'3 nhà' hợp lực: Chìa khóa đưa công nghiệp bán dẫn TP.HCM vươn xa
Để phát triển ngành công nghiệp bán dẫn, lãnh đạo TP.HCM mong muốn cần phải có một hệ sinh thái toàn diện, có sự phối hợp đào tạo giữa 3 nhà: Nhà nước - Doanh nghiệp - Đại học.
Sáng 14-3, ĐH Quốc gia TP.HCM tổ chức Hội thảo công nghệ đóng gói, kiểm thử tiên tiến: Cơ hội cho Việt Nam. Hội thảo thu hút nhiều cán bộ quản lý, chuyên gia, nhà khoa học trong và ngoài nước tham gia.
Cần nhiều chính sách hỗ trợ đào tạo nhân lực
Phát biểu tại đây, PGS.TS Vũ Hải Quân, Giám đốc ĐH Quốc gia TP.HCM, cho rằng bán dẫn trong tương lai sẽ là một công nghệ chiến lược quốc gia. Trong đó, việc đào tạo và bồi dưỡng nhân tài là công tác quan trọng nhất.
“Khi nào chúng ta sở hữu được một đội ngũ chuyên gia, nhà khoa học và các kỹ sư chất lượng cao, có trình độ thì lúc đó chúng ta sẽ tự chủ và làm chủ được các công nghệ” – PGS.TS Quân nói.

PGS. TS Vũ Hải Quân - Giám đốc ĐH Quốc gia TP.HCM phát biểu tại hội thảo.
Thông tin về chương trình đào tạo nguồn nhân lực bán dẫn hiện nay, GS.TS Nguyễn Thị Thanh Mai, Phó Giám đốc ĐH Quốc gia TP.HCM, cho biết từ năm 2024, ĐH Quốc gia TP.HCM đã tiên phong thành lập hai ngành là Thiết kế vi mạch và Công nghệ bán dẫn ở bậc cử nhân, kỹ sư và thạc sĩ.
Để đào tạo nguồn nhân lực, đặc biệt là cho lĩnh vực công nghiệp bán dẫn, GS.TS Mai cho rằng cần rất nhiều nguồn lực và cần có sự hợp tác giữa các bên liên quan.
Do đó, bà Mai mong muốn các doanh nghiệp bắt tay với ĐH Quốc gia TP.HCM, tham gia vào quá trình xây dựng chương trình đào tạo và cả quá trình giảng dạy; doanh nghiệp tạo cơ hội cho sinh viên thực tập, tạo cơ hội việc làm cho người học; hỗ trợ các khóa đào tạo ngắn hạn tại doanh nghiệp nhằm nâng cao năng lực cho giảng viên.
Đặc biệt, doanh nghiệp có thể cấp thêm học bổng, tài trợ trang thiết bị, chia sẻ phần mềm phục vụ nghiên cứu, đồng thời đặt trung tâm nghiên cứu tại ĐH để phục vụ đào tạo cho cả ĐH và nhu cầu của doanh nghiệp.
GS.TS Thanh Mai thẳng thắn chia sẻ rằng sinh viên tốt nghiệp cử nhân hay kỹ sư các chương trình liên quan công nghệ bán dẫn vẫn rất khó tham gia sâu chuỗi công nghệ bán dẫn vì đây là lĩnh vực khó, đòi hỏi các em phải học tiếp chuyên sâu sau ĐH 1-2 năm.
Tuy nhiên, chi phí vận hành công nghệ ở lĩnh vực này rất cao, chi phí đào tạo vì thế cũng rất lớn, gây khó khăn cho cả cơ sở đào tạo và người học. Chưa kể, để đào tạo, các trường phải mời chuyên gia giỏi từ các doanh nghiệp, tập đoàn trong và ngoài nước.
Vì vậy, các cơ sở đào tạo rất mong doanh nghiệp, địa phương có thể đồng hành, mời chuyên gia quốc tế tới giảng dạy, nghiên cứu. Khuyến khích các địa phương tham gia xây dựng đặt phòng thí nghiệm, hỗ trợ chi phí vận hành phòng thì nghiệm. Các địa phương ngoài thu hút doanh nghiệp tới đặt nhà máy sản xuất tại địa phương thì cần có chính sách, khuyến khích nhà đầu tư hợp tác với trường ĐH trong đào tạo nguồn nhân lực.
“Chúng tôi mong ba bên là cơ sở đào tạo - doanh nghiệp - địa phương sẽ cùng đồng hành tạo ra quỹ hỗ trợ đào tạo lĩnh vực này, để có thể tạo ra hệ sinh thái bền vững, hiện thực hóa chiến lược phát triển nguồn nhân lực bán dẫn” – GS.TS Thanh Mai kỳ vọng.

GS.TS Nguyễn Thị Thanh Mai
“3 nhà” phải phối hợp cùng nhau
Phát biểu tại hội thảo, Ông Võ Văn Hoan, Phó Chủ tịch UBND TP.HCM cho rằng TP.HCM là trung tâm kinh tế, văn hóa, giáo dục, khoa học và đào tạo, thương mại, cũng như tài chính của khu vực và cả nước.
Nơi đây hội tụ 40% số lượng doanh nghiệp hoạt động trên phạm vi cả nước; có 97 trường ĐH và cao đẳng, có năm viện nghiên cứu với 400.000 sinh viên được đào tạo.
Trong đó, ĐH Quốc gia TP.HCM là đơn vị rất chủ lực trong quá trình đào tạo và phát triển nguồn nhân lực cho TP.HCM cũng như các tỉnh phía Nam, đồng thời có đội ngũ chuyên gia được đào tạo bài bản, giàu kinh nghiệm.
Với những lợi thế đó, theo ông Hoan, TP.HCM có vai trò tiên phong trong các lĩnh vực khoa học công nghệ và đổi mới sáng tạo. Ngành công nghiệp bán dẫn của TP không chỉ giúp nâng cao năng suất lao động, mà còn là chìa khóa để cho TP tham gia sâu hơn vào những giá trị toàn cầu.
Trong bối cảnh như thế này, TP thấy rằng nhu cầu về chip bán dẫn hiện nay đang tăng rất mạnh, cần một lực lượng lao động chất lượng cao và được đào tạo bài bản.
“Để phát triển ngành công nghiệp bán dẫn, TP.HCM cần phải có một hệ sinh thái toàn diện. Hệ sinh thái đó bao gồm cả nghiên cứu phát triển, giáo dục và đào tạo, thử nghiệm, thiết kế, sản xuất và có sự tham gia của nhà giáo, trường học, nhà doanh nghiệp, cộng đồng doanh nghiệp, và phải có sự tham gia của nhà nước.
Từ ba nhà, chúng ta phải có sự phối hợp với nhau, thúc đẩy nhận thức về tầm quan trọng của vấn đề này” – ông Hoan nhấn mạnh.

Phó chủ tịch UBND TP.HCM Võ Văn Hoan phát biểu tại hội thảo. Ảnh: MQ
Để chuẩn bị cho một quyết sách mới nhằm thúc đẩy phát triển ngành công nghiệp bán dẫn, ông Hoan nhấn mạnh vai trò của ĐH, nhất là ĐH Quốc gia TP.HCM vì không chỉ phục vụ cho quốc gia nói chung mà còn phục vụ trực tiếp cho TP.HCM.
Do đó, chính quyền TP phải có trách nhiệm chuẩn bị và tạo điều kiện tốt nhất cho ĐH Quốc gia TP.HCM trong công tác đào tạo và phát triển nguồn nhân lực.
“Tôi đề nghị các trường, các đại học, và các viện nghiên cứu phải mạnh mẽ và nhanh chóng xây dựng một chương trình đào tạo hết sức khoa học, gắn với kết quả nghiên cứu, đồng thời sát với yêu cầu thực tiễn của cộng đồng doanh nghiệp hiện nay. Đặc biệt cần cập nhật thường xuyên để cho chương trình đào tạo bám sát thực tiễn và thúc đẩy phát triển, tránh tình trạng lạc hậu” – ông Hoan đề nghị
Phó Chủ tịch UBND TP.HCM Võ Văn Hoan cũng mong muốn cộng đồng doanh nghiệp sẽ tiếp tục đầu tư mạnh mẽ hơn vào ngành vi mạch, điện tử bán dẫn tại TP.HCM.
Các chuyên gia, các nhà khoa học tham gia ngày càng sâu hơn và có nhiều sản phẩm thiết thực hơn để đóng góp ngày càng lớn hơn cho sự phát triển của ngành vi mạch bán dẫn Việt Nam nói chung và TP.HCM nói riêng.