288 ngày ngoài không gian, nữ phi hành gia NASA già đi 10 tuổi: Tóc bạc trắng, da nhăn nheo, chân teo, sức khỏe suy giảm
Ở tuổi 59, sau 288 ngày trên không gian, mái tóc nâu của bà đã bạc trắng, gương mặt tiều tụy như già đi cả chục năm.
Sau gần 10 tháng thực hiện nhiệm vụ ngoài vũ trụ, hai phi hành gia của NASA là Barry "Butch" Wilmore và Sunita "Suni" Williams đã trở về Trái Đất vào ngày 18/3 trên tàu vũ trụ Crew Dragon của SpaceX. Tuy nhiên, điều khiến nhiều người sửng sốt là sự thay đổi ngoại hình rõ rệt của Williams. Ở tuổi 59, sau 288 ngày trên không gian, mái tóc nâu của bà đã bạc trắng, gương mặt tiều tụy như già đi cả chục năm. Nhiều chuyên gia đã phân tích tác động của chuyến bay vũ trụ lên sức khỏe con người và đưa ra những cảnh báo đáng lo ngại.
Tóc bạc trắng sau 9 tháng trên không gian, áp lực là nguyên nhân chính
Khi Williams rời Trái Đất vào tháng 6/2024, bà vẫn còn mái tóc dài óng mượt. Ngay cả cựu Tổng thống Donald Trump cũng từng trêu đùa gọi bà là "người phụ nữ với mái tóc hoang dã". Tuy nhiên, khi trở về Trái Đất, mái tóc của bà đã bạc trắng hoàn toàn. Theo một nghiên cứu năm 2020, căng thẳng có thể là nguyên nhân chính gây ra hiện tượng này, do hormone stress như adrenaline và cortisol làm cạn kiệt các tế bào gốc tạo sắc tố trong nang tóc, khiến tóc mất màu nhanh chóng.
Nữ phi hành gia trước khi làm nhiệm vụ
Xương, cơ bắp thoái hóa nghiêm trọng, đôi chân teo nhỏ
Trước đây, Williams từng lập kỷ lục khi trở thành người đầu tiên hoàn thành giải chạy marathon Boston trên Trạm Vũ trụ Quốc tế (ISS) vào năm 2007. Nhưng khi trở về lần này, bà trông vô cùng yếu ớt. Theo các chuyên gia, môi trường không trọng lực khiến xương và cơ bắp của phi hành gia suy giảm nghiêm trọng. Trung bình, một phi hành gia mất khoảng 1% khối lượng xương mỗi tháng, tương đương tốc độ lão hóa trong một năm trên Trái Đất. Dù NASA yêu cầu phi hành gia tập luyện 2,5 giờ/ngày để hạn chế tác động này, nhưng nghiên cứu cho thấy, thể lực vẫn bị suy giảm tới 50% sau 6 tháng trong không gian.
Bên cạnh đó, môi trường không trọng lực còn ảnh hưởng đến hệ tuần hoàn, khiến tim yếu đi, làm tăng nguy cơ rối loạn nhịp tim và đông máu. Nhiều phi hành gia còn mắc phải hội chứng huyết khối tĩnh mạch vũ trụ (Spaceflight Venous Thrombosis), dẫn đến tình trạng phù mặt trong khi chân bị mất chất lỏng và teo nhỏ, khiến chúng trông như "đùi gà tây". Khi hạ cánh, Williams và Wilmore thậm chí phải được cáng ra khỏi tàu vũ trụ, cho thấy việc thích nghi lại với trọng lực trên Trái Đất khó khăn đến mức nào.
Mất thị lực, da mỏng hơn 20% – Ở không gian như hút thuốc lá mỗi ngày
Không chỉ ảnh hưởng đến cơ bắp và xương, không gian còn tác động tiêu cực đến da và mắt của phi hành gia. Nghiên cứu chỉ ra rằng:
Lớp biểu bì da mỏng đi gần 20%, làm tăng nguy cơ tổn thương và khiến vết thương lâu lành hơn.
Thị lực suy giảm đáng kể do thay đổi áp suất nội nhãn, thậm chí có thể gây tổn thương vĩnh viễn.
Bức xạ vũ trụ là một trong những nguy cơ lớn nhất đối với phi hành gia. Trong 6 tháng, họ tiếp xúc với lượng bức xạ cao gấp 10 lần so với trên Trái Đất, làm tăng nguy cơ ung thư.
Một nghiên cứu của NASA cho thấy DNA của phi hành gia bị tổn thương nghiêm trọng khi ở trong không gian, tương đương với việc hút một bao thuốc lá mỗi ngày.
Sau thời gian, tóc bà đã bạc trắng, sức khỏe suy giảm
Mỗi ngày trải qua 16 lần mặt trời mọc, giấc ngủ bị rối loạn
Dù Williams cho biết cân nặng của bà không thay đổi sau 9 tháng, nhưng khuôn mặt trông gầy gò và hốc hác hơn rõ rệt. Nguyên nhân là do:
Phi hành gia thường bị buồn nôn, chán ăn khi ở ngoài không gian. Hơn nữa, thực phẩm vũ trụ kém hấp dẫn khiến họ ăn ít hơn, dẫn đến giảm khoảng 5% lượng mỡ cơ thể khi trở về Trái Đất.
Giấc ngủ bị ảnh hưởng nghiêm trọng. Trên ISS, không gian ngủ chỉ bằng một buồng điện thoại, lại phải chịu tiếng ồn liên tục từ các hệ thống hỗ trợ sự sống.
Mỗi ngày, phi hành gia trải qua 16 lần mặt trời mọc và lặn, khiến nhịp sinh học bị rối loạn. Họ buộc phải đeo mặt nạ ngủ nhưng vẫn thường xuyên bị thiếu ngủ.
Sau 288 ngày trong tình trạng ngủ không đủ giấc, sức khỏe thể chất và tinh thần của Williams chắc chắn bị ảnh hưởng nghiêm trọng, bao gồm suy giảm hệ miễn dịch, trí nhớ, huyết áp và ngoại hình.
Phục hồi gian nan sau 45 ngày, nhưng NASA chỉ hỗ trợ 3.000 USD
Hiện tại, Williams và Wilmore đang trải qua chương trình phục hồi kéo dài 45 ngày, mỗi ngày phải tập luyện ít nhất 2 giờ để khôi phục chức năng xương và cơ bắp. Dù các tác động lão hóa cực đoan không thể đảo ngược hoàn toàn, nhưng phần lớn các thay đổi sẽ dần được cải thiện trong vòng 6 tháng.
Tuy nhiên, mức thù lao mà họ nhận được không hề tương xứng với những hy sinh về sức khỏe. Theo tiết lộ từ cựu phi hành gia Cady Coleman, NASA không trả thêm bất kỳ khoản tiền nào ngoài lương cơ bản và một khoản trợ cấp nhỏ.
Lương của phi hành gia dao động từ 125.000 – 162.000 USD/năm (khoảng 4,13 – 5,37 tỷ VND).
Trong 9 tháng trên không gian, họ chỉ nhận được 93.000 – 122.000 USD (tương đương 3,1 – 4 tỷ VND).
Trợ cấp vặt chỉ khoảng 1.000 USD (khoảng 33 triệu VND).
So với những tổn hại về sức khỏe và tuổi thọ, mức thù lao này thực sự quá ít ỏi so với những gì họ đã hy sinh.
