sử dụng vũ khí mới và triển khai hỏa lực chưa từng có. Rút bài học từ cuộc xung đột năm 2021 với Israel, Hamas nhận ra rằng, tuy không thể vượt qua Hệ thống đánh chặn tên lửa “Vòm sắt” (của Israel) về mặt công nghệ, nhưng họ có thể vô hiệu hóa nó bằng những trận “mưa rocket”.

Bằng cách tập trung hỏa lực, phóng nhiều tên lửa, đạn pháo và máy bay không người lái cảm tử về phía lãnh thổ Israel, Hamas hy vọng sẽ làm quá tải năng lực của “Vòm sắt”. Rút kinh nghiệm từ cuộc xung đột Nga-Ukraine, Hamas đã sử dụng máy bay không người lái 4 cánh khó bị phát hiện để nhắm vào quân đội và các trạm quan sát của Israel.

Trong cuộc xung đột này, Hamas dường như đang cố gắng vô hiệu những lợi thế chính của Israel như ưu thế trên không, bằng cách bắt giữ hàng trăm người Israel làm con tin.

Mục tiêu chính của việc bắt giữ con tin có thể là để làm lá bài mặc cả trong các cuộc đàm phán trong tương lai - như lãnh đạo Hamas đã tuyên bố rằng họ có đủ con tin để buộc Israel phải trả tự do cho tất cả các tù nhân Palestine.

Tuy nhiên, cần lưu ý rằng, Hamas có thể đang giam giữ những con tin trong các boongke và đường hầm. Chiến thuật này không chỉ hạn chế sự tự do di chuyển của không quân Israel mà còn làm tăng khả năng gây ra tổn thất thứ cấp.

Trong các cuộc xung đột trước đây, lực lượng dân quân đã cất giữ đạn dược và binh sĩ trong các khu vực dân sự để tạo thành lá chắn sống. Hamas giờ đây đã tạo ra một con dao hai lưỡi: Nếu Israel tấn công, công dân của họ sẽ gặp nguy hiểm; nếu không tấn công, Israel tiếp tục phải đối mặt với những cuộc tấn công từ phía Palestine.

Cuối cùng, bất chấp những chiến thuật này, sự bất cân xứng về năng lực quân sự giữa Israel và Hamas là điều rõ ràng.

IDF có ưu thế tuyệt đối về mọi mặt, điều này đặt ra câu hỏi: Tại sao cuộc tấn công lại được phát động? Hiện tại, có vẻ như Hamas đang hy vọng rằng, bằng cách lợi dụng các con tin, họ có thể gây áp lực lên Israel để nới lỏng những hạn chế đối với Dải Gaza hoặc thả tù nhân.

Xa hơn nữa, mọi hành động của Hamas có thể là một phần của một chiến lược lớn hơn, kích động và lôi kéo lực lượng DIF vào một cuộc xung đột tiêu hao. Rõ ràng, chỉ có thời gian mới có thể trả lời!

(theo National Interest)

Vy Anh