Xung đột ở Ukraine cản trở giấc mơ xe điện giá rẻ của Elon Musk

Xung đột Nga - Ukraine không chỉ khiến giá dầu thế giới tăng phi mã. Nhiều nguyên liệu quan trọng cho ngành công nghệ và xe hơi cũng trở nên khan hiếm, khiến sản lượng trong tương lai gần giảm mạnh.

Reuters nhận định xung đột ở châu Âu có thể khiến giấc mơ "xe điện giá rẻ" của tỷ phú Elon Musk, Tổng giám đốc hãng xe điện Tesla, khó thành hiện thực, ít nhất trong năm nay.

Nguyên liệu trở nên khan hiếm hơn

Gregory Miller, nhà phân tích tại công ty dự báo công nghiệp Benchmark Mineral Intelligence,chỉ ra rằng giá niken, lithium và các vật liệu khác tăng cao đang khiến chi phí sản xuất pin tăng dần. Kết hợp với việc các chuỗi cung ứng tắc nghẽn do đại dịch COVID-19 và tình trạng thiếu chip toàn cầu, ngành công nghiệp xe điện đang gặp vô vàn khó khăn.

“Giá nguyên liệu đầu vào tăng chắc chắn sẽ làm trì hoãn việc bình ổn giá xe điện, khiến việc thay thế xe dùng nhiên liệu thô bằng xe điện ngày một khó khăn”, ông Miller phát biểu.

Chiến sự giữa Nga và Ukraine đã đẩy giá niken và nhôm lên mức cao kỷ lục bởi xuất khẩu từ các nhà sản xuất hàng đầu ở Nga đang gián đoạn. Giá Lithium cũng đã tăng hơn gấp đôi từ cuối năm 2021 do nguồn cung không đáp ứng nhu cầu đang tăng.

Số liệu từ Benchmark Mineral Intelligence cho thấy Nornickel, công ty khai thác lớn nhất của Nga, đang sản xuất khoảng 20% nguồn cung cấp niken trên toàn cầu; Nga cũng là một nhà cung cấp nhôm lớn. Cả hai loại nguyên liệu đều được sử dụng để sản xuất pin xe điện.

Giá xe điện tăng vọt

Kể từ tháng 12/2020, Tesla đã tăng 18% giá mẫu sedan Model 3 lên 44.990 USD, khi sự gián đoạn chuỗi cung ứng ngày càng nặng nề. Vào tháng 1, Elon Musk cũng xác nhận Tesla đã ngừng phát triển mẫu xe điện có giá 25.000 USD mà ông đã cam kết hồi năm 2020 “vì các vấn đề về thời gian”. Một số đại lý ở Mỹ đã tận dụng tình trạng thiếu xe để tăng giá xe điện.

Tuần trước, công ty sản xuất xe điện Rivian (Mỹ) đã thông báo tăng giá 20% đối với xe bán tải và xe SUV chạy điện để bù đắp chi phí phụ tùng. Tuy nhiên, đối mặt với những phản ứng dữ dội và nguy cơ hủy đặt hàng từ phía người tiêu dùng, Rivian đã phải rút lại quyết định tăng giá.

Lucid Group Inc (LCID.O), một công ty khởi nghiệp xe điện khác vẫn chưa quyết định tăng giá xe, song Giám đốc tài chính Sherry House tiết lộ vào tháng 2 công ty "đang nghiên cứu lại giá" để bù đắp chi phí chuỗi cung ứng.

Hàng loạt nhà đầu tư bình luận rằng tại Trung Quốc, giá lithium tăng cao đã gây áp lực lên các nhà sản xuất các mẫu xe giá rẻ như Ora EV của Great Wall và Mini EV của Wuling Hong Guang vì những mẫu xe này không có đủ sức ảnh hưởng để đẩy giá cao hơn.

Đối với các công ty khởi nghiệp, áp lực giá còn gay gắt hơn.

“Nếu bạn là một công ty nhỏ, bạn sẽ không có đủ khả năng yêu cầu các nhà cung cấp cho bạn một mức giá thấp hơn”, Brett Smith, Giám đốc công nghệ tại Center for Automotive Research cho biết.

Các hãng pin thường có hợp đồng dài hạn với nhà sản xuất xe điện. Do vậy, việc giá sản phẩm tăng sẽ phản ánh chi phí tăng cao của các nguyên liệu thô chính như lithium, niken và coban, các chuyên gia trong ngành giải thihcs.

LG Energy Solution, nhà cung cấp cho Tesla và General Motors, xác nhận giá nguyên liệu thô quyết định 70-80% giá thành pin của hãng.

Benchmark Mineral Intelligence nói các nhà sản xuất pin bắt đầu tăng giá pin lithium-ion vào cuối năm ngoái để bù đắp cho việc giá nguyên liệu thô tăng vọt trong năm 2021.

Sự cân nhắc của người tiêu dùng

Giá xe điện tăng cao là một vấn đề quan trọng bởi người tiêu dùng phổ thông sẽ không sẵn sàng bỏ ra khoản tiền lớn cho một công nghệ mà họ chưa hoàn toàn hiểu. Theo công ty nghiên cứu Cox Automotive, một chiếc xe điện trung bình có giá gần 63.000 USD vào tháng 1 tại Mỹ, cao hơn khoảng 35% so với mức giá trung bình 46.000 USD cho tất cả các loại xe chạy xăng.

Khảo sát của Cox Automotive cho thấy, trong khi người tiêu dùng giờ đây bớt lo lắng về việc hết điện giữa đường, giá cả vẫn là một mối quan tâm lớn.

“Bất cứ yếu tố nào làm tăng thêm chi phí sẽ cản trở việc phổ biến xe điện”, nhà phân tích Michelle Krebs của Cox cho biết.

Một nghiên cứu năm 2021 của OC&C Global Speedometer về người tiêu dùng ở Mỹ, Trung Quốc và các quốc gia khác chỉ ra rằng hơn một nửa người tiêu dùng không sẵn sàng trả thêm 500 USD để mua một chiếc xe điện, mặc dù chi phí vận hành thấp hơn.

Xu hướng ấy có thể khiến các nhà sản xuất xe phải thay đổi chiến thuật kinh doanh nếu họ muốn thu hút những người tiêu dùng phổ thông, thay vì những khách hàng thượng lưu mà họ đang phục vụ.

Nhã Vy/Reuters