10 năm thành công của VNREDSat-1

Các đại biểu tham quan triển lãm ảnh, nhìn lại những hình ảnh đầu tiên do vệ tinh VNREDSat-1 ghi lại năm 2013 cho đến hình ảnh hiện tại - Ảnh: VAST

Đây là hoạt động chào mừng ngày Khoa học và Công nghệ Việt Nam 18/5 và 48 năm ngày thành lập Viện Hàn lâm Khoa học và Công nghệ Việt Nam (20/5/1975 – 20/5/2023); đồng thời mở màn cho chuỗi sự kiện kỷ niệm 50 năm ngày thiết lập quan hệ ngoại giao Việt Nam – Pháp của Viện Hàn lâm Khoa học và Công nghệ Việt Nam và các đối tác Pháp.

GS.VS. Châu Văn Minh, Chủ tịch Viện Hàn lâm Khoa học và Công nghệ Việt Nam cho biết, Viện Hàn lâm được Chính phủ giao chủ trì xây dựng và thực hiện chương trình khoa học, đặc biệt việc phát triển vệ tinh nhỏ quan sát trái đất và khai thác các ứng dụng của nó.

Sự kiện vệ tinh quan sát trái đất đầu tiên của Việt Nam VNREDSat-1 được phóng thành công lên quỹ đạo vào ngày 7/5/2013 là dấu mốc quan trọng trong quá trình thực hiện Chiến lược phát triển công nghệ vũ trụ ở Việt Nam; đồng thời là kết quả của quá trình hợp tác chặt chẽ giữa Viện Hàn lâm và Tập đoàn Airbus, là biểu tượng của tình hữu nghị Việt Nam và Pháp.

GS.VS. Châu Văn Minh đánh giá sự tham gia của nhiều ngành khoa học, sự hợp tác, hội nhập cùng phát triển của các nhà khoa học, đơn vị nghiên cứu, tập đoàn công nghệ và các quốc gia là yếu tố quan trọng trong kỷ nguyên mới của công nghệ vũ trụ New Space/Space 4.0.

GS.VS Châu Văn Minh trao bằng khen và kỷ niệm chương cho các cán bộ Việt Nam và Pháp có đóng góp thúc đẩy dự án - Ảnh: VAST

Theo TS. Bùi Trọng Tuyên, Viện trưởng Viện Công nghệ vũ trụ, đơn vị chủ trì thực hiện dự án, vệ tinh VNREDSat-1đã cung cấp gần 160 nghìn cảnh ảnh trên các vùng lãnh thổ, lãnh hải Việt Nam và trên toàn thế giới, đem lại sự chủ động hoàn toàn trong công tác giám sát từ xa tài nguyên thiên nhiên, môi trường, thiên tai cũng như các khu vực quan tâm, từng bước ứng dụng tiến bộ khoa học công nghệ trong công tác giám sát và khẳng định chủ quyền lãnh thổ Việt Nam.

Việc vệ tinh VNREDSat-1 đã hoạt động gấp đôi thời gian dự kiến không chỉ là minh chứng cho công nghệ tiên tiến của Pháp nói chung và Tập đoàn Airbus nói riêng mà còn thể hiện sự đào tạo, chuyển giao và tiếp nhận hiệu quả giữa Airbus và Viện Hàn lâm Khoa học và Công nghệ Việt Nam, sự hỗ trợ tích cực của Airbus trong quá trình bảo trì vệ tinh cũng như sự chủ động và sáng tạo của cán bộ Việt Nam trong quá trình vận hành vệ tinh.

Đại sứ Pháp tại Việt Nam, ông Nicolas Warnery nhấn mạnh, VNREDSat-1 là ví dụ tiêu biểu cho sự hợp tác hết sức thành công trong lĩnh vực không gian vũ trụ và vệ tinh giữa hai Chính phủ Pháp và Việt Nam. Chính phủ Pháp mong muốn tiếp tục hợp tác với Việt Nam trong lĩnh vực chiến lược này, cũng như chia sẻ các kỹ năng và chuyên môn thông qua đào tạo các nhà khoa học, các nhà nghiên cứu trẻ và chuyển giao công nghệ cho Việt Nam để Việt Nam có thể thiết lập một ngành công nghiệp vũ trụ tích hợp.

Bà Hoàng Tri Mai, Tổng Giám đốc Airbus tại Việt Nam cho biết: “Vệ tinh VNREDSat-1 đã và đang tích cực góp phần hỗ trợ Chính phủ giải quyết các thách thức trong công tác quản lý tài nguyên môi trường. Chúng tôi mong muốn đồng hành cùng Việt Nam trên chặng đường phát triển không gian vũ trụ trong nhiều thập kỷ tới”.

VNREDSat-1 (tên đầy đủ Vietnam Natural Resources, Environment and Disaster-monitoring Satellite-1) là vệ tinh quang học quan sát trái đất đầu tiên của Việt Nam, có khả năng chụp ảnh toàn bộ các khu vực trên bề mặt Trái Đất.

Vệ tinh VNREDSat-1 có kích thước 600 mm x 570 mm x 500 mm, trọng lượng khoảng 120 kg do Tập đoàn Airbus phát triển đã được phóng thành công lên quỹ đạo vào ngày 07/5/2013. Đây là kết quả của dự án ODA do Chính phủ Pháp hỗ trợ Việt Nam, là một hệ thống vệ tinh quan sát trái đất hoàn thiện bao gồm cả vệ tinh và các trạm điều khiển, thu nhận và xử lý ảnh từ vệ tinh.

Ban đầu vệ tinh VNREDSat-1 được sản xuất với tuổi thọ dự kiến là 5 năm. Tính đến nay, vệ tinh đã hoạt động trên quỹ đạo được 10 năm, vượt quá gấp đôi tuổi thọ dự kiến và vẫn đang góp phần ý nghĩa hỗ trợ Việt Nam giải quyết các thách thức trong quản lý rừng và tài nguyên nước, quản lý thiên tai, lập bản đồ và quy hoạch đô thị, quốc phòng an ninh và quản lý vùng ven biển.

Trong 10 năm trên quỹ đạo, VNREDSat-1 đã bay 53.000 vòng quanh trái đất, tương đương 2,4 tỷ km quãng đường, đặc biệt các tham số quỹ đạo vẫn được duy trì ổn định, cụ thể như độ cao (680 km), góc nghiêng mặt phẳng quỹ đạo (98,1 độ) và giờ địa phương tại điểm xuống (10:32); đã thực hiện tổng cộng 56 lần hiệu chỉnh quỹ đạo, trong đó có 2 lần hiệu chỉnh lớn, 15 lần hiệu chỉnh tránh va chạm, còn lại là các hiệu chỉnh kỹ thuật.

Hoàng Giang