6 trò chơi giúp rèn trí nhớ, giúp não bộ luôn trẻ trung, linh hoạt

Chơi cờ vua giúp rèn luyện trí óc. (Ảnh: iStock)

Nhiều người bắt đầu lo lắng khi thấy trí nhớ mình không còn “nhạy” như trước, nhất là với những ai có người thân từng mắc chứng sa sút trí tuệ. Không ít người tìm đến các trò chơi rèn trí như ô chữ, sudoku hay các trò chơi trên bàn với hy vọng giữ cho đầu óc luôn minh mẫn.

Dù khoa học chưa có bằng chứng chắc chắn rằng các trò chơi này có thể ngăn ngừa chứng mất trí, song một số nghiên cứu nhỏ cho thấy chúng có thể cải thiện chức năng nhận thức và tăng cường trí nhớ ở người cao tuổi.

Dưới đây là 6 trò chơi não bộ luôn trẻ trung, linh hoạt:

1. Giải đố ô chữ và số - luyện trí nhớ qua các ô trống

Theo Harvard Health Publishing, các trò chơi như ô chữ, sudoku hay tìm chữ giúp kích hoạt vùng hồi hải mã - trung tâm lưu trữ ký ức của não.

Một nghiên cứu trên hơn 17.000 người cao tuổi tại Anh cho thấy những người thường xuyên chơi giải đố có khả năng ghi nhớ tốt hơn và tốc độ xử lý thông tin cao hơn đáng kể so với nhóm không chơi.

(Ảnh: iStock)

Tuy chưa có bằng chứng cho thấy ô chữ có thể “chống lão hóa não,” nhưng việc duy trì thói quen này giúp não liên tục được “vận động,” từ đó hạn chế suy giảm nhận thức nhẹ - giai đoạn tiền đề của sa sút trí tuệ.

2. Trò chơi trên bàn - kích hoạt sự tập trung và lập kế hoạch

Cờ vua, cờ vây hay mạt chược không chỉ là trò tiêu khiển mà còn là “bài tập trí não” thực thụ.

Theo Journal of Geriatric Psychiatry and Neurology, người cao tuổi thường xuyên chơi cờ có khả năng lập kế hoạch và ghi nhớ tốt hơn, đồng thời cải thiện kỹ năng xử lý ngôn ngữ và tư duy logic.

Chơi mạt chược. (Ảnh: iStock)

Đặc biệt, chơi mạt chược - trò chơi truyền thống phổ biến ở châu Á - còn giúp giảm triệu chứng trầm cảm tạm thời và tăng khả năng ra quyết định, theo một nghiên cứu của Đại học Y khoa Trung Quốc (2022).

Trong khi đó, môn cờ vây lại rèn luyện mạnh các kỹ năng thị giác - không gian, có liên quan trực tiếp đến khả năng định hướng và lái xe ở người lớn tuổi.

3. Trò chơi điện tử - bài tập cho phản xạ và trí nhớ làm việc

Không chỉ dành cho giới trẻ, nhiều trò chơi điện tử hiện nay được thiết kế để kích thích nhận thức.

Một nghiên cứu của University of California, San Francisco đăng trên tạp chí Nature cho thấy người lớn tuổi chơi game hành động trong 12 giờ có cải thiện đáng kể về trí nhớ làm việc và khả năng đa nhiệm.

(Ảnh: iStock)

Hệ thống trò chơi thực tế ảo cũng đang được ứng dụng trong phục hồi chức năng cho bệnh nhân Alzheimer và Parkinson.

Johns Hopkins Medicine ghi nhận rằng các trò chơi nhập vai nhẹ nhàng giúp bệnh nhân cải thiện khả năng tập trung, phản ứng nhanh và ghi nhớ các bước hành động.

4. Chơi game thể thao - kết hợp vận động và rèn trí não

“Exergames” - các trò chơi điện tử có yếu tố vận động như nhảy, yoga hay thể thao thực tế ảo - đang được xem là một bước tiến mới trong chăm sóc sức khỏe não bộ.

Theo Cleveland Clinic, các trò chơi này không chỉ kích thích vận động mà còn giúp điều hòa tâm trạng, giảm stress và cải thiện trí nhớ ngắn hạn nhờ sự kết hợp giữa chuyển động cơ thể và phản hồi não.

(Ảnh: iStock)

Một số nghiên cứu cho thấy người lớn tuổi chơi các trò như Wii Fit hay Just Dance 2-3 lần mỗi tuần có cải thiện rõ rệt về khả năng tập trung và sự linh hoạt tinh thần - tương đương với tập thể dục nhẹ nhàng.

5. Khiêu vũ - “liệu pháp trí nhớ” qua âm nhạc và chuyển động

Nhiều nghiên cứu đã chứng minh khiêu vũ là một trong những hoạt động tốt nhất để duy trì sức khỏe não bộ.

Theo New England Journal of Medicine, người cao tuổi duy trì khiêu vũ thường xuyên có nguy cơ mắc chứng sa sút trí tuệ thấp hơn 76% so với người ít vận động.

Khiêu vũ kết hợp giữa ghi nhớ động tác, phản ứng theo nhịp nhạc và giao tiếp xã hội - tất cả đều giúp não duy trì tính dẻo dai (neuroplasticity), tức khả năng tạo ra các kết nối thần kinh mới.

(Ảnh: iStock)

Ngoài cải thiện trí nhớ, khiêu vũ còn giúp tăng cường khả năng thị giác - không gian, thăng bằng và chất lượng giấc ngủ.

6. Hoạt động xã hội - “liều thuốc” tự nhiên cho trí nhớ

Không chỉ trò chơi, việc duy trì giao tiếp xã hội thường xuyên cũng là một yếu tố then chốt cho sức khỏe não bộ.

Một nghiên cứu của Harvard School of Public Health cho thấy những người thường xuyên trò chuyện, tham gia câu lạc bộ hay hoạt động cộng đồng có khả năng nhận thức tốt hơn và ít có nguy cơ mắc bệnh Alzheimer hơn.

(Ảnh: iStock)

Trò chơi có yếu tố xã hội - như chơi bài cùng bạn bè hay các nhóm khiêu vũ tập thể - còn giúp giảm căng thẳng, vốn là “kẻ thù thầm lặng” của trí nhớ. Căng thẳng kéo dài khiến nồng độ cortisol tăng cao, làm suy yếu tế bào thần kinh tại vùng hippocampus - trung tâm ghi nhớ của não.

Không có trò chơi nào là “thuốc tiên” cho trí nhớ, nhưng việc giữ cho não luôn hoạt động - thông qua giải đố, chơi cờ, khiêu vũ hay tương tác xã hội - chính là cách tự nhiên và bền vững nhất để duy trì sự minh mẫn. Như khuyến nghị của Cleveland Clinic: “Càng thử thách bộ não theo nhiều cách, bạn càng tạo thêm kết nối mới - và càng bảo vệ trí nhớ tốt hơn”./.

(Vietnam+)