7 loại thực phẩm bổ sung phổ biến có thể tương tác với thuốc gây nguy hiểm

1. Omega-3 tăng nguy cơ chảy máu khi dùng cùng thuốc chống đông

Omega-3 là một loại thực phẩm bổ sung quan trọng giúp giảm triglycerid và hỗ trợ sức khỏe tim mạch., nhưng nếu dùng liều cao (≥3g/ngày) cùng với các thuốc chống đông như warfarin, rivaroxaban hoặc clopidogrel, nguy cơ chảy máu sẽ tăng lên đáng kể.

Bệnh nhân dễ gặp chảy máu cam, bầm tím, đi ngoài phân đen. Ở người lớn tuổi hoặc có bệnh gan, tương tác này còn làm kéo dài thời gian đông máu, nguy hiểm nếu cần phẫu thuật hoặc nhổ răng.

Omega-3 nếu dùng liều cao cùng với các thuốc chống đông làm tăng nguy cơ chảy máu.

2. Nhân sâm làm giảm tác dụng của thuốc chống đông và hạ đường huyết

Nhân sâm được coi là "thần dược tăng lực", nhưng chứa nhiều ginsenosid có thể làm giảm hiệu quả thuốc chống đông (warfarin, heparin) và thuốc hạ đường huyết (metformin, insulin).

Việc dùng nhân sâm thường xuyên có thể khiến INR giảm (chỉ số theo dõi tác dụng thuốc chống đông), làm tăng nguy cơ huyết khối, đồng thời gây tụt đường huyết khi dùng cùng thuốc tiểu đường.

3. Tỏi tăng nguy cơ xuất huyết khi dùng cùng thuốc tim mạch

Tỏi có tác dụng giảm mỡ máu và chống kết tập tiểu cầu nhẹ, nhưng khi dùng chung với aspirin, clopidogrel, warfarin hoặc thuốc chống đông thảo dược khác, nguy cơ xuất huyết tiêu hóa hoặc chảy máu dưới da tăng rõ rệt.

Đặc biệt, các viên tỏi chiết xuất cô đặc thường được coi là thực phẩm tự nhiên, nhưng hàm lượng hoạt chất allicin cao có thể gây hạ huyết áp đột ngột ở bệnh nhân đang dùng thuốc tim mạch.

4. Cây Ban âu (St.Joh's Wort) làm giảm tác dụng của thuốc chống trầm cảm, tránh thai và tim mạch

Cây Ban âu là thực phẩm bổ sung phổ biến ở châu Âu dùng cho người rối loạn lo âu, mất ngủ nhẹ. Tuy nhiên, hoạt chất hypericin kích hoạt enzym CYP3A4 và P-gp, làm tăng chuyển hóa nhiều thuốc, khiến nồng độ thuốc trong máu giảm nhanh.

Các thuốc bị ảnh hưởng gồm:

Thuốc tránh thai đường uống gây mất tác dụng, có thai ngoài ý muốn.
Thuốc chống trầm cảm (SSRI, SNRI) gây hội chứng serotonin, biểu hiện run, tăng nhịp tim, lú lẫn.
Thuốc tim mạch như digoxin, verapamil làm giảm hiệu quả điều trị.

5. Vitamin K làm giảm tác dụng thuốc chống đông

Vitamin K có vai trò trong quá trình đông máu, nhưng với người đang dùng warfarin (coumadin), lượng vitamin K cao sẽ làm giảm tác dụng chống đông, khiến máu đông nhanh hơn.

Nguồn vitamin K có nhiều trong rau cải xanh, bông cải, tảo xoắn và viên multivitamin tổng hợp. Vì vậy, bệnh nhân dùng warfarin cần duy trì chế độ ăn ổn định vitamin K, tránh thay đổi đột ngột hoặc uống thêm thực phẩm bổ sung mà không báo bác sĩ.

Canxi làm giảm hấp thu nhiều loại thuốc nếu uống cùng lúc.

6. Canxi và sắt làm giảm hấp thu nhiều thuốc quan trọng

Hai khoáng chất này có thể tạo phức với thuốc trong dạ dày, khiến thuốc hấp thu kém hơn. Cụ thể là thuốc kháng sinh nhóm quinolon, tetracyclin, và thuốc tuyến giáp levothyroxin sẽ giảm hiệu quả nếu uống cùng hoặc ngay sau khi dùng canxi/sắt.

Nên uống sắt và canxi cách ít nhất 2–3 giờ với thuốc để tránh tương tác.

7. Caffeine tăng nguy cơ rối loạn nhịp tim khi dùng cùng thuốc kích thích thần kinh

Nhiều loại thực phẩm bổ sung có chứa caffeine, guarana hoặc chiết xuất trà xanh... khi dùng cùng thuốc điều trị ADHD, thuốc hen (salbutamol), hoặc thuốc giảm cân chứa ephedrin, có thể gây tim đập nhanh, run tay, mất ngủ, tăng huyết áp.

Một số trường hợp còn ghi nhận rối loạn nhịp tim cấp phải nhập viện khi kết hợp caffeine liều cao với thuốc kích thích thần kinh trung ương.

8. Làm gì để sử dụng thực phẩm bổ sung an toàn?

- Luôn thông báo với bác sĩ và dược sĩ tất cả các loại vitamin, thực phẩm bổ sung bạn đang dùng kể cả sản phẩm thảo dược.

- Không tự ý bổ sung thực phẩm bổ sung khi đang điều trị bệnh mạn tính như tim mạch, tiểu đường, rối loạn đông máu hoặc trầm cảm.

- Khi cần sử dụng, nên trao đổi với bác sĩ, dược sĩ để được kiểm tra tương tác và hướng dẫn liều, thời điểm uống phù hợp.

DS. Lê Thanh Hòa