4 người trong hộ gia đình khởi kiện quyết định hành chính
Liên quan đến dự án cải tạo nâng cấp đường tỉnh lộ 331B, UBND TX Quảng Yên, Quảng Ninh, một gia đình đã khởi kiện quyết định phê duyệt phương án bồi thường của UBND TX Quảng Yên tới TAND tỉnh Quảng Ninh.
Ủng hộ chủ trương thu hồi đất
Theo người khởi kiện (ông Nguyễn Văn Cư, bà Nguyễn Thị Thu và các con: Nguyễn Thị Thư, Nguyễn Thị Thương), vợ chồng ông Cư, bà Thu có 103,9m2 thuộc thửa đất số 822 (tách từ thửa 508), tờ bản đồ số P44 tại khu phố Thống Nhất 3, phường Tân An, TX Quảng Yên, tỉnh Quảng Ninh. Ngày 21-5-2013, vợ chồng ông được UBND TX Quảng Yên cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất quyền sở hữu nhà và tài sản khác gắn liền với đất số BN758322 với diện tích là 90m2. Phần diện tích 13,9m2 phía trước nhà nằm sát đường đi vẫn nằm trong phần diện tích đất của gia đình sử dụng, đóng thuế hàng năm. Tuy nhiên, khi cơ quan có thẩm quyền tiến hành đo đạc vào năm 2013 để cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất (GCNQSDĐ) không đưa diện tích này vào GCNQSDĐ. Ngoài ra, chị Nguyễn Thị Thư, Nguyễn Thị Thương trình bày, được bố mẹ (ông Cư, bà Thu) tặng cho đất ở (275m2 thuộc thửa đất số 508, tờ bản đồ số P44 tại khu phố Thống Nhất 3, phường Tân An, TX Quảng Yên, tỉnh Quảng Ninh). Thửa đất này, ông Cư, bà Thu đã được cấp GCNQSDĐ số BI069166 ngày 1-11-2011.
Năm 2019, UBND TX Quảng Yên triển khai Dự án cải tạo, nâng cấp đường tỉnh 331B đoạn Chợ Rộc – Bến Giang, TX Quảng Yên. Ngày 25-9-2019, UBND TX Quảng Yên ban hành các Quyết định thu hồi đất và Quyết định phê duyệt phương án bồi thường đối với gia đình: Quyết định thu hồi đất số 3589/QĐ-UBND (Quyết định số 3589) thu hồi 64,5m2 đất tại thửa 822 (của ông Cư, bà Thu), thu hồi 78,8m2 tại thửa số 508 (của chị Thư, Thương); Quyết định về việc phê duyệt phương án bồi thường, hỗ trợ giải phóng mặt bằng số 3590/QĐ-UBND (Quyết định phê duyệt số 3590).
Bà Thư nói, gia đình ủng hộ chủ trương thu hồi đất của Nhà nước để thực hiện dự án làm đường nhưng không đồng ý với Quyết định 3590. Cho rằng, quyền lợi ích hợp của gia đình bị xâm phạm, 4 người của hộ này đã khởi kiện Quyết định số 3590/QĐ-UBND của UBND TX Quảng Yên.
Người khởi kiện trình bày, về diện tích thu hồi tại thửa 822 tờ bản đồ số P44 tại địa chỉ khu phố Thống Nhất 3, phường Tân An, TX Quảng Yên, 64,5m2 đất bị thu hồi tại đây đủ điều kiện được bồi thường về đất ở theo quy định của pháp luật.
Phải được bồi thường về đất theo quy định?
“Theo Quyết định số 3589, diện tích đất bị thu hồi của gia đình tôi là 64,5m2 nhưng Quyết định phê duyệt số 3590 và phương án bồi thường, hỗ trợ, tái định cư (được duyệt theo Quyết định phê duyệt 3590), UBND TX Quảng Yên lại chỉ phê duyệt bồi thường diện tích đất ở của gia đình tôi là 16,5m2” – người khởi kiện nêu. UBND TX Quảng Yên cho rằng, một phần diện tích 48m2 đất bị thu hồi nằm trong hành lang giao thông (trong đó có 32,3m2 là đất bị cắt trừ hành lang giao thông nằm ngoài GCNQSDĐ và 15,7m2 là đất hành lang giao thông nằm ngoài GCNQSDĐ), do đó diện tích đất này không được bồi thường, hỗ trợ. Ông Cư cho hay, toàn bộ diện tích đất bị thu hồi trên nằm trong thửa đất số số 822, đã được cấp GCNQSDĐ. Mặc dù một phần diện tích đất (48m2) thuộc hành lang an toàn giao thông nhưng diện tích này vẫn được gia đình sử dụng đúng pháp luật, không gây cản trở cho việc bảo vệ an toàn công trình đường bộ cho đến thời điểm bị thu hồi đất.
Tương tự, về diện tích thu hồi tại thửa 508 tờ bản đồ số P44 tại khu phố Thống Nhất 3, phường Tân An, TX Quảng Yên, 78,8m2 đất bị thu hồi tại thửa 508 của (mang tên chị Nguyễn Thị Thư, Nguyễn Thị Thương) theo Quyết định 3589 đủ điều kiện được bồi thường về đất ở theo quy định của pháp luật. Với Quyết định số 3589, diện tích đất bị thu hồi là 78,8m2 nhưng Quyết định phê duyệt số 3590, phương án bồi thường, hỗ trợ, tái định cư (theo Quyết định phê duyệt 3590), UBND TX Quảng Yên lại chỉ phê duyệt bồi thường diện tích đất ở là 11,4m2 (?!).
Như lý giải của UBND TX Quảng Yên, một phần diện tích 67,4m2 đất bị thu hồi nằm trong hành lang giao thông (trong đó có 42,3m2 là đất bị cắt trừ hành lang giao thông nằm ngoài GCNQSDĐ và 25,1m2 là đất hành lang giao thông nằm ngoài GCNQSDĐ) nên diện tích đất này không được bồi thường, hỗ trợ.
Vấn đề này, luật sư Nguyễn Thị Phương Anh, Đoàn LS TP Hà Nội cho biết, nhận định như vậy là chưa chính xác, bởi, toàn bộ diện tích đất bị thu hồi nằm trong thửa đất số 508, tờ bản đồ số P44, được cấp GCNQSDĐ. Dù một phần diện tích đất của gia đình (67,4m2) thuộc hành lang an toàn giao thông nhưng diện tích này vẫn được gia đình ông Cư sử dụng đúng pháp luật, không gây cản trở cho việc bảo vệ an toàn công trình đường bộ cho đến thời điểm bị thu hồi đất.
Khoản 5 Điều 3 Luật Giao thông đường bộ 2008 nêu: “Hành lang an toàn đường bộ là dải đất dọc hai bên đất của đường bộ, tính từ mép ngoài đất của đường bộ ra hai bên để bảo đảm an toàn giao thông đường bộ”; khoản 4 Điều 43 Luật Giao thông đường bộ 2008; khoản 3 Điều 157 Luật Đất đai 2013 cũng quy định: “Người đang sử dụng đất được pháp luật thừa nhận mà đất đó nằm trong hành lang an toàn đường bộ thì được tiếp tục sử dụng đất theo đúng mục đích đã được xác định và không được gây cản trở cho việc bảo vệ an toàn công trình đường bộ.
Trường hợp việc sử dụng đất gây ảnh hưởng đến việc bảo vệ an toàn công trình đường bộ thì chủ công trình và người sử dụng đất phải có biện pháp khắc phục, nếu không khắc phục được thì Nhà nước thu hồi đất và bồi thường theo quy định của pháp luật”. Vì vậy, 64,5m2 mà UBND TX Quảng Yên thu hồi của gia đình phải được bồi thường về đất theo quy định của pháp luật. Việc UBND TX Quảng Yên chỉ phê duyệt bồi thường 16,5m2 (trong tổng số 64,5m2) và 11,4m2 (trong tổng số 78,8m2) đất bị thu hồi của gia đình này là hoàn toàn trái pháp luật, ảnh hưởng nghiêm trọng tới quyền và lợi ích hợp pháp của họ.
Vì vậy, ông Cư, bà Thu, chị Thư, Thương khởi kiện có căn cứ khi đề nghị tòa xem xét, hủy bỏ Quyết định số Quyết định 3590.
Theo chị Thư, tại phiên đối thoại do TAND tỉnh Quảng Ninh tổ chức mới đây, dù người khởi kiện đề nghị được giải thích lý do đất trong GCNQSDĐ lại bị coi là “hành lang giao thông” nhưng đại diện UBND TX Quảng Yên vẫn không có lời giải thích rõ ràng. Người bị kiện còn đưa ra ý kiến rằng, đa số người dân đã đồng ý với phương án bồi thường và nhận tiền đền bù thì người khởi kiện cũng nên chấp hành.