9 giờ 'căng não' ghép gan cứu sống bé trai 9 tháng tuổi

Ảnh: Lê Hiếu.

Ghép gan là cơ hội sống duy nhất cho bệnh nhi có bệnh gan giai đoạn cuối

Ghép gan trẻ em là một trong những kỹ thuật khó bậc nhất của ghép tạng, với những đòi hỏi khắt khe về trình độ chuyên môn lẫn kỹ thuật.

TS. BS Nguyễn Phạm Anh Hoa – Trưởng Khoa Gan Mật – Bệnh viện Nhi Trung ương cho biết, bệnh nhi được ghép gan thành công là bé trai 9 tháng tuổi, ở Lâm Đồng, cân nặng 8.2 kg. Bệnh nhi được chỉ định ghép gan do có bệnh gan giai đoạn cuối do tình trạng xơ gan mật tiến triển của trẻ teo mật bẩm sinh

Thời điểm nhập viện, tình trạng của bệnh nhân đã khá nặng. Do tình trạng thiếu máu và rối loạn đông máu nặng, trẻ thường xuyên phải sử dụng các chế phẩm máu và các thuốc điều trị hỗ trợ. Để cứu sống bệnh nhi, ghép gan là phương pháp duy nhất.

Đây là ca ghép gan thành công thứ 25 tại Bệnh viện Nhi Trung ương và là ca ghép gan được thực hiện hoàn toàn bởi các y bác sĩ Bệnh viện Nhi Trung ương.

Theo TS. BS Nguyễn Phạm Anh Hoa, teo mật bẩm sinh là một bệnh lý hiếm gặp của gan và đường mật. Tỷ lệ mắc bệnh vào khoảng 1/10.000 trẻ sơ sinh sống. Đây là bệnh khiến toàn bộ hệ thống đường mật trong và ngoài gan đều bị tổn thương gây hậu quả xơ gan mật với các hậu quả nặng nề.

Tuy được phẫu thuật nối mật-ruột (phẫu thuật Kasai), một số trẻ teo mật bẩm sinh vẫn có tình trạng xơ gan mật tiến triển và cần có chỉ định ghép gan điều trị.

Kết quả của sự tự chủ về kỹ thuật và lòng quyết tâm “Tận tâm, chất lượng vì sức khỏe trẻ em Việt Nam”

PGS.TS Phạm Duy Hiền – Phó Giám đốc Bệnh viện Nhi Trung ương người trực tiếp thực hiện và chỉ đạo kỹ thuật ca ghép gan của bệnh nhi cho biết: “Ca ghép gan này được thực hiện trong bối cảnh dịch bệnh Covid-19 phức tạp với rất nhiều khó khăn.

Trước đó, để chuẩn bị cho ca ghép gan, công tác chuẩn bị người bệnh, chuẩn bị phòng hồi sức, hồi sức sau ghép và điều trị sau ghép đều được bệnh viện chuẩn bị chu toàn. Đặc biệt cả ê kíp ghép đều cùng nhau xác định trước các nguy cơ có thể xảy ra trước, trong và sau ghép để cùng tìm các giải pháp tốt nhất vượt qua các nguy cơ đó".

Ca ghép gan được chuẩn bị với sự phối hợp chặt chẽ, nhịp nhàng của nhiều chuyên gia ở các khoa Gan mật, Ngoại tổng hợp, Gây mê, Hồi sức ngoại, trung tâm xét nghiệm cận lâm sàng, Ngân hàng máu, chẩn đoán hình ảnh…

Ngày 14/3/2022 ca đại phẫu được tiến hành, sau 9 giờ căng thẳng, PGS. TS Phạm Duy Hiền và ê kíp phẫu thuật viên Bệnh viện Nhi Trung ương đã ghép gan cho bé thành công. Bệnh nhi được hồi sinh nhờ sự quyết tâm của đội ngũ y bác sĩ Bệnh viện Nhi Trung ương cùng sự yêu thương của gia đình, đặc biệt là cha em, người đã hiến một phần gan để cứu sống con mình.

“Vượt qua các khó khăn trong đại dịch để cứu bệnh nhi mắc bệnh hiểm nghèo, không đơn thuần là sự làm chủ kĩ thuật ghép tạng và hồi sức của các bác sĩ trong ê kíp, mà còn có sự sẻ chia của các nhân viên y tế khác của bệnh viện... Trong 2 ngày, sau lời kêu gọi của Ban chấp hành Đoàn thanh niên Cộng sản Bệnh viện Nhi Trung ương, hơn 506 đơn vị máu đã được các y bác sĩ bệnh viện cùng các Đoàn viên thanh niên Câu lạc bộ phản ứng nhanh hiến máu tình nguyện Công an thành phố Hà Nội, và một số đơn vị, cá nhân cộng đồng chia sẻ cho ca ghép và những bệnh nhi khác đang cần phẫu thuật” – PGS.TS Phạm Duy Hiền chia sẻ thêm.

Sau phẫu thuật, hiện bệnh nhi được chăm sóc sau ghép tại khoa Điều trị tích cực Ngoại khoa, Bệnh viện Nhi Trung ương.

Chia sẻ về quá trình chăm sóc cho bệnh nhi, TS.BS Đặng Ánh Dương- Trưởng khoa Điều trị tích cực Ngoại khoa cho biết, bệnh nhi được chăm sóc hậu phẫu với chế độ hồi sức đặc biệt trong phòng vô khuẩn.

Các bác sĩ đã tiến hành cho bệnh nhi thở máy 24 tiếng, hỗ trợ oxy tối đa, duy trì huyết áp, truyền chế phẩm về máu để điều chỉnh tình trạng đông máu, dùng các thuốc ức chế thải ghép… Sức khỏe của trẻ sau ghép diễn biến tốt, chức năng khối ghép dần ổn định.

Ca phẫu thuật ghép gan cho bé trai 9 tháng tuổi do các bác sĩ Bệnh viện Nhi Trung ương thực hiện. Ảnh: Lê Hiếu.

Thành tựu y học và những cơ hội cho bệnh nhân

Từ năm 2005, dưới sự chỉ đạo của GS.TS Nguyễn Thanh Liêm, Bệnh viện Nhi Trung ương đã tiến hành những ca ghép gan trẻ em đầu tiên với sự giúp đỡ của rất nhiều các cá nhân, tổ chức, chuyên gia đến từ Hàn Quốc, Đài Loan và gần đây nhất là sự giúp đỡ nhiệt tình từ các chuyên gia đến từ Bệnh viện Trung ương Quân đội 108.

Đầu năm 2021, Bệnh viện Nhi Trung ương được Bộ Y tế thẩm định hồ sơ và chính thức cho phép triển khai kỹ thuật lấy, ghép gan. PGS.TS Trần Minh Điển – Giám đốc Bệnh viện Nhi Trung ương cho biết đây là thủ tục cần thiết để Bệnh viện triển khai kỹ thuật cao trong khám chữa bệnh trẻ em phù hợp với các quy định pháp lý, tiến tới trở thành quy trình kỹ thuật thường quy tại Bệnh viện. Đến nay, Bệnh viện Nhi Trung ương đã thực hiện thành công 25 ca ghép gan.

“Với 25 ca ghép gan, Bệnh viện Nhi Trung ương hiện là đơn vị có số ca ghép gan nhi nhiều nhất tại Việt Nam hiện nay. Trong những ca ghép này, bệnh viện đã thực hiện các ca ghép gan đòi hỏi kỹ thuật khó, bệnh lý phức tạp như bất đồng nhóm máu, ghép gan cho trẻ ung thư gan, bệnh lý di truyền, đặc biệt là ghép gan được cho bệnh nhi có cân nặng thấp. Hơn nữa, người bệnh được tiếp cận với phương pháp điều trị tiên tiến, tiết kiệm thời gian, chi phí phẫu thuật cũng như chi phí đi lại, sinh hoạt so với việc thực hiện ở nước ngoài, đồng thời giúp người bệnh thuận lợi hơn trong quá trình tái khám sau ghép…”. – PGS.TS Trần Minh Điển nhấn mạnh.

Để có được sự thành công này, ê kíp ghép gan của Bệnh viện Nhi Trung ương đã không ngừng nâng cao trình độ năng lực chuyên môn, nâng cấp cơ sở hạ tầng, trang thiết bị và năng lực tổ chức hoạt động nhóm giữa Khoa, Phòng, Đơn vị liên quan. Hoạt động này bao gồm sự phối hợp của các đơn vị: Khoa Gan mật, Trung tâm Ngoại Tổng hợp, Trung tâm Tim mạch, Khoa Gây mê Hồi sức, Khoa Chẩn đoán hình ảnh, Điện quang can thiệp, Khối Xét nghiệm, Ngân hàng máu, khoa giải phẫu bệnh, di truyền sinh học phân tử,… Hoạt động nhóm chuyên sâu giúp tối ưu sự thành công của các ca ghép.

Thành công này không chỉ mang lại niềm vui cho người bệnh, người nhà người bệnh mà còn là niềm vui và hạnh phúc của đội ngũ y bác sĩ Bệnh viện Nhi Trung ương. Đây là động lực cho đội ngũ y bác sĩ của Bệnh viện Nhi Trung ương vượt qua khó khăn, tiếp tục nỗ lực, không ngừng nâng cao trình độ chuyên môn, kỹ thuật; góp phần mở ra nhiều hi vọng mới cho các gia đình có con mắc bệnh lý suy gan giai đoạn cuối.

Trước đó, ngày 21/1/2021, Bệnh viện TWQĐ 108 đã ký Hợp đồng đào tạo, chuyển giao kỹ thuật ghép gan cho Bệnh viện Nhi Trung ương. Sau ký kết, Bệnh viện TWQĐ 108 đã cử các chuyên gia là những thầy thuốc có nhiều kinh nghiệm trong tổ chức thực hiện kỹ thuật ghép gan sang Bệnh viện Nhi Trung ương trực tiếp đào tạo, chuyển giao quy trình kỹ thuật ghép gan từ người cho sống cho 5 ca bệnh. Các thầy thuốc của Bệnh viện Nhi Trung ương tiếp cận, phối hợp tham gia từng phần của quy trình kỹ thuật, qua đó làm chủ toàn bộ quy trình kỹ thuật ghép gan theo chương trình chuyển giao.