3 Bộ trưởng trả lời chất vấn về 'lùm xùm' từ thiện

Hoạt động từ thiện sẽ sớm đi vào nền nếp. (Ảnh minh họa)

Liên quan đến việc nhiều tổ chức, cá nhân đứng ra quyên góp làm từ thiện, tại phiên chất vấn chiều 10/11, Đại biểu Quốc hội Dương Văn Phước (Đoàn Quảng Nam) cho rằng, hệ lụy từ sự tùy tiện trong việc quyên góp cũng như trong công tác quản lý chưa được chặt chẽ, dẫn đến việc sử dụng tiền quyên góp đôi khi chưa đúng mục đích, sự lùm xùm trên mạng vì tiền từ thiện làm mất ý nghĩa nhân văn của những tấm lòng thơm thảo, mất đi niềm tin các nhà hảo tâm và của người dân.

“Quan điểm của Bộ trưởng về vấn đề này như thế nào? Với trách nhiệm của mình thì Bộ trưởng sẽ làm gì để góp phần quản lý, điều chỉnh các hoạt động thiện nguyện, quyên góp, cứu trợ trong thời gian tới, đáp ứng lòng mong đợi của cử tri và nhân dân cả nước?”, Đại biểu Phước hỏi Bộ trưởng Bộ Lao động, Thương binh và Xã hội.

Bộ trưởng Bộ Lao động, Thương binh và Xã hội Đào Ngọc Dung.

Trả lời, Bộ trưởng Đào Ngọc Dung cho biết, Nghị định 64, năm 2008 của Chính phủ có đưa ra một nguyên tắc là khuyến khích các tổ chức, các cá nhân và mọi người dân tham gia làm việc từ thiện, tham gia cứu trợ, giúp đỡ người dân bị thiên tai, lũ lụt, dịch bệnh… Nghị định 64 cũng quy định Bộ Tài chính có trách nhiệm thay mặt Nhà nước đứng ra thu các ủng hộ và tổ chức việc triển khai cấp phát; kiểm tra, giám sát việc thực hiện các chính sách huy động và giải quyết chính sách đối với người trong dịch bệnh và thiên tai, lũ bão.

Đồng thời trong Nghị định 64 cũng đã duy định rất rõ Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam và Hội Chữ thập đỏ Việt Nam là cơ quan, tổ chức chính trị xã hội và tổ chức đứng ra để huy động, tổ chức các hoạt động thiện nguyện.

Tuy nhiên, trong Nghị định và trong quy định của pháp luật có khuyến khích các tổ chức, cá nhân khác tiến hành kêu gọi quyên góp, ủng hộ nhưng chưa quy định cụ thể cách thức huy động của cá nhân thế nào, các tổ chức khác huy động ra sao. Do đó, về cơ bản, các tổ chức, cá nhân đã thực hiện việc chuyển hàng, tiếp nhận ủng hộ bão lũ, dịch bệnh đến với người dân, nhưng cũng còn tồn tại một số vấn đề tại chỗ này, chỗ kia.

Quan điểm cá nhân của Bộ trưởng Dung là khuyến khích các tổ chức, cá nhân kêu gọi, huy động làm từ thiện nhưng làm từ thiện phải dựa trên các nguyên tắc và phải được quy định bằng pháp luật.

Vì vậy, Thủ tướng Chính phủ đã giao Bộ Tài chính đề xuất sửa đổi Nghị định 64 và Thủ tướng Chính phủ đã ban hành Nghị định 93 ngày 27/10/2021, trong đó quy định rất rõ nguyên tắc, tiêu chí cách làm từ việc vận động, nếu như quyên góp bằng tiền qua ngân hàng thực hiện như thế nào. Nếu quyên gióp bằng hiện vật thì ai là người nhận và khi triển khai ở cơ sở thì ai là người đứng ra cùng với cá nhân, tổ chức thực hiện.

Bộ trưởng tin rằng, sau ngày 11/12 tới đây, khi Nghị định 93 có hiệu lực thì việc tổ chức các hoạt động thiện nguyện sẽ đi vào nền nếp. Trong quá trình thực hiện quyên góp vừa qua, nếu cá nhân, tổ chức nào sai thì phải xử lý. Hình thức xử lý sẽ dựa trên các quy định của pháp luật.

Bộ trưởng Bộ Tài chính Hồ Đức Phớc.

Giải trình thêm về quản lý hoạt động thiện nguyện, Bộ trưởng Bộ Tài chính Hồ Đức Phớc cho biết, Nghị định 64 năm 2008 về hoạt động này đã bộc lộ những hạn chế, nhược điểm và đã được khắc phục bằng Nghị định 93 vừa ban hành.

Nghị định 93 đã quy định rõ các đối tượng từ Mặt trận Tổ quốc đến Hội Chữ thập đỏ, tổ chức, cá nhân thực hiện các hoạt động vận động tài trợ, thiện nguyện, việc phân bổ các vật tư, hàng hóa cho đối tượng được thụ hưởng; phải ghi chép cụ thể các chi tiêu; được mở các tài khoản với từng đợt huy động và sau vận động phải đóng tài khoản; quy định chế độ báo cáo một cách chặt chẽ như trước khi vận động thì phải đăng ký với Ủy ban nhân dân nơi vận động, trong vòng 3 ngày, Ủy ban phải trả lời người dân về việc vận động từ thiện…

Nghị định 93 cũng quy định các hình thức vận động; thanh tra hoạt động vận động tài trợ xem có đúng quy định pháp luật hay không.

Bộ trưởng Bộ Công an Tô Lâm.

Về việc rà soát kết quả các hoạt động thiện nguyện, Bộ trưởng Bộ Công an Tô Lâm cho biết, hiện Bộ Công an đang giao Cục Cảnh sát hình sự xem xét các nguồn tin về việc sử dụng tiền cứu trợ người dân trong đợt mưa lũ ở miền Trung năm 2020.

Đơn vị này đang phối hợp với các ngân hàng để rà soát hoạt động tiếp nhận quyên góp của các nghệ sĩ, việc chi tiêu từ các tài khoản này. Cục Cảnh sát hình sự cũng phối hợp với các địa phương để xem xét việc giải ngân tiền từ thiện tới người dân.

Hiện Công an thành phố Hồ Chí Minh đã tiếp nhận 6 đơn tố giác của công dân về những sai phạm trong việc sử dụng tiền từ thiện của các nghệ sĩ, mọi hoạt động đang thực hiện theo đúng quy trình pháp luật.

Anh Huy