Yếu kém muôn thuở của thị trường vốn Việt Nam: Kém minh bạch!

Bài liên quan

Phát triển thị trường chứng khoán, khơi thông thị trường vốn Việt Nam

Bất chấp Covid-19, thị trường bảo hiểm vẫn “sống khỏe": Duy trì tăng trưởng 2 con số

Toàn cảnh Diễn đàn “Phát triển thị trường vốn - Cơ hội trong kỷ nguyên mới” do Bộ Kế hoạch và Đầu tư tổ chức sáng 30/3. Ảnh KL

Tỷ lệ huy động vốn qua thị trường chứng khoán còn rất thấp

Đánh giá về thị trường vốn Việt Nam, ông Nguyễn Tú Anh - Vụ trưởng Vụ Tổng hợp Ban Kinh tế Trung ương cho rằng, thị trường chứng khoán Việt Nam đến nay đã có sự phát triển vượt bậc so với những năm đầu mở cửa, nhưng tỷ lệ huy động vốn qua thị trường chứng khoán còn rất thấp; mức độ đa dạng hóa của hàng hóa trên thị trường còn kém làm cho mức biến động trên thị trường cao.

Trong khi đó hiện nay, nguồn vốn nhàn rỗi trong nền kinh tế khá lớn, lãi suất huy động của ngân hàng giảm, lãi suất trái phiếu chính phủ giảm sâu là điều kiện rất thuận lợi để phát triển thị trường chứng khoán Việt Nam trong bối cảnh mới.

Trên thị trường tín dụng, các chính sách cần duy trì môi trường lãi suất thấp, đồng thời với việc phải củng cố uy tín, độ tin cậy của Ngân hàng Nhà nước trong việc bảo vệ ổn định giá cả và điều hành chính sách tiền tệ.

Tuy nhiên, trên thị trường vốn hiện nay sự minh bạch là điểm yếu lớn nhất, vị này nhận định.

Còn theo ông Đặng Quyết Tiến - Cục trưởng Cục Tài chính doanh nghiệp (Bộ Tài chính), phát triển thị trường vốn sẽ góp phần thúc đẩy các doanh nghiệp nhà nước sớm hoàn thành quy trình quản trị công ty minh bạch, rõ ràng. Đặc biệt là các công ty đại chúng có vốn nhà nước, qua đó thúc đẩy tăng khối lượng giao dịch trên thị trường, tăng tính thanh khoản cho cổ đông nhà nước.

“Đây là vấn đề tồn tại kéo dài nhiều năm tại đa số các doanh nghiệp nhà nước, là nguyên nhân của tình trạng kém hiệu quả trong quản lý, sử dụng vốn nhà nước vào đầu tư, sản xuất kinh doanh. Phát triển thị trường vốn cũng sẽ thúc đẩy các doanh nghiệp nhà nước tham gia huy động vốn theo hướng giảm tỷ trọng vay tín dụng thương mại, giảm áp lực tăng giá phí trong nước; đa dạng các hình thức huy động bổ sung vốn”, ông Tiến nhấn mạnh.

Yếu điểm của thị trường vốn là sự minh bạch

Đại diện Ủy ban Chứng khoán Nhà nước, bà Tạ Thanh Bình - Vụ trưởng Vụ Phát triển thị trường cho rằng, 20 năm qua, thị trường Chứng khoán Việt Nam có những bước phát triển lớn, phát huy vai trò là kênh huy động vốn trung và dài hạn quan trọng cho nền kinh tế. Tuy nhiên, còn cần nhiều nỗ lực để chúng ta đạt được những mục tiêu phát triển như việc nâng hạng thị trường chứng khoán không phải là câu chuyện và nỗ lực của riêng ngành chứng khoán hay cơ quan quản lý thị trường chứng khoán.

“Động lực nâng hạng thị trường, chính là các doanh nghiệp đại chúng. Chỉ khi doanh nghiệp minh bạch, tuân thủ kỷ luật công bố thông tin, thực thi đúng chuẩn mực kế toán quốc tế… sẽ là “hạt nhân” để phát triển nội lực thị trường chứng khoán - cái gốc của nâng hạng thị trường”, bà Bình nhận định.

Ở góc nhìn của chuyên gia kinh tế TS Cấn Văn Lực cho rằng, cơ hội phát triển cân bằng thị trường vốn Việt Nam là rất lớn. Tuy nhiên, kỷ nguyên mới đòi hỏi những nỗ lực nâng tầm quản trị doanh nghiệp, tính chuyên nghiệp của cộng đồng nhà đầu tư và khả năng điều hành thị trường của cơ quan quản lý.

"Con người và công nghệ là 2 đột phá cho sự phát triển tới đây trên thị trường vốn Việt Nam", vị này nhận định.

Về phía các doanh nghiệp, ông Nguyễn Đức Hậu - Phó Tổng giám đốc Tập đoàn Hapaco chia sẻ, trước khi có thị trường chứng khoán, các doanh nghiệp chỉ có một cửa duy nhất là huy động vốn qua ngân hàng. Từ khi thị trường chứng khoán mở ra, không riêng Hapaco mà rất nhiều doanh nghiệp khác đã huy động được hàng trăm nghìn tỷ đồng vốn từ nhà đầu tư đại chúng, từ đó, mở rộng đầu tư, mở rộng cổ đông, đối tác, mở rộng quy mô thị trường.

Vốn “xuất thân” từ công ty Giấy Hải Phòng nhỏ bé, khi cổ phần hóa vốn điều lệ và vốn chủ sở hữu vỏn vẹn chỉ có 1,08 tỷ đồng, đến nay công ty đã có vốn chủ sở hữu trên 1.000 tỷ đồng - tăng gần 100 lần so với khi chưa cổ phần hóa.

“Chúng tôi cần thị trường vốn phát triển để giúp các doanh nghiệp gọi được vốn và vươn lên”, ông Đức Hậu nói.

Liên quan đến triển vọng đầu tư trong thập niên mới, ông Phạm Tiến Dũng (Công ty Chứng khoán Bảo Việt) cho rằng, kỷ nguyên 4.0 sẽ thay đổi phương thức các ngân hàng đầu tư, các công ty chứng khoán, các quỹ đầu tư tương tác với khách hàng, mô hình kinh doanh truyền thống sẽ thay đổi. Cùng với đó rất nhiều công việc tương lai máy tính sẽ làm thay cho con người. Sự gia tăng của tự động hóa trong ngành tài chính không chỉ thay đổi tốc độ và hình thức của thị trường chứng khoán.

“Lĩnh vực bảo hiểm hưu trí, bảo hiểm sức khỏe và quản lý tài sản sẽ có sự phát triển vượt bậc trên thị trường vốn Việt Nam trong thập niên mới, vị này nhận định.

Năm 2000, khi thị trường chứng khoán mới mở cửa, vốn hóa thị trường chỉ đạt 986 tỷ đồng, tương đương 0,28% GDP, các doanh nghiệp hầu như phải huy động vốn qua kênh tín dụng ngân hàng.

Sau 20 năm, mức vốn hóa thị trường cổ phiếu Việt Nam tính đến cuối năm 2020 tương đương 83% GDP năm 2019. Hàng trăm nghìn tỷ đồng đã được các doanh nghiệp, các ngân hàng huy động qua thị trường chứng khoán, tạo nên bức tranh cân đối của thị trường vốn Việt Nam, khi mà kênh tín dụng ngân hàng cũng có sự phát triển mạnh mẽ trong 2 thập kỷ qua.

Khánh Linh