60 năm tự hào và khát vọng

Dựng trường trong gian khó

Lật mở những trang sử đầu tiên, Trường Cấp 3 Kỳ Anh (Hà Tĩnh) chính thức thành lập ngày 12/9/1965 - giữa những năm tháng ác liệt của cuộc chiến tranh phá hoại miền Bắc do đế quốc Mỹ gây ra. Vì vậy, việc dựng trường vừa phải đảm bảo kín đáo, ngụy trang, vừa phải có hầm, hào trú ẩn. Sau nhiều ngày tìm địa điểm, học sinh được tập trung lần đầu tại Kỳ Thư nhưng ngay sau đó phải chuyển ra Kỳ Giang.

Ngày 15/10/1965, tiếng trống trường khai giảng đầu tiên vang lên, đánh dấu một sự kiện lịch sử đặc biệt. Chỉ trong 5 năm (1965-1970), trường đã phải 5 lần sơ tán qua 6 địa điểm. Những lớp học mái tranh, vách đất, hầm trú ẩn cạnh bàn ghế, những buổi học gắn liền tiếng còi báo động đã khắc sâu vào ký ức thầy trò. Vừa dạy học, vừa lo di chuyển, đào hầm, dựng lán để đảm bảo an toàn - đó là “ngôi trường giữa chiến trường” đúng nghĩa.

Những năm tháng ấy, thầy Lê Văn Khánh - Hiệu trưởng, người đảng viên đầu tiên của trường - cùng 7 thầy giáo và 135 học sinh đã đặt nền móng đầu tiên trong muôn vàn gian khó. Dù ra đời trong khói lửa đạn bom, ý chí kiên cường và tinh thần hiếu học của thầy trò Kỳ Anh vẫn được nhen nhóm và ngày càng bừng sáng. Ngay trong năm học đầu tiên, anh Nguyễn Tiến Bính xuất sắc đạt danh hiệu học sinh giỏi môn Văn toàn miền Bắc.

Phong trào thi đua “Hai tốt” trở thành điển hình của toàn tỉnh. Mô hình “xưởng trường”, “vườn trường” được triển khai hiệu quả suốt nhiều năm liền. Năm 1977, nhà trường vinh dự được báo cáo điển hình toàn quốc và được đề xuất nhân rộng trên phạm vi cả nước. Vừa miệt mài đèn sách, vừa sẵn sàng ra trận, hàng trăm học sinh của trường đã đáp lời Tổ quốc, xếp bút nghiên lên đường chiến đấu. Nhiều người trong số họ đã hóa thân vào sông núi, góp phần làm nên hình hài đất nước hôm nay.

Sau ngày đất nước thống nhất, việc ổn định cơ sở giáo dục trở nên cấp thiết. Năm 1977, Huyện ủy và UBND huyện Kỳ Anh quyết định chọn Cồn Cum (xã Kỳ Hưng, nay là phường Sông Trí) làm địa điểm chính thức của trường. Khi ấy, Cồn Cum chỉ là bãi đồi hoang vu, chi chít hố bom. Thầy Nguyễn Trinh Thuyên - Hiệu trưởng nhà trường - cùng Ban cơ sở vật chất và hàng trăm giáo viên, học sinh đã san lấp mặt bằng, dựng lại phòng học.

Một số hoạt động giáo dục của giáo viên và học sinh nhà trường

Giữa cái nắng gió khắc nghiệt, những giọt mồ hôi thấm đẫm áo thầy trò đã tiếp tục gieo mầm cho một hành trình phát triển mới. Từ đó, nhà trường từng bước ổn định, mở rộng quy mô, vươn mình mạnh mẽ dưới sự tiếp nối của nhiều thế hệ giáo viên, học sinh và những người thuyền trưởng đầy tâm huyết, trách nhiệm, có tầm nhìn như NGƯT Nguyễn Trinh Thuyên, NGƯT Trần Trung Dũng, thầy Nguyễn Đình Sòng, thầy Trần Đắc Thược, NGƯT Nguyễn Thị Lệ Thủy, và nay là thầy Trần Hữu Linh cùng Ban Giám hiệu nhà trường.

Vươn mình để thích ứng, hội nhập và phát triển

Những năm qua, trước sự thay đổi của đất nước và thế giới, đặc biệt trong giai đoạn dịch bệnh, Ban Chấp hành Đảng ủy và Ban Giám hiệu nhà trường đã linh hoạt, đổi mới trong công tác chỉ đạo, có nhiều giải pháp đột phá trong xây dựng chương trình và tổ chức dạy học. Thầy và trò kiên trì vượt qua khó khăn, biến thách thức thành động lực, vừa duy trì nền nếp dạy học, vừa đảm bảo an toàn, thích ứng linh hoạt với hoàn cảnh mới.

Đặc biệt, trước yêu cầu đổi mới căn bản và toàn diện giáo dục, nhà trường đã giao quyền tự chủ cho các tổ chuyên môn. Giáo viên không ngừng học hỏi, sáng tạo, đổi mới phương pháp, ứng dụng công nghệ thông tin, chuyển đổi số nhằm đáp ứng chương trình giáo dục phổ thông mới, giúp học sinh phát triển toàn diện năng lực và phẩm chất. Các phong trào thi đua được triển khai sôi nổi, tạo động lực cho giáo viên và học sinh. Hoạt động ngoại khóa, trải nghiệm, rèn luyện kỹ năng sống ngày càng được chú trọng.

Bước sang thế kỷ XXI, Trường THPT Kỳ Anh tiếp tục lớn mạnh cả về quy mô và chất lượng, mang diện mạo và tầm vóc mới. Từ năm 2007 đến nay, nhà trường duy trì 45 lớp với gần 2.000 học sinh. Năm 2025, tổng số cán bộ, giáo viên, nhân viên là 102 người (4 cán bộ quản lý, 90 giáo viên, 8 nhân viên), trong đó có 17 giáo viên trên chuẩn, 4 giáo viên cốt cán cấp tỉnh, 10 giáo viên giỏi cấp tỉnh và 2 Nhà giáo Ưu tú.

Thầy cô, học sinh trong hoạt động hưởng ứng ngày di sản văn hóa Việt Nam

Hằng năm, số lượng học sinh giỏi, học sinh trúng tuyển các trường đại học, cao đẳng ngày càng tăng, giúp Trường THPT Kỳ Anh luôn nằm trong top đầu các trường THPT không chuyên của tỉnh - minh chứng rõ nét cho uy tín và thương hiệu nhà trường.

Rạng danh truyền thống “đất nghèo hiếu học”

Sáu thập kỷ không chỉ là mốc thời gian, mà là bản trường ca về sự kiến tạo và cống hiến. Mái trường đã trở thành “địa chỉ đỏ” của tri thức, nơi in dấu nhiều thế hệ nhà giáo kiên tâm dệt nên trang sử vàng truyền thống.

Đặc biệt, Trường THPT Kỳ Anh tự hào khi có ba nhà giáo từng giữ trọng trách Giám đốc Sở GD&ĐT Hà Tĩnh: Nhà giáo Nhân dân Lê Đức Quý, TS, NGƯT Trần Trung Dũng và TS Nguyễn Thị Nguyệt - minh chứng cho truyền thống kế thừa và phát triển bền vững.

Từ khóa tốt nghiệp đầu tiên đến nay, hàng chục nghìn học sinh đã trưởng thành từ mái trường này. Nhiều người trở thành cán bộ chủ chốt trong các cơ quan Đảng, Nhà nước, doanh nghiệp; là giáo sư, tiến sĩ, bác sĩ, kỹ sư, giáo viên trong và ngoài nước, góp phần làm rạng danh truyền thống “đất nghèo hiếu học”.

Trong hành trình 60 năm xây dựng và trưởng thành, nhà trường luôn nhận được sự quan tâm, chỉ đạo của các cấp, ngành; sự động viên của Đảng bộ, chính quyền và nhân dân; cùng sự đồng hành của các thế hệ nhà giáo, cựu học sinh. Chính sự kết nối ấy đã hun đúc nên truyền thống bền chặt: thế hệ trước tạo dựng, trao gửi niềm tin; thế hệ sau kế thừa và phát triển, tạo nên mạch nguồn tri thức chảy mãi không ngừng.

Trước bối cảnh hội nhập quốc tế sâu rộng, khu vực Nam Hà Tĩnh - với Khu kinh tế Vũng Áng - đang trở thành trung tâm kinh tế trọng điểm, mở ra cho nhà trường nhiều cơ hội và trách nhiệm mới: cơ hội kết nối, định hướng nghề nghiệp, mở rộng hợp tác; và trách nhiệm nâng cao dân trí, đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao phục vụ phát triển bền vững quê hương.

Một trang sử mới đang mở ra, Trường THPT Kỳ Anh tiếp tục kiên định mục tiêu: xây dựng “trường học hạnh phúc”; học sinh tích cực, chủ động, phát triển toàn diện; đội ngũ nhà giáo vững vàng chuyên môn, sáng trong đạo đức, hiện đại trong tư duy - có đủ tâm, tầm, trí, đức và chí.

60 năm với biết bao thành tựu rực rỡ - trên nền tảng của truyền thống hiếu học, tinh thần vượt khó, sự linh hoạt và sáng tạo - Trường THPT Kỳ Anh sẽ tiếp tục vững vàng vươn tới những tầm cao mới.

PV