Zelensky: 'Sẵn sàng từ chức vì hòa bình' khi từ chối yêu cầu khoáng sản trị giá 500 tỷ USD của Mỹ

Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky tuyên bố rằng ông sẽ không chịu khuất phục trước sức ép từ Mỹ nhằm ký kết một thỏa thuận về khoáng sản trị giá 500 tỷ USD. Ông nhấn mạnh rằng ông mong muốn Donald Trump "đứng về phía Ukraine" trong các cuộc đàm phán nhằm chấm dứt chiến tranh.

Zelensky cũng khẳng định viện trợ quân sự từ Mỹ là một "khoản tài trợ", chứ không phải "khoản nợ" mà Ukraine phải hoàn trả. Tuy nhiên, ông cho biết chính quyền Mỹ yêu cầu Ukraine phải trả lại gấp đôi số tiền viện trợ trong tương lai, với lãi suất lên tới 100% – điều chưa từng áp dụng với các quốc gia khác như Israel, UAE, Qatar hay Saudi Arabia.

Sức ép từ Mỹ và phản ứng của Ukraine

Yêu cầu từ Washington, theo Zelensky, không chỉ quá mức so với viện trợ thực tế (100 tỷ USD) mà còn đặt lên Ukraine một gánh nặng tài chính kéo dài đến 10 thế hệ sau. Ông khẳng định không thể chấp nhận điều này mà không có các bảo đảm an ninh chắc chắn từ Mỹ để ngăn chặn các vi phạm ngừng bắn của Nga trong tương lai.

Đề xuất của Mỹ đã gây chấn động trong giới ngoại giao châu Âu. Thủ tướng Anh Keir Starmer và Tổng thống Pháp Emmanuel Macron - những người sẽ gặp Trump trong tuần này - đều đồng ý rằng Vương quốc Anh phải có mặt tại bàn đàm phán để đảm bảo lợi ích của Ukraine. Sau chuyến đi của họ đến Mỹ, một hội nghị thượng đỉnh châu Âu dự kiến sẽ diễn ra để thảo luận về các đảm bảo an ninh.

Ukraine vẫn cần viện trợ quân sự từ phương Tây

Zelensky thừa nhận rằng nếu chính quyền Trump ngừng viện trợ, Ukraine sẽ mất khoảng 20% sự hỗ trợ quân sự quốc tế. Hiện tại, Kyiv vẫn đang chờ các đợt giao hàng vũ khí đã được thỏa thuận tại hội nghị thượng đỉnh NATO vào mùa hè năm ngoái. Ukraine cũng cần thêm 20 khẩu đội tên lửa Patriot (trị giá 30 tỷ USD) để chống lại các cuộc tấn công từ Nga.

Trong khi đó, các cuộc đàm phán giữa Mỹ và Nga tại Riyadh (Saudi Arabia) vẫn đang tiếp tục. Đặc phái viên của Trump, Steve Witkoff, gợi ý rằng Washington đang tìm kiếm một thỏa thuận hòa bình nhằm giúp các công ty Mỹ có thể quay lại kinh doanh tại Nga sau khi các lệnh trừng phạt được dỡ bỏ.

Zelensky: "Tôi sẵn sàng từ chức nếu điều đó mang lại hòa bình cho Ukraine"

Zelensky nhấn mạnh rằng ông không có kế hoạch nắm quyền lâu dài. Ông tuyên bố rằng nếu việc từ chức có thể mang lại hòa bình cho Ukraine hoặc giúp Ukraine gia nhập NATO, ông sẵn sàng rời bỏ vị trí tổng thống. Tuy nhiên, ông cũng cảnh báo: "Chúng tôi sẽ không để Putin kiểm soát các vùng lãnh thổ của Ukraine."

Về cáo buộc của Trump gọi ông là "nhà độc tài", Zelensky đáp trả rằng một nhà độc tài sẽ cảm thấy bị xúc phạm khi bị gọi là độc tài, nhưng ông thì không. Ông nhắc lại rằng mình được bầu cử hợp pháp năm 2019 với 73% phiếu bầu và hiện tại không thể tổ chức bầu cử trong thời chiến. Các cuộc bầu cử dưới thiết quân luật là bất hợp pháp, và việc tổ chức bầu cử trong điều kiện pháo kích liên tục ở các thành phố như Sumy hay Pokrovsk là không khả thi.

Ngay trước thềm lễ kỷ niệm ba năm cuộc chiến vào thứ Hai, Nga đã tiến hành cuộc tấn công trên không lớn nhất từ trước đến nay vào Ukraine, sử dụng 267 máy bay không người lái, khiến ít nhất bốn người thiệt mạng. Kyiv rung chuyển bởi các vụ nổ từ hỏa lực phòng không trong suốt đêm. Không quân Ukraine xác nhận rằng ba tên lửa đạn đạocũng đã được phóng vào nước này.

Không thể có hòa bình nếu thiếu Ukraine trên bàn đàm phán

Zelensky khẳng định rằng bất kỳ thỏa thuận hòa bình nào cũng phải có sự tham gia của Ukraine. Ông cảnh báo rằng bất kỳ thỏa thuận song phương nào giữa Mỹ và Nga sẽ không thể thành công nếu không có Ukraine, EU, Vương quốc Anh và các đối tác chiến lược khác.

Hiện tại, chính quyền Trump đang thúc đẩy một thỏa thuận ngừng bắn sớm nhất là "tuần này", nhưng Zelenskyy vẫn giữ vững lập trường: "Không thể kết thúc chiến tranh nếu không có Ukraine."

Minh Anh (Theo The Guardian)