6 lỗi nên tránh khi trả lời câu phỏng vấn tình huống

Loại câu hỏi phỏng vấn tình huống này không phải để đánh đố mà là để nhà tuyển dụng xem cách bạn tư duy, phản ứng và giải quyết vấn đề trong thực tế. Nhưng nếu không cẩn thận, bạn sẽ dễ “sảy chân” vì một vài lỗi khá phổ biến dưới đây.

Kể chuyện lan man, không rõ đầu đuôi

Đó là khi các nhà tuyển dụng việc làm ở Hải Phòng, Hà Nội… hỏi một đằng, bạn kể một nẻo, vòng vèo từ chuyện thực tập năm nhất, rồi vòng qua đồng nghiệp cũ, xong lại quay lại vấn đề chính mà cuối cùng người nghe vẫn chưa hiểu rốt cuộc bạn đã làm gì trong tình huống đó.

Nhà tuyển dụng không có nhiều thời gian để ngồi nghe một câu chuyện dài như tiểu thuyết. Họ chỉ cần biết tình huống là gì, bạn đã hành động ra sao và kết quả như thế nào. Vì vậy, thay vì kể theo cảm hứng, bạn có thể áp dụng công thức STAR:

Situation (Tình huống) - Chuyện gì đang xảy ra?

Task (Nhiệm vụ) - Bạn được giao trách nhiệm gì?

Action (Hành động) - Cụ thể bạn đã làm gì để giải quyết?

Result (Kết quả) - Chuyện đó kết thúc như thế nào? Có gì cải thiện? Có bài học gì?

Cách kể này không chỉ giúp câu trả lời của bạn gọn, rõ, logic mà còn giúp nhà tuyển dụng dễ dàng đánh giá được khả năng xử lý tình huống của bạn.

Chỉ kể chung chung, không có ví dụ thật

Một lỗi rất hay gặp khác khi trả lời câu hỏi phỏng vấn tình huống là nói quá chung chung, kiểu như: “Em có khả năng làm việc nhóm tốt lắm ạ” hay “Em thường xử lý áp lực rất ổn”. Nếu bạn không đưa ra một tình huống cụ thể nào để chứng minh thì nhà tuyển dụng sẽ không biết đó là thật hay chỉ là bạn “nói cho đúng mẫu”.

Phỏng vấn không phải lúc để “khoe khẩu hiệu” mà là kể về những trải nghiệm thật của mình dù là nhỏ, miễn là có thật và liên quan đến câu hỏi.

Thay vì nói: “Em là người rất bình tĩnh trong công việc”, hãy thử: “Trong một lần làm dự án gấp ở công ty cũ, em nhận phần xử lý dữ liệu nhưng sát deadline thì file bị lỗi nặng. Em lập tức kiểm tra backup và làm lại trong đêm để kịp tiến độ. Cuối cùng, báo cáo vẫn được gửi đúng hẹn và sếp rất hài lòng”. Chỉ cần thêm một ví dụ thực tế, câu trả lời của bạn sẽ thuyết phục hơn hẳn và giúp nhà tuyển dụng nhớ đến bạn lâu hơn.

Quên mất vai trò của bạn

Chẳng hạn, khi kể về một dự án nhóm, bạn lại nói toàn là: “Nhóm em quyết định...”, “Cả nhóm đã cùng nhau xử lý...”, mà không hề nhắc đến bạn đóng vai trò gì, bạn đã làm gì cụ thể. Mặc dù có tinh thần làm việc nhóm là tốt nhưng nhà tuyển dụng đang muốn biết bạn đã tham gia và đóng góp thế nào.

Khi kể về tình huống nhóm, bạn vẫn có thể nhắc đến teamwork nhưng đừng quên làm rõ phần việc của mình. Ví dụ: “Trong dự án đó, em là người phụ trách làm slide thuyết trình và trình bày trước khách hàng. Em cũng là người đề xuất ý tưởng A giúp nhóm rút ngắn thời gian xử lý”. Chỉ cần vài câu như vậy là bạn đã giúp nhà tuyển dụng hình dung rõ vai trò, năng lực và sự chủ động của mình.

Đổ lỗi hay nói xấu đồng nghiệp cũ

“Lúc đó em làm việc với một bạn rất lười, không chịu phối hợp gì cả, nên em phải làm gần như một mình...” - Đây là câu trả lời nên tránh vì sẽ không được nhà tuyển dụng đánh giá cao. Dù bạn đúng hay sai thì việc nói xấu đồng nghiệp, đổ trách nhiệm cho người khác sẽ khiến bạn mất điểm về sự chuyên nghiệp và kỹ năng ứng xử.

Thay vì vậy, hãy chuyển hướng câu trả lời sang tư duy giải quyết vấn đề như “Trong một dự án nhóm, có một bạn chưa chủ động trong công việc, điều đó ảnh hưởng đến tiến độ chung. Em đã chủ động trao đổi riêng để tìm hiểu khó khăn của bạn, đồng thời đề xuất chia lại công việc để phù hợp hơn. Nhờ vậy, cả nhóm đã phối hợp trơn tru hơn trong giai đoạn sau”.

Cùng một tình huống không thuận lợi nhưng cách kể chuyện sẽ cho thấy bạn là người điềm tĩnh, có trách nhiệm và biết tìm giải pháp, đó mới là điều nhà tuyển dụng đang tìm kiếm.

Không có kết quả rõ ràng

Một lỗi nữa mà nhiều bạn hay vấp phải khi trả lời câu hỏi phỏng vấn tình huống là kể xong hành động rồi hết luôn, không nói rõ kết quả cuối cùng là gì. Vậy vấn đề đó có được giải quyết không? Kết quả ra sao? Có cải thiện gì không? Nhà tuyển dụng không thể đoán được. Việc thiếu kết quả khiến câu chuyện bị “lửng lơ”, và làm mất đi cơ hội để bạn chứng minh rằng hành động của mình thực sự hiệu quả.

Sau khi kể xong phần hành động, hãy kết lại bằng một câu mô tả ngắn gọn về kết quả cụ thể. Ví dụ như “Sau khi trao đổi lại với khách hàng và làm rõ hiểu lầm, họ đã đồng ý tiếp tục hợp tác và dự án đó sau này còn mang về một hợp đồng khác cho công ty”. Kết quả không nhất thiết phải hoành tráng, chỉ cần rõ ràng và thực tế, cho thấy bạn biết đánh giá tác động của việc mình làm, thế là đủ để tạo ấn tượng rồi!

Không thành thật

Rất nhiều bạn vì muốn trả lời cho hay mà bịa ra một tình huống hoàn hảo hoặc “tô hồng” quá mức những gì mình đã làm nhưng nhà tuyển dụng nhiều kinh nghiệm sẽ dễ dàng nhận ra đâu là thật, đâu là hơi gượng ép.

Nếu bạn chưa từng gặp đúng tình huống được hỏi, cứ thẳng thắn nói thật và chia sẻ cách bạn nghĩ mình sẽ xử lý nếu gặp phải. Hoặc nếu có tình huống nhưng kết quả không như mong đợi, bạn vẫn có thể kể lại và nhấn mạnh bài học bạn rút ra. Câu trả lời thật, có góc nhìn trưởng thành, bao giờ cũng tạo cảm giác tin tưởng hơn là một câu chuyện hoàn hảo nhưng vô hồn.

Câu hỏi phỏng vấn tình huống không phải là thử thách bất khả thi nếu bạn chuẩn bị kỹ lưỡng và tránh được những lỗi phổ biến mà nhiều ứng viên hay mắc phải. Quan trọng nhất, hãy luôn giữ bình tĩnh, trung thực và thể hiện được cách bạn tư duy cũng như xử lý vấn đề. Không ai kỳ vọng bạn hoàn hảo nhưng nhà tuyển dụng chắc chắn sẽ ấn tượng nếu bạn có cách tiếp cận rõ ràng, chuyên nghiệp và chân thành. Chúc bạn tự tin bước vào mọi buổi phỏng vấn và ghi điểm trọn vẹn nhé.

Hoàng Oanh