2 bộ phận của cá người Việt thích mê nhưng lại chẳng khác 'thuốc độc', ăn vào chỉ rước họa vào thân

Ở Việt Nam, cá từ lâu đã trở thành món ăn quen thuộc trong bữa cơm gia đình. Từ cá đồng dân dã đến cá biển tươi ngon, món nào cũng khiến thực khách khó lòng chối từ. Không chỉ giàu dinh dưỡng, cá còn là nguồn cung cấp protein lành mạnh, ít chất béo, tốt cho tim mạch và sức khỏe tổng thể. Tuy nhiên, các chuyên gia dinh dưỡng và y tế đã nhiều lần cảnh báo: trong con cá có những bộ phận người Việt thường thích mê, thậm chí coi như “đặc sản”, nhưng thực chất lại chẳng khác nào “thuốc độc”. Ăn nhiều không những chẳng bổ béo gì mà còn rước họa vào thân.

Món khoái khẩu nhưng tiềm ẩn hiểm họa

Nhiều người Việt có thói quen khi ăn cá thường thích gắp mắt cá, ruột cá hay gan cá. Họ cho rằng những bộ phận này béo ngậy, thơm ngon, ăn vào mới “đúng chất sành ăn”. Không ít người còn tin rằng mắt cá giúp sáng mắt, gan cá bổ dưỡng, ruột cá giòn dai hấp dẫn. Chính quan niệm này khiến các bộ phận tưởng chừng bỏ đi lại trở thành món khoái khẩu.

Tuy nhiên, các nghiên cứu khoa học chỉ ra rằng, trong một số bộ phận của cá chứa nhiều chất độc hại, thậm chí có nguy cơ gây bệnh nguy hiểm nếu ăn thường xuyên. Đặc biệt, gan cá và mật cá là hai thứ mà giới chuyên môn khuyến cáo tuyệt đối không nên động đũa.

Nhiều người Việt có thói quen khi ăn cá thường thích gắp mắt cá, ruột cá hay gan cá. Ảnh minh họa

Gan cá – ổ chứa độc tố

Trong cơ thể cá, gan là cơ quan đảm nhiệm chức năng thải độc, tương tự như ở con người. Chính vì vậy, gan cá là nơi tích tụ nhiều kim loại nặng, ký sinh trùng và chất độc từ môi trường nước. Ăn gan cá, đồng nghĩa với việc cơ thể hấp thu thêm lượng lớn độc tố.

Một số loài cá biển, gan chứa hàm lượng vitamin A cực cao. Nếu ăn quá nhiều, người dùng có nguy cơ bị ngộ độc vitamin A, dẫn đến đau đầu, chóng mặt, buồn nôn, thậm chí tổn thương gan và thận. Đã có trường hợp nhập viện chỉ vì ăn nhiều gan cá biển kho hoặc hấp. Các chuyên gia nhấn mạnh: dù gan cá có vị béo ngậy, thơm ngon, nhưng giá trị dinh dưỡng không bù nổi nguy cơ tiềm ẩn.

Mật cá – “thuốc độc” trong bữa cơm

Nguy hiểm hơn cả gan chính là mật cá. Trong y học cổ truyền, từng có quan niệm cho rằng mật cá, đặc biệt là mật cá trắm, có tác dụng chữa bệnh đau mắt, hen suyễn hay tăng cường sinh lực. Vì vậy, nhiều người dân ở nông thôn vẫn giữ thói quen uống sống mật cá như một loại “thần dược”.

Nguy hiểm hơn cả gan chính là mật cá. Ảnh minh họa

Thực tế, đã có hàng trăm ca ngộ độc mật cá được ghi nhận tại các bệnh viện trên cả nước. Các triệu chứng thường gặp gồm đau bụng dữ dội, nôn mửa, tiêu chảy, vàng da, suy thận cấp, thậm chí tử vong nếu không cấp cứu kịp thời. Nguyên nhân là trong mật cá chứa nhiều độc tố tự nhiên như bile acid và ichtyotoxin, những chất này cực độc đối với gan và thận người.

Các bác sĩ khẳng định: mật cá tuyệt đối không có tác dụng chữa bệnh, ngược lại, chỉ cần uống một lượng nhỏ cũng đủ để hủy hoại sức khỏe. Vậy nên, việc coi mật cá như một vị thuốc là quan niệm sai lầm, cần phải xóa bỏ.

Vì sao người Việt vẫn thích ăn?

Thói quen ăn uống hình thành từ lâu đời, cộng thêm tâm lý “ngon bổ lạ” khiến nhiều người khó bỏ. Nhiều gia đình khi chế biến cá thường coi gan, ruột hay mắt cá như phần “tinh túy”, dành riêng cho người lớn tuổi hoặc trẻ em để “bồi bổ”. Chính sự truyền miệng qua nhiều thế hệ đã vô tình biến những bộ phận nguy hiểm thành món ăn phổ biến.

Một lý do khác là nhiều người chưa được tiếp cận thông tin khoa học chính thống. Họ vẫn tin vào những lời truyền miệng “ăn gan cá bổ gan”, “uống mật cá sáng mắt”. Trong khi đó, các cảnh báo y tế chưa thật sự lan tỏa rộng rãi đến mọi vùng miền, đặc biệt là khu vực nông thôn.

Lời khuyên từ chuyên gia

Các chuyên gia dinh dưỡng khuyến cáo: để đảm bảo an toàn, khi ăn cá, người dân nên loại bỏ hoàn toàn gan và mật, không sử dụng dưới bất kỳ hình thức nào. Thay vào đó, có thể tập trung vào phần thịt cá – vốn giàu đạm, axit béo Omega-3, vitamin D và nhiều khoáng chất có lợi cho tim mạch, não bộ.

Ngoài ra, khi chế biến cá, cần chú ý làm sạch ruột, bỏ hết nội tạng để tránh nguy cơ nhiễm khuẩn. Chỉ nên ăn cá được nấu chín kỹ, hạn chế ăn gỏi cá sống, vì nguy cơ nhiễm ký sinh trùng vẫn còn cao.

Với trẻ nhỏ, người lớn tuổi hay người có bệnh nền, việc lựa chọn cá tươi, sạch và chế biến đúng cách càng quan trọng hơn. Đặc biệt, tuyệt đối không cho trẻ em thử gan hay mật cá, vì cơ thể non nớt của trẻ dễ bị tổn thương nặng nề hơn so với người trưởng thành.

Cá là thực phẩm vàng cho sức khỏe, nhưng không phải bộ phận nào của cá cũng tốt. Gan cá và mật cá – hai “món tủ” của nhiều người Việt – thực chất lại tiềm ẩn hiểm họa khôn lường. Ăn vào chẳng khác gì nạp thêm độc tố, nhẹ thì rối loạn tiêu hóa, nặng thì tổn thương gan thận, thậm chí nguy hiểm tính mạng.

Bữa cơm ngon không chỉ ở hương vị mà còn ở sự an toàn. Đã đến lúc người Việt cần thay đổi thói quen, loại bỏ những bộ phận độc hại, chỉ giữ lại phần tinh túy thực sự của con cá. Đừng để sự tò mò khẩu vị biến thành cái giá phải trả cho sức khỏe và tính mạng.