150.000 tỷ đồng trái phiếu sắp đáo hạn, nhiều lô nguy cơ chậm thanh toán

Áp lực đáo hạn - tâm điểm là bất động sản

Theo báo cáo mới nhất từ Công ty Cổ phần Xếp hạng Tín nhiệm Đầu tư Việt Nam (VIS), thị trường trái phiếu doanh nghiệp đang bước vào giai đoạn cao điểm đáo hạn.

Riêng trong nửa cuối năm 2025, tổng cộng 474 lô trái phiếu với giá trị khoảng 150.000 tỷ đồng sẽ đến kỳ thanh toán. Trong số này, nhóm doanh nghiệp bất động sản đóng góp hơn một nửa, khiến ngành này trở thành tâm điểm chịu áp lực lớn nhất về nghĩa vụ nợ.

Đặc biệt đáng chú ý, 15 doanh nghiệp bất động sản đang nắm giữ 26 lô trái phiếu có tổng giá trị lên tới 19.000 tỷ đồng được cảnh báo có nguy cơ trễ hạn thanh toán lần đầu. Các yếu tố như dòng tiền suy kiệt, tài sản đảm bảo giảm giá trị và mức độ tín nhiệm sụt giảm đang khiến khả năng trả nợ của các doanh nghiệp này bị đặt dấu hỏi.

Trái phiếu do các doanh nghiệp bất động sản phát hành hiện đang chiếm tỷ trọng lớn trong tổng dư nợ trái phiếu toàn thị trường. Ảnh minh họa.

Không dừng lại ở cảnh báo, thị trường đã chứng kiến 148 lô trái phiếu trị giá 25.800 tỷ đồng rơi vào tình trạng chậm thanh toán, cho thấy rủi ro tín dụng đang hiện diện rõ ràng và lan rộng ra nhiều phân khúc.

Số liệu từ Hiệp hội Thị trường Trái phiếu Việt Nam (VBMA) cũng cho thấy áp lực đáo hạn vẫn chưa hạ nhiệt. Trong 7 tháng cuối năm, ước tính khoảng 149.870 tỷ đồng trái phiếu sẽ đến hạn, trong đó riêng lĩnh vực bất động sản chiếm hơn 79.769 tỷ đồng, tương đương 53% tổng giá trị đáo hạn – mức cao vượt trội so với các ngành còn lại.

Trái phiếu ngân hàng phát hành tăng 193%

Tuy nhiên, trái ngược với sức ép đáo hạn, hoạt động phát hành trái phiếu lại đang sôi động trở lại.

Riêng trong tháng 5/2025, lượng phát hành đạt 66.000 tỷ đồng – tăng 35% so với tháng trước, toàn bộ đến từ kênh phát hành riêng lẻ. Tính chung 5 tháng đầu năm, giá trị phát hành đạt 137.000 tỷ đồng, tăng vọt 79% so với cùng kỳ năm trước.

Trong đó, khối ngân hàng thương mại tiếp tục giữ vai trò dẫn dắt với khối lượng phát hành lên tới 100.000 tỷ đồng – mức tăng ấn tượng 193%. Các ngân hàng chủ yếu phát hành trái phiếu thường (chiếm 63%), với kỳ hạn từ 2 đến 3 năm, lãi suất dao động từ 5,1% đến 6% mỗi năm.

Một số kế hoạch phát hành nổi bật đã được công bố: Ngân hàng MB dự kiến tung ra 30.000 tỷ đồng trái phiếu trong năm 2025, trong khi ACB cũng có kế hoạch phát hành 20.000 tỷ đồng. Ở nhóm doanh nghiệp phi tài chính, Nam Long (NLG) đã thông qua phương án phát hành tối đa 660 tỷ đồng trái phiếu, có tài sản đảm bảo, không chuyển đổi, không kèm chứng quyền, với kỳ hạn 3 năm và lãi suất cố định 11% trong hai kỳ đầu.

Theo VIS, khi tín dụng tăng trưởng nhanh hơn tốc độ huy động vốn, việc phát hành trái phiếu – đặc biệt từ phía ngân hàng – sẽ tiếp tục đóng vai trò quan trọng trong việc bổ sung vốn trung dài hạn. Dự kiến, tổng lượng phát hành từ hệ thống ngân hàng trong nửa cuối năm có thể chạm ngưỡng 200.000 tỷ đồng.

Trước những rủi ro tiềm ẩn, Quốc hội đã thông qua sửa đổi Luật Doanh nghiệp nhằm tăng cường giám sát hoạt động phát hành trái phiếu riêng lẻ. Theo đó, các doanh nghiệp không phải công ty đại chúng chỉ được phát hành trái phiếu nếu tổng nợ phải trả không vượt quá 5 lần vốn chủ sở hữu.

Đây được xem là bước đi quyết liệt nhằm siết lại kỷ luật tài chính, hạn chế hành vi vay mượn quá mức và tăng cường bảo vệ quyền lợi nhà đầu tư, nhất là trong bối cảnh lĩnh vực bất động sản vẫn là "vùng trũng rủi ro" của thị trường trái phiếu doanh nghiệp.

Thanh Thắng