Xung đột Sudan: Đe dọa nghiêm trọng an ninh và ổn định khu vực
Tổng Thư ký Liên Hợp Quốc Antonio Guterres ngày 24/4 đã bày tỏ lo ngại về tình hình căng thẳng tại Sudan, nơi giao tranh giữa các lực lượng chính phủ và phe nổi dậy đã gây ra hàng trăm thương vong trong hai tuần qua. Ông cảnh báo rằng nếu không được kiểm soát, xung đột có thể lan rộng và ảnh hưởng đến toàn bộ khu vực.
Người tị nạn Sudan đến Chad sau khi bạo lực bùng phát ở Darfur, Sudan. Ảnh: UNHCR/Suzette Fleur Ngontoog
Liên Hợp Quốc kêu gọi chấm dứt bạo lực
Tổng Thư ký Liên Hợp Quốc Antonio Guterres ngày 24/4 đã bày tỏ lo ngại về tình hình căng thẳng tại Sudan, nơi giao tranh giữa các lực lượng chính phủ và phe nổi dậy đã gây ra hàng trăm thương vong trong hai tuần qua. Ông cảnh báo rằng nếu không được kiểm soát, xung đột có thể lan rộng và ảnh hưởng đến toàn bộ khu vực.
Trong một cuộc họp của Hội đồng Bảo an Liên Hợp Quốc về chủ nghĩa đa phương, ông Guterres cho biết ông đang theo dõi sát sao diễn biến tại Sudan và giữ liên lạc thường xuyên với các bên liên quan. Ông kêu gọi tất cả các bên tham gia xung đột ngừng bắn và quay trở lại bàn đàm phán để tìm giải pháp hòa bình.
Theo số liệu của Liên Hợp Quốc, giao tranh tại Sudan đã khiến ít nhất 427 người thiệt mạng và gần 4.000 người bị thương từ ngày 14/4 đến nay. Nhiều khu vực của thủ đô Khartoum và các tỉnh khác đã chứng kiến những cuộc đụng độ ác liệt giữa quân đội Sudan và Lực lượng hỗ trợ nhanh (RSF).
Ông Guterres nhấn mạnh, xung đột tại Sudan không chỉ là vấn đề nội bộ, mà còn có hệ lụy nghiêm trọng đối với an ninh và ổn định của toàn bộ khu vực. Ông kêu gọi sự hợp tác và hỗ trợ của cộng đồng quốc tế để ngăn chặn sự leo thang của bạo lực và khôi phục quá trình chuyển tiếp dân chủ tại Sudan.
Ông Guterres cũng tái khẳng định cam kết duy trì hiện diện của Liên Hợp Quốc tại Sudan, sau khi thông báo rằng người đứng đầu Phái bộ Hỗ trợ chuyển tiếp hợp nhất của Liên Hợp Quốc tại Sudan, Volker Perthes sẽ tiếp tục công việc của mình tại nước này. Liên Hợp Quốc sẽ sát cánh cùng người dân Sudan vào thời điểm khủng hoảng và hỗ trợ họ trong mục tiêu khôi phục an ninh và hòa bình.
Tổng Thư ký Liên Hợp Quốc có thể sẽ triệu tập một cuộc họp khẩn cấp của Hội đồng Bảo an vào ngày 25/4 để thảo luận thêm về xung đột tại Sudan.
Trong khi đó, Liên Hợp Quốc đã sơ tán khoảng 700 nhân viên cứu trợ, nhà ngoại giao và thân nhân khỏi thủ đô Khartoum và một số nơi khác tại Sudan. Ông Guterres bày tỏ hoan nghênh với động thái của các lực lượng tại Sudan nhằm tạo điều kiện cho các chiến dịch sơ tán.
Hàng ngàn người sơ tán khỏi Sudan
Sudan đang trải qua một cuộc nội chiến khốc liệt giữa chính phủ và các nhóm phiến quân. Tình hình an ninh ngày càng xấu đi khiến nhiều quốc gia phải sơ tán công dân của mình khỏi đất nước này. Các hoạt động sơ tán được thực hiện bằng nhiều phương tiện khác nhau, từ máy bay trực thăng đến tàu hải quân.
Theo Reuters, Mỹ đã sơ tán tất cả nhân viên chính phủ và người thân của họ, cùng với một số nhà ngoại giao từ các nước khác, khỏi đại sứ quán Mỹ ở thủ đô Khartoum vào ngày 22/4. Họ đã được đưa bằng máy bay trực thăng tới căn cứ ở Djibouti và được tiếp liệu ở Ethiopia. Washington cho biết không có kế hoạch sơ tán những người Mỹ khác ở Sudan, nhưng đang xem xét các phương án để giúp họ rời khỏi nơi này.
Anh cũng đã tổ chức một "cuộc sơ tán phức tạp và nhanh chóng" để đưa tất cả nhân viên ngoại giao Anh và gia đình của họ khỏi Sudan vào ngày 23/4. Pháp đã sử dụng hai chiếc máy bay chở khoảng 100 công dân Pháp từ Khartoum tới Djibouti vào ngày 23 và 24/4. Đức đã sơ tán 101 công dân của mình tới Jordan bằng một chiếc máy bay quân sự vào ngày 23/4 và vẫn còn hai máy bay khác ở Sudan.
Một số quốc gia khác cũng đã gửi máy bay hoặc tàu hải quân để sơ tán công dân của mình. Hàn Quốc đã gửi một máy bay quân sự để sơ tán 25 công dân Hàn Quốc ở Sudan tuần trước. Nhật Bản cho biết 3 máy bay đã đến Djibouti chở công dân Nhật Bản. Ấn Độ đã đưa một tàu hải quân tới cảng Sudan.
Trong khi đó, Nga gặp khó khăn trong việc sơ tán công dân của mình. Đại sứ Nga tại Khartoum cho biết 140 trong số khoảng 300 người Nga ở Sudan muốn rời đi, nhưng các kế hoạch sơ tán không thể thực hiện được vì chúng liên quan đến việc vượt qua khu vực tiền tuyến.
Tướng Abdel Fattah Burhan, người đứng đầu lực lượng vũ trang Sudan và Tướng Mohammed Hamdan Dagalo, thủ lĩnh của nhóm bán quân sự Lực lượng hỗ trợ nhanh (RSF) từng là đồng minh. Năm 2019, lực lượng của hai vị tướng này từng chung tay lật đổ cựu Tổng thống Omar al-Bashir, người đứng đầu Chính phủ Sudan trong 30 năm và bị Tòa án Hình sự Quốc tế buộc tội diệt chủng.
Năm 2021, họ lại cùng nhau lật đổ Thủ tướng dân sự Abdalla Hamdok. Việc này đã làm trật bánh quá trình chuyển đổi sang nền dân chủ của Sudan. "Quân đội và RSF là đồng phạm trong cuộc chính biến năm 2021", ông Amjed Farid, cựu cố vấn của ông Abdalla Hamdok, nói. Theo ông này, "cuộc xung đột hiện nay là cuộc chiến chia chác chiến lợi phẩm".
Mâu thuẫn giữa hai phe nổi lên trong những tháng qua khi ông Abdel Fattah Burhan bày tỏ ý định sáp nhập RSF vào quân đội - động thái đe dọa quyền lực của đối thủ Mohammed Hamdan Dagalo.
Về phần mình, người đứng đầu RSF tuyên bố bản thân không phản đối kế hoạch trên về nguyên tắc, đồng thời cáo buộc đối thủ không có thiện ý thi hành thỏa thuận giữa hai bên.
