10 dấu ấn giáo dục và đào tạo nổi bật năm 2024

1. Đảng và Nhà nước tiếp tục quan tâm chỉ đạo phát triển giáo dục và đào tạo

Năm 2024 đánh dấu một dấu mốc quan trọng đối với sự phát triển giáo dục và đào tạo đất nước, đó là việc Bộ Chính trị ban hành Kết luận số 91-KL/TW ngày 10/8/2024 tiếp tục thực hiện Nghị quyết số 29-NQ/TW.

Kết luận 91-KL/TW của Bộ Chính trị đặt ra 8 nhiệm vụ trọng tâm với yêu cầu các cấp ủy đảng, chính quyền, Mặt trận Tổ quốc Việt Nam và các tổ chức chính trị - xã hội tiếp tục quán triệt, thực hiện nghiêm túc, hiệu quả các quan điểm, mục tiêu, nhiệm vụ, giải pháp đã nêu trong Nghị quyết 29-NQ/TW, Nghị quyết Đại hội XIII và các nghị quyết khác của Đảng về giáo dục và đào tạo.

Tổng Bí thư Tô Lâm gặp mặt các nhà giáo, cán bộ quản lý giáo dục nhân Ngày Nhà giáo Việt Nam 20/11.

Cùng với những chủ trương, định hướng lớn, năm 2024 tiếp tục khẳng định sự quan tâm của Đảng, Nhà nước dành cho giáo dục và đào tạo thông qua các cuộc gặp gỡ, ghi nhận, động viên giáo viên và toàn ngành Giáo dục của lãnh đạo Đảng, Nhà nước.

Tại cuộc gặp mặt đại diện nhà giáo, cán bộ quản lý giáo dục nhân ngày Nhà giáo Việt Nam 20/11, Tổng Bí thư Tô Lâm khẳng định: “Trong suốt tiến trình cách mạng, Đảng, Nhà nước ta luôn khẳng định giáo dục và đào tạo là quốc sách hàng đầu, là tương lai dân tộc; luôn luôn đặc biệt quan tâm chăm lo, có nhiều chủ trương, chính sách đầu tư cho giáo dục, xác định là đầu tư cho phát triển và ưu tiên, đi trước so với các lĩnh vực khác. Lịch sử cách mạng Việt Nam cho thấy, giáo dục đào tạo có vai trò đặc biệt quan trọng đối với những kỳ tích phát triển của dân tộc”.

Cũng nhân kỷ niệm ngày Nhà giáo Việt Nam 20/11, Thủ tướng Phạm Minh Chính đã gặp mặt, động viên, chúc mừng nhà giáo tiêu biểu; Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn gặp mặt đại biểu Quốc hội là nhà giáo, nguyên là nhà giáo, cán bộ quản lý giáo dục…

2. Chủ tịch nước phong tặng danh hiệu 21 Nhà giáo nhân dân, 1.167 Nhà giáo ưu tú năm 2024

Năm 2024 là năm đầu tiên việc thực hiện xét tặng danh hiệu Nhà giáo nhân dân, Nhà giáo ưu tú được thực hiện theo Nghị định mới của Chính phủ (Nghị định số 35/2024/NĐ-CP ngày 2/4/2024) quy định về xét tặng danh hiệu Nhà giáo nhân dân, Nhà giáo ưu tú.

Năm 2024, Chủ tịch nước ký Quyết định phong tặng 21 Nhà giáo nhân dân, 1.167 Nhà giáo ưu tú. Từ năm 1986 đến năm 2024, qua 16 lần xét tặng, Chủ tịch nước đã ký Quyết định phong tặng 671 Nhà giáo nhân dân và 10.248 Nhà giáo ưu tú.

3. Phát triển lực lượng nhà giáo

Sau gần 20 năm ấp ủ, hơn một năm gấp rút chuẩn bị, bằng sự tận tâm, tận lực của đội ngũ chuyên gia, cán bộ, chuyên viên được giao xây dựng dự thảo Luật Nhà giáo, cùng với quyết tâm của toàn ngành, dự thảo Luật Nhà giáo trình lần đầu tại Kỳ họp thứ 8, Quốc hội khóa XV, đã nhận được sự ủng hộ, đồng thuận cao của đại biểu Quốc hội.

Hiện nay, Bộ GD&ĐT đang phối hợp với Ủy ban Văn hóa, Giáo dục của Quốc hội chuẩn bị tài liệu phục vụ các phiên họp của Ủy ban Thường vụ Quốc hội và hoàn thiện bộ hồ sơ dự án Luật Nhà giáo phục vụ Kỳ họp thứ 9, Quốc hội khóa XV. Theo dự kiến, dự thảo Luật Nhà giáo sẽ được xem xét, thông qua tại Kỳ họp này.

4. Hoàn thành chu trình đầu tiên của quá trình triển khai Chương trình giáo dục phổ thông 2018

Năm 2024, danh mục sách giáo khoa theo chương trình GDPT mới đã được hoàn thành từ lớp 1 đến lớp 12.

Năm 2024 đánh dấu thời điểm hoàn thành chu trình đầu tiên triển khai Chương trình giáo dục phổ thông 2018 đối với ba cấp học đồng bộ trên cả nước. Danh mục sách giáo khoa từ lớp 1 đến lớp 12 đã hoàn thành việc thẩm định và phê duyệt. Việc tăng cường quản lý, bảo đảm sách giáo khoa theo hình thức xã hội hóa là một trong những nhân tố quan trọng góp phần hoàn thành chu trình đầu tiên đổi mới giáo dục phổ thông.

Thời điểm hoàn thành chu trình đầu tiên của Chương trình giáo dục phổ thông 2018 còn ghi dấu bằng Kỳ thi tốt nghiệp THPT cuối cùng theo chương trình 2006 được tổ chức thành công và công tác chuẩn bị khẩn trương, tích cực, chất lượng cho Kỳ thi đổi mới từ năm 2025.

5. Chuyển đổi số trong giáo dục tiếp tục đạt nhiều kết quả quan trọng

Năm 2024 tiếp tục là một năm ngành Giáo dục dành sự quan tâm cho công tác chuyển đổi số và đạt thêm nhiều kết quả quan trọng. Cụ thể, đã hoàn thành xây dựng 100% các cơ sở dữ liệu của ngành và kết nối thành công với các cơ sở dữ liệu quốc gia. Việc ứng dụng công nghệ thông tin phục vụ Kỳ thi tốt nghiệp THPT và công tác tuyển sinh đại học đã được triển khai đồng bộ, triệt để từ đăng ký dự thi, đăng ký nguyện vọng xét tuyển, nộp phí xét tuyển và xác nhận nhập học được thực hiện theo hình thức trực tuyến đối với tất cả thí sinh.

Năm 2024, ngành Giáo dục đã triển khai thí điểm học bạ số ở cấp tiểu học, đến nay, bước đầu đã mang lại hiệu quả tích cực trong quản lý, quản trị trường học làm căn cứ cho việc triển khai đại trà trong thời gian tới.

6. Gia tăng thứ hạng các cơ sở giáo dục Việt Nam trong khu vực và thế giới

Tiếp nối thành tích của những năm trước, năm 2024, xếp hạng các cơ sở giáo dục đại học khu vực châu Á và quốc tế tiếp tục có sự gia tăng ấn tượng. Theo công bố của Tổ chức xếp hạng QS (Quacquarelli Symonds - Anh) về xếp hạng đại học thế giới "QS World University Rankings: Sustainability 2025" cho 1.751 cơ sở giáo dục đại học trên toàn thế giới, Việt Nam có 10 cơ sở giáo dục đại học góp mặt, tăng 2 cơ sở so với năm trước.

Nhiều cơ sở giáo dục đại học Việt Nam có tên trong các bảng xếp hạng uy tín thế giới.

Trong năm 2024, Việt Nam còn có 17 cơ sở giáo dục đại học trong Bảng xếp hạng hàng đầu châu Á của QS, trong đó có 4 cơ sở giáo dục đại học nằm trong top 200; 9 cơ sở giáo dục đại học trong bảng xếp hạng đại học tốt nhất thế giới của Tổ chức Times Higher Education (THE), trong đó có 4 cơ sở giáo dục đại học nằm trong top 1000; 13 cơ sở giáo dục đại học trong Bảng xếp hạng tầm ảnh hưởng của THE.

7. Giáo dục Việt Nam tiếp tục ghi dấu ấn tích cực tại các cuộc thi quốc tế

Năm 2024, Việt Nam có 7 đoàn học sinh tham dự các kỳ thi Olympic khu vực và quốc tế với 38 lượt học sinh tham gia. Các đoàn học sinh Việt Nam đã mang về thành tích vượt trội khi tất cả đều đoạt giải, với 12 Huy chương Vàng, 15 Huy chương Bạc, 10 Huy chương Đồng và 1 Bằng khen; tăng 4 Huy chương Vàng, 3 Huy chương Bạc so với năm 2023. Các đoàn học sinh của Việt Nam dự thi đều đạt thứ hạng cao, giữ vững vị trí tốp 10 của thế giới; nhiều học sinh Việt Nam đạt điểm số trong tốp cao nhất, đặc biệt điểm thi thực hành tăng so với các năm trước đó.

Năm 2024, đoàn học sinh Việt Nam tham dự Hội thi khoa học kỹ thuật quốc tế tại Hoa Kỳ cũng đã giành 1 giải Nhì - đây là giải cao nhất kể từ năm 2013 đến nay. Thành tích xuất sắc của học sinh Việt Nam tại các cuộc thi quốc tế tiếp tục khẳng định chất lượng giáo dục phổ thông; sự cố gắng, nỗ lực trong học tập, rèn luyện của học sinh, giáo viên và các nhà trường. Đồng thời, khẳng định hướng đi đúng trong công tác phát hiện, tuyển chọn và bồi dưỡng học sinh giỏi của Bộ GD&ĐT.

8. Chung tay, nỗ lực khắc phục hậu quả thiên tai, bão lũ

Đầu tháng 9/2024, cơn bão số 3 (Yagi) cùng hoàn lưu bão đã gây ra những thiệt hại rất nặng nề cho các tỉnh khu vực Bắc bộ nước ta. Ngành Giáo dục cũng gánh chịu ảnh hưởng, thiệt hại rất lớn. Theo tổng hợp thiệt hại của ngành Giáo dục đến ngày 16/9/2024: Có 52 học sinh, trẻ em bị tử vong, 3 học sinh bị mất tích, 8 học sinh bị thương; 3 giáo viên tử vong, 1 giáo viên mất tích. Tổng thiệt hại về cơ sở vật chất và thiết bị dạy học ước tính là 1.260 tỷ đồng.

Trong bối cảnh khó khăn, thiệt hại, toàn ngành Giáo dục đã chung tay, nỗ lực khắc phục hậu quả để sớm nhất ổn định việc dạy và học. Ngành Giáo dục cũng đã nhận được nhiều hỗ trợ kịp thời, hiệu quả từ các đơn vị, tổ chức, cá nhân trong cả nước.

9. Tổ chức thành công những sự kiện thể thao học đường lớn, mang tầm quốc gia, quốc tế

Đại hội Thể thao học sinh Đông Nam Á lần thứ 13 Năm 2024, Việt Nam đã đăng cai tổ chức thành công Đại hội Thể thao học sinh Đông Nam Á lần thứ 13 với chủ đề “Kết nối cùng tỏa sáng”. Đại hội quy tụ 1.300 vận động viên học sinh, huấn luyện viên đến từ 10 quốc gia trong khu vực, gồm: Brunei, Campuchia, Indonesia, Lào, Malaysia, Myanmar, Philippines, Singapore, Thái Lan và chủ nhà Việt Nam. Các vận động viên tham gia tranh tài ở 6 bộ môn: Bơi, điền kinh, cầu lông, bóng rổ, pencak silat, vovinam với 107 nội dung thi đấu và 107 bộ huy chương.

Hơn 1.300 vận động viên tham gia Đại hội Thể thao học sinh Đông Nam Á do Việt Nam đăng cai tổ chức.

Cũng trong năm 2024, Hội khỏe Phù Đổng toàn quốc lần thứ X đã được tổ chức thành công. Trải qua hơn 40 năm với 10 lần tổ chức đại hội, Hội khỏe Phù Đổng toàn quốc năm 2024 là kỳ đại hội thể thao học đường lớn nhất từ trước tới nay, với hơn 20.000 vận động viên học sinh và cán bộ của 63 tỉnh, thành phố tham gia tranh tài ở 15 môn thể thao.

10. Thúc đẩy phong trào thi đua xây dựng xã hội học tập, học tập suốt đời

Năm 2024, ngành Giáo dục tiếp tục triển khai thực hiện Đề án “Xây dựng xã hội học tập giai đoạn 2021-2030” và phong trào “Cả nước thi đua xây dựng xã hội học tập, đẩy mạnh học tập suốt đời giai đoạn 2023-2030”.

Cũng trong năm 2024, Tổ chức Giáo dục, Khoa học và Văn hóa của Liên hiệp quốc (UNESCO) đã công bố danh sách 64 thành phố đến từ 35 quốc gia được công nhận là thành viên "Mạng lưới thành phố học tập toàn cầu", trong đó có hai thành phố của Việt Nam là Thành phố Hồ Chí Minh và thành phố Sơn La, tỉnh Sơn La. Cho tới nay, Việt Nam có tổng số 5 thành phố được công nhận là thành viên "Mạng lưới các thành phố học tập toàn cầu".

Đây là sự ghi nhận của quốc tế đối với những nỗ lực của các thành phố trong quá trình thúc đẩy học tập suốt đời cho mọi người dân ở địa phương. Đồng thời, thể hiện những bước triển khai cụ thể các chủ trương, chinh sách của Đảng, Nhà nước Việt Nam về hội nhập quốc tế, khuyến học, khuyến tài, xây dựng xã hội học tập, nâng cao chất lượng nguồn nhân lực.

Huyền Thanh