45 năm ngồi vỉa hè sửa bật lửa, bác thợ già TPHCM khiến khách nể phục

45 năm bám vỉa hè

Đầu giờ chiều, người đàn ông khoảng 60 tuổi mang theo chiếc bật lửa hiệu Dupont gặp sự cố ghé vào đoạn vỉa hè đường Nguyễn Tri Phương, phường Chợ Lớn, TPHCM. Vị khách dừng lại trước chiếc tủ gỗ cũ kỹ, xiêu vẹo của ông Phạm Văn Có (72 tuổi).

Ông Có được biết đến là một trong những người cuối cùng còn bám trụ nghề bơm gas, sửa bật lửa tại TPHCM. Trước khi đến với công việc này, ông Có từng làm nhiều nghề rồi đi bộ đội vào năm 1976.

Nhiều người tìm đến "tiệm" bơm gas, sửa bật lửa hiếm hoi của ông Có nằm trên vỉa hè. Ảnh: Hà Nguyễn

Một năm sau, ông theo đơn vị sang chiến đấu tại chiến trường Campuchia. Năm 1979, đơn vị ông ngược ra Bắc bảo vệ bờ biển Nam Định.

Năm 1980, ông xuất ngũ. Trở về TPHCM, ông Có chưa có việc làm và được người bạn bộ đội rủ làm nghề bơm gas bật lửa.

Những năm 1980, các loại bật lửa cao cấp như Zippo, Dupont, Dunhill đã xuất hiện nhưng còn xa xỉ với số đông. Phần lớn người dân chỉ sử dụng bật lửa bình dân, có thể bơm gas nhiều lần.

Vì vậy, nghề bơm gas bật lửa nở rộ, mang lại nguồn thu nhập nhanh và ổn định. Trong quá trình làm nghề, ông Có thường xuyên tiếp xúc với nhiều loại bật lửa cao cấp bị hư hỏng và được khách nhờ khắc phục, sửa chữa.

Ông Có là một trong những người cuối cùng làm nghề bơm, sửa bật lửa tại TPHCM. Ảnh: Hà Nguyễn

Theo nhu cầu của khách, ông mày mò nghiên cứu, học cách sửa rồi đam mê công việc này. Dần dần, khách tìm đến ông không chỉ để bơm gas mà còn để “cứu” những chiếc bật lửa tưởng chừng phải bỏ đi.

Ông chia sẻ: “Tôi bắt đầu làm nghề này năm 27 tuổi. Đến nay, tôi đã có 45 năm làm nghề. Lúc trước, công việc này giúp tôi có thu nhập tốt, đủ nuôi gia đình gồm vợ và 2 con.

Theo thời gian, các loại bật lửa dùng 1 lần ngày càng nhiều, rẻ tiền khiến nghề bơm gas lụi tàn. Tôi còn theo nghề đến bây giờ là nhờ có thể sửa các loại bật lửa từ phổ thông đến cao cấp. Hiện, mỗi ngày tôi chỉ thu về 200.000–300.000 đồng”.

Chiếc tủ gỗ cũ kỹ chứa phần lớn dụng cụ do ông tự chế để làm nghề. Ảnh: Hà Nguyễn

Hiện nay, khách hàng của ông chủ yếu là người sưu tầm bật lửa. Một số khác là giới mua bán, sang tay các loại bật lửa xưa, cao cấp. Vì vậy, lúc nào ông Có cũng đông khách.

Khách nước ngoài nể phục

Không qua trường lớp, ông Có sửa các loại bật lửa bằng tình yêu nghề đặc biệt cùng sự mày mò, tự nghiên cứu. Niềm đam mê ấy giúp ông có thể tự chế ra các dụng cụ chuyên dụng để phục vụ công việc của mình.

Ông bắt đầu nghề này bằng công việc bơm gas nhưng duy trì nó bằng kỹ thuật sửa bật lửa thủ công. Ảnh: Hà Nguyễn

Nhờ tay nghề cao, có thể sửa chữa từ bật lửa phổ thông đến cao cấp với mức giá bình dân, ông Có được nhiều khách hàng tin tưởng tìm đến.

Một vị khách khá đặc biệt là ông Trần Đại Hành (66 tuổi, phường Chánh Hưng, TPHCM) - người có thú sưu tầm bật lửa từ thời thanh niên. Mỗi khi gặp sự cố, ông Hành đều mang đến nhờ ông Có sửa chữa.

Ông Có có thể sửa các loại bật lửa thông dụng đến những loại cao cấp. Trong ảnh phải, ông đang sửa chiếc bật lửa thương hiệu Dupont cho người khách quen của mình. Ảnh: Hà Nguyễn

“Ông Có khá đa năng, có thể sửa bật lửa gas, đá, xăng… Ông sửa theo kiểu thủ công: linh kiện, dụng cụ đều tự chế để sửa.

Nhiều năm làm nghề, kỹ thuật của ông Có rất cao. Nhiều chiếc bật lửa giá trị lớn khi mang đến các tiệm khác không thể sửa hoặc buộc phải thay mới linh kiện. Tuy nhiên, với ông Có, những chi tiết hỏng có thể được sửa chữa, độ hoặc chế lại, giúp bật lửa hoạt động bình thường. “Tôi đặc biệt thích điểm này ở ông”, ông Hành chia sẻ.

Ông Hành (bên trái), một người sưu tầm bật lửa xưa giờ đây trở thành bạn của ông Có. Ảnh: Hà Nguyễn

Không chỉ ông Hành, nhiều năm trước, một vị khách đến từ Đài Loan (Trung Quốc) cũng tỏ ra khâm phục trước tay nghề của người thợ già. Theo ông Có, người Đài Loan đặc biệt ưa chuộng và sưu tầm bật lửa thương hiệu Dupont.

Tại Đài Loan, chi phí sửa chữa loại bật lửa này rất cao, thường phải gửi về hãng. Trong khi đó, những thợ sửa vỉa hè như ông Có gần như không còn tồn tại.

Một lần, vị khách Đài Loan đến TPHCM du lịch và tình cờ thấy ông Có ngồi sửa bật lửa trên vỉa hè. Thông qua phiên dịch viên, người này hỏi ông có thể sửa chiếc Dupont của mình hay không, nếu có thể thì mất bao lâu.

Sau vài giây quan sát, ông Có trả lời chỉ cần khoảng 30 phút. Nửa tin nửa ngờ, vị khách quyết định ngồi chờ. Đúng nửa giờ sau, ông Có đã khắc phục sự cố cho chiếc bật lửa đắt tiền của vị khách ngoại quốc.

Sau 45 năm làm công việc bơm gas, sửa bật lửa, điều khiến ông Có trăn trở nhất là chưa tìm được "truyền nhân", bởi các học trò của ông đều từ bỏ sau một thời gian ngắn làm nghề. Ảnh: Hà Nguyễn

Sự việc khiến vị khách Đài Loan vừa kinh ngạc vừa khâm phục. Từ đó, nhiều người chơi bật lửa cao cấp khi đến Việt Nam thường tìm đến ông.

Ông Có tâm sự: “Tôi có tuổi nhưng chưa bao giờ nghĩ đến việc nghỉ ngơi vì còn rất yêu nghề. Làm 45 năm rồi nhưng tôi vẫn chưa thấy mình hiểu hết về nghề.

Càng về già, tôi càng thấy công việc còn nhiều thứ để học, để khám phá dù nghề này rồi cũng sẽ trở thành một vệt ký ức của thành phố”.

Hà Nguyễn