Ý tưởng về nền giáo dục không trường lớp sau đại dịch Covid-19

Laura Spiney là một người hoạt động trong lĩnh vực khoa học và là tác giả cuốn sách “Dịch cúm tại Tây Ban Nha năm 1918 và cách nó thay đổi thế giới”. Con gái 21 tuổi của Spinney hiện đang là sinh viên năm hai và đang phải học online tại nhà. Một lần, con gái chia sẻ với Spinney rằng cô có thể học nhanh hơn khi tăng tốc độ video bài giảng lên gấp đôi bình thường. Tò mò với cách làm của con gái, Spinney đã hỏi một số sinh viên khác và được biết rất nhiều người cũng làm theo cách tương tự.

“Tua nhanh bài giảng lên 1,5 - 2 lần giúp chúng tôi tiết kiệm thời gian hơn, có thể loại bỏ những phần dư thừa và tập trung vào ý chính. Khi đã quen với cách này, bạn sẽ khó có thể nghe giảng với tốc độ bình thường”, một sinh viên chia sẻ.

Giáo dục vốn thích nghi với công nghệ thông tin và kỹ thuật số từ trước khi đại dịch diễn ra. Covid-19 chỉ tạo ra một cú huých làm đẩy nhanh quá trình chuyển đổi số trong ngành giáo dục.

“Trường học bị đóng cửa nên giáo viên và học sinh phải tương tác qua Internet. Dữ liệu bài giảng cũng được tìm kiếm trên không gian mạng thay vì thư viện. Việc này đương nhiên sẽ nảy sinh nhiều vấn đề, nhưng về cơ bản, giáo viên và học sinh đã cùng nhau thực hiện một thử nghiệm phi thường, với quy mô toàn cầu”, Giáo sư Diana Laurillard của University College London giải thích.

Giáo sư Yong Zhao thuộc Đại học Kansas, Mỹ, đánh giá đây là thời điểm để các nước hình dung về một nền giáo dục không có bất kỳ trường lớp nào. Tiến sĩ Jim Watterston ở Trường giáo dục sau đại học Melbourne, Úc thì cho rằng “giáo dục cần linh hoạt và nên có những thay đổi mạo hiểm hơn”.

"Đây là thời điểm thích hợp để hình dung về một nền giáo dục không trường lớp"

Đầu năm nay, Zhao và Watterston là đồng tác giả cho một bài báo, trong đó xác định 3 thay đổi lớn sẽ xảy đến với giáo dục sau Covid-19. Nội dung đầu tiênnhấn mạnh, học sinh nên hướng tới sự sáng tạo, tư duy phản biện và tinh thần tự học.

“Để con người có thể phát triển hơn trong thời đại máy móc ngày càng thông minh, tiêu chí tất yếu là chúng ta không được cạnh tranh với máy móc. Hãy trau dồi các kỹ năng trên và để phần thu thập, lưu trữ thông tin cho máy tính làm”, hai nhà nghiên cứu chia sẻ.

Thứ hai, sinh viên nên tự giác hơn trong việc học. Giáo viên sẽ chuyển vai trò từ người hướng dẫn thành người cung cấp tài nguyên, cố vấn và khuyến khích học tập. Giáo sư Manu Kapur thuộc Viện Công nghệ Liên bang Thụy Sĩ lập luận, sinh viên sẽ học tốt hơn nhờ rút kinh nghiệm từ sai lầm, thay vì chỉ đi theo những hướng dẫn đúng của thầy cô.

Đề xuất thứ ba của Zhao và Watterston là nơi học tập cũng nên thay đổi. Trong suốt thời gian ở trong nhà vì đại dịch, học sinh học trực tuyến nhưng vẫn phải tuân theo thời gian biểu như khi học tại trường. Điều này rất rập khuôn, cứng nhắc và gây nên tình trạng chán nản, buông thả ở một số sinh viên.

Với các công cụ kỹ thuật số trong tay, học sinh không cần thiết phải học cùng lúc với nhau. Theo hai nhà nghiên cứu, học sinh nên được cho phép tự sắp xếp và xem lại bài giảng vào khoảng thời gian phù hợp với bản thân.

Quay lại câu hỏi liệu học sinh, sinh viên có thực sự tiếp thu được kiến thức khi tăng tốc độ video bài giảng hay không, Giáo sư Evan Risko tại Đại học Waterloo, Canada đã kiểm tra khả năng hiểu của mọi người khi xem các video với tốc độ nhanh.

Nhìn chung, việc này còn phụ thuộc vào bản chất tài liệu và kiến thức nền của người học, tuy nhiên việc tăng tốc độ lên 1,5-1,7 lần ít có tác động tiêu cực đến người nghe. Cách làm của các sinh viên thực sự giúp tiết kiệm khá nhiều thời gian. Họ còn có thể tua đi tua lại một phần chưa hiểu mà không gặp khó khăn gì.

Liên Hiệp Quốc đang hướng tới việc đảm bảo cung cấp nền giáo dục chất lượng cho tất cả người dân trên thế giới vào năm 2030. Theo Laurillard, cách duy nhất để thực hiện là làm sao để giáo viên ở những vùng khó khăn nhất cũng có thể tiếp cận tài liệu giảng dạy thông qua các khóa học trực tuyến quy mô lớn (MOOC), sau đó họ sẽ truyền tải lại cho học sinh của mình qua lớp học truyền thống.

“Đại dịch Covid-19 trên toàn cầu đã xóa sổ cách làm chúng ta đã áp dụng suốt 30 năm qua. Trong tương lai, Covid-19 có thể sẽ chấm dứt, nhưng tôi nghĩ các lớp học truyền thống sẽ không bao giờ trở lại như cũ”, Laurillard nhận định.

Thời Vũ(Theo Guardian)