4 phát hiện nổi bật từ Báo cáo Tình trạng Dân số Thế giới 2025
Tại lễ mít tinh hưởng ứng Ngày Dân số Thế giới và công bố Báo cáo Tình trạng Dân số Thế giới năm 2025, đại diện UNFPA đã giới thiệu một số phát hiện nổi bật từ Báo cáo Tình trạng Dân số Thế giới 2025 dựa trên khảo sát tại 14 quốc gia.
Sáng nay, 11/7, tại Hà Nội, Bộ Y tế phối hợp với Quỹ Dân số Liên Hợp Quốc (UNFPA) tổ chức lễ mít tinh hưởng ứng Ngày Dân số Thế giới và công bố Báo cáo Tình trạng Dân số Thế giới năm 2025. Với chủ đề “Quyền tự quyết về sinh sản trong một thế giới đang thay đổi”, sự kiện nhấn mạnh thông điệp tôn trọng quyền sinh sản của mỗi cá nhân và cặp vợ chồng, bất kể hoàn cảnh, độ tuổi hay giới tính.
Bộ trưởng Bộ Y tế Đào Hồng Lan khẳng định: “Pháp lệnh Dân số sửa đổi năm 2025 vừa được thông qua, nhấn mạnh quyền tự quyết về sinh sản là hoàn toàn tự nguyện, phù hợp với điều kiện sức khỏe, kinh tế, học tập và nuôi dạy con của mỗi người”. Điều này không chỉ phù hợp với thông điệp toàn cầu, mà còn là bước tiến lớn trong tư duy chính sách dân số tại Việt Nam.
Bộ trưởng Bộ Y tế Đào Hồng Lan nhấn mạnh quyền tự quyết về sinh sản
Trong bối cảnh dân số thế giới đang đối mặt với mức sinh giảm và già hóa nhanh, Việt Nam cũng không ngoại lệ. Theo số liệu mới nhất, mức sinh tại Việt Nam năm 2024 chỉ còn 1,91 con/phụ nữ – mức thấp hơn mức sinh thay thế. Song song, tuổi thọ trung bình đã tăng lên 74,7 tuổi và quy mô dân số vượt mốc 101 triệu người.
Phát biểu tại buổi lễ, Bộ trưởng Đào Hồng Lan nhấn mạnh việc xây dựng Luật Dân số mới và Chương trình mục tiêu quốc gia về dân số, sức khỏe giai đoạn 2026–2035 là ưu tiên hàng đầu. Luật mới sẽ đề xuất các chính sách hỗ trợ phụ nữ mang thai, sinh con, đặc biệt trong sàng lọc trước sinh và sơ sinh; khuyến khích sinh đủ hai con trong bối cảnh sinh thấp; phát triển hệ thống chăm sóc người cao tuổi; tư vấn tiền hôn nhân và nâng cao chất lượng giống nòi.
Đồng thời, Bộ Y tế kêu gọi các bộ, ngành, chính quyền địa phương phân bổ đủ ngân sách cho công tác dân số; phối hợp chặt chẽ trong xây dựng chính sách; đẩy mạnh truyền thông, giáo dục giới tính phù hợp lứa tuổi; tăng cường hệ thống dữ liệu dân số nhằm phục vụ hiệu quả cho quy hoạch phát triển quốc gia.
Đại diện UNFPA công bố áo cáo Tình trạng Dân số Thế giới 2025
Tại lễ công bố, đại diện UNFPA – ông Matt Jackson – đã giới thiệu một số phát hiện nổi bật từ Báo cáo Tình trạng Dân số Thế giới 2025 dựa trên khảo sát tại 14 quốc gia:
- Cứ 5 người thì có 1 người không thể sinh đủ số con như mong muốn.
- Hơn 50% số người cho rằng khó khăn kinh tế là rào cản chính của việc làm cha mẹ.
- Cứ 3 người thì có 1 người từng mang thai ngoài ý muốn.
- 40% người trên 50 tuổi cho biết không đạt được quy mô gia đình họ mong muốn.
UNFPA cam kết tiếp tục đồng hành với Chính phủ Việt Nam để bảo vệ quyền sinh sản, thúc đẩy bình đẳng giới, mở rộng dịch vụ sức khỏe sinh sản chất lượng và nâng cao năng lực hệ thống dữ liệu dân số.
Cùng nhau cam kết "Quyền tự quyết về sinh sản trong một thế giới đang thay đổi"
Thách thức cần vượt qua
Việt Nam đã duy trì mức sinh thay thế, kiểm soát tăng dân số; cải thiện tuổi thọ và chỉ số phát triển con người (HDI)... Tuy vậy, Việt Nam cũng đang đối mặt với loạt thách thức: mức sinh tiếp tục giảm sâu; tỷ số giới tính khi sinh vẫn ở mức cao (111,4 bé trai/100 bé gái năm 2024); tình trạng tảo hôn và hôn nhân cận huyết còn phổ biến tại vùng sâu vùng xa; tỷ lệ mang thai ở tuổi vị thành niên có xu hướng gia tăng, đặc biệt tại Tây Nguyên và miền núi phía Bắc.
Bên cạnh đó, sự chênh lệch về chăm sóc sức khỏe và chất lượng dân số giữa các vùng miền vẫn tồn tại. Tầm vóc và thể lực người dân ở vùng dân tộc thiểu số còn thấp hơn so với mặt bằng chung cả nước.
Trong bối cảnh đó, Bộ Y tế đề xuất nhiều ưu đãi tài chính, hỗ trợ sinh con một bề là gái, nâng cao năng lực chăm sóc người cao tuổi, phát triển nhân lực lão khoa và đẩy mạnh tư vấn, khám sức khỏe tiền hôn nhân để nâng cao chất lượng dân số một cách bền vững.
