30 năm đóng góp tích cực trong đào tạo và nghiên cứu về khoa học môi trường

Cán bộ Khoa Môi trường nghiên cứu tại phòng thí nghiệm trọng điểm Công nghệ môi trường xanh và tái chế chất thải GreenLab.

Tiên phong đào tạo và nghiên cứu khoa học môi trường

Tháng 10/1995, theo Quyết định của Giám đốc Đại học Quốc gia Hà Nội, Khoa Môi trường được thành lập. Các bộ môn của Trường đại học Khoa học Tự nhiên được sáp nhập về Khoa là: Môi trường, Địa môi trường, Thổ nhưỡng. Đây là đơn vị cấp Khoa đầu tiên trong cả nước được giao nhiệm vụ đào tạo và nghiên cứu khoa học môi trường ở cả bậc đại học và sau đại học, mở ra một lĩnh vực đào tạo mới trong hệ thống giáo dục đại học Việt Nam.

“Trong những năm đầu đầy khó khăn đó, các thế hệ thầy cô của Khoa cùng các nhà khoa học tâm huyết đã đặt những viên gạch đầu tiên cho nền tảng khoa học, học thuật và văn hóa của Khoa”, Giáo sư, Tiến sĩ Nguyễn Mạnh Khải, Trưởng Khoa Môi trường, Trường đại học Khoa học Tự nhiên nhớ về lịch sử những ngày đầu thành lập. Dự án “Nâng cao năng lực quản lý môi trường ở Việt Nam” do Cộng đồng châu Âu và Vương quốc Bỉ tài trợ đã giúp Khoa củng cố cơ sở vật chất, xây dựng Trung tâm Tư liệu và nghiên cứu môi trường, đào tạo, nâng cao năng lực đội ngũ giảng viên...

Theo Phó Giáo sư, Tiến sĩ Trần Mạnh Cường, Phó Hiệu trưởng Trường đại học Khoa học Tự nhiên cho biết, việc thành lập Khoa Môi trường năm 1995 trên cơ sở các đơn vị tiền thân đã có từ năm 1985 và 1992 thể hiện tầm nhìn sớm và chiến lược của nhà trường trong việc nắm bắt xu thế phát triển của khoa học môi trường - một lĩnh vực còn rất mới ở thời điểm đó.

Sinh viên tìm hiểu về Khoa Môi trường trước mỗi mùa tuyển sinh.

Với sứ mệnh là đơn vị đào tạo, nghiên cứu và chuyển giao tri thức trong lĩnh vực môi trường, Khoa Môi trường đã không ngừng khẳng định vai trò tiên phong trong cả nước về đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao trong các lĩnh vực khoa học môi trường, công nghệ kỹ thuật môi trường, khoa học và công nghệ thực phẩm. Trong 30 năm hình thành và phát triển, cán bộ, giảng viên, sinh viên của Khoa luôn gắn hoạt động nghiên cứu khoa học với đào tạo, phục vụ cộng đồng và đóng góp tích cực vào hoạch định chính sách, giải quyết các vấn đề môi trường, sức khỏe, an toàn thực phẩm của quốc gia.

Những đóng góp bền bỉ của Khoa đã được ghi nhận bằng nhiều phần thưởng cao quý của Đảng và Nhà nước, như Huân chương Lao động hạng Nhì, hạng Ba, Bằng khen, Cờ thi đua của Chính phủ cùng nhiều giải thưởng khoa học khác.

Tiếp tục đóng góp tích cực vào chuyển đổi xanh, kinh tế tuần hoàn

Khoa Môi trường hiện có 7 bộ môn chuyên môn và 2 phòng thí nghiệm trọng điểm cấp Đại học Quốc gia Hà Nội với đội ngũ 57 cán bộ cơ hữu, trong đó có 2 Giáo sư, 17 Phó Giáo sư, 100% giảng viên có trình độ sau đại học, tỷ lệ tiến sĩ thuộc nhóm cao trong số các đơn vị đào tạo về môi trường, thực phẩm trên cả nước. Tập thể Khoa đang đẩy mạnh đổi mới chương trình đào tạo, phát triển các nhóm nghiên cứu liên ngành và chuyển đổi số trong quản lý, đào tạo và nghiên cứu.

Các ngành đào tạo là Khoa học môi trường, Công nghệ kỹ thuật môi trường, Khoa học và công nghệ thực phẩm, Môi trường - Sức khỏe - An toàn, với các chương trình chuẩn, chất lượng cao, kỹ sư, và sau đại học. Khoa là một trong những đơn vị đi đầu của Trường và của Đại học Quốc gia Hà Nội trong đổi mới chương trình, kiểm định chất lượng theo chuẩn AUN-QA và chuẩn Bộ Giáo dục và Đào tạo.

Sau 30 năm phát triển, Khoa đã đào tạo hàng nghìn cử nhân, khoảng 1.500 thạc sĩ và gần 100 tiến sĩ. Nhiều cựu người học hiện giữ các vị trí quan trọng tại các bộ, ngành, địa phương, các viện nghiên cứu, trường đại học, doanh nghiệp và tổ chức quốc tế.

Cán bộ, giảng viên các thời kỳ gặp gỡ tại Lễ Kỷ niệm 30 năm thành lập Khoa Môi trường.

“Với nền tảng của mình, Khoa luôn kiên định với triết lý giáo dục: “Học để ứng dụng, Học từ thực tiễn”, học không chỉ để biết, mà để làm; học từ giảng đường, từ phòng thí nghiệm và từ chính những vấn đề đang đặt ra trong đời sống kinh tế-xã hội để đóng góp thiết thực cho cộng đồng”, Trưởng khoa Nguyễn Mạnh Khải chia sẻ.

Cán bộ của Khoa đã và đang chủ trì, tham gia nhiều chương trình, đề tài cấp Nhà nước, cấp Bộ, cấp Đại học Quốc gia Hà Nội, các nhiệm vụ hợp tác địa phương và doanh nghiệp. Trong 5 năm gần đây, toàn Khoa đã công bố gần một nghìn công trình khoa học, trong đó có hàng trăm bài báo thuộc danh mục ISI/Scopus, nhiều sáng chế, giải pháp hữu ích và giải thưởng khoa học uy tín.

Hai phòng thí nghiệm trọng điểm cấp Đại học Quốc gia Hà Nội (GreenLab và KLATEFOS) cùng 7 phòng thí nghiệm chuyên đề và 3 nhóm nghiên cứu mạnh đang từng bước hình thành một hệ sinh thái khoa học liên ngành, kết nối nghiên cứu với thực tiễn, từ phòng thí nghiệm đến tri thức, kết nối doanh nghiệp và địa phương.

Hoạt động hợp tác quốc tế tiếp tục được mở rộng và đi vào chiều sâu, với mạng lưới đối tác trên nhiều châu lục, nhiều sinh viên, học viên, nghiên cứu sinh của Khoa được tham gia các chương trình học tập, thực tập, nghiên cứu tại nước ngoài, đồng thời Khoa cũng đón tiếp sinh viên và nhà khoa học quốc tế đến làm việc tại Việt Nam, góp phần nâng cao mức độ quốc tế hóa môi trường học thuật.

Giáo sư, Tiến sĩ Nguyễn Mạnh Khải cho biết, bước vào giai đoạn 2025-2035, trong bối cảnh đất nước đẩy mạnh chuyển đổi xanh, kinh tế tuần hoàn và chuyển đổi số, Khoa Môi trường xác định tiếp tục đổi mới chương trình đào tạo theo chuẩn quốc tế, phát triển các chương trình thạc sĩ, tiến sĩ mới, xây dựng các chương trình tích hợp cử nhân - thạc sĩ, tăng cường quốc tế hóa, phát triển phòng thí nghiệm trọng điểm và các nhóm nghiên cứu mạnh, gắn kết chặt chẽ hơn nữa giữa nhà trường - nhà khoa học - doanh nghiệp - địa phương.

THANH XUÂN