ACV muốn lập khu phi thuế quan ở sân bay Long Thành
Việc xây dựng 'thành phố hàng hóa' kết hợp khu phi thuế quan tại sân bay Long Thành là ý tưởng lớn nhưng cần xác định cụ thể mô hình, lộ trình phát triển để đảm bảo phù hợp quy hoạch.
Bộ Xây dựng vừa có văn bản gửi Tổng công ty Cảng hàng không Việt Nam (ACV) về đề xuất thành lập trung tâm logistics hàng không kết hợp khu phi thuế quan, hướng tới hình thành khu thương mại tự do tại Cảng hàng không quốc tế Long Thành, tỉnh Đồng Nai.
Theo Bộ Xây dựng, đề xuất của ACV là một ý tưởng có tầm nhìn, nhằm tận dụng hạ tầng hiện đại và lợi thế chiến lược của sân bay Long Thành để thu hút đầu tư, thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội. Tuy nhiên, đơn vị này cũng nhấn mạnh, việc hình thành khu phi thuế quan hay khu thương mại tự do phải tuân thủ đúng quy định pháp luật về trình tự, thủ tục, quy mô và thẩm quyền.
Đặc biệt, ACV phải xác định rõ mục tiêu phát triển, dựa trên nhu cầu vận tải hàng không, chức năng của Long Thành trong mạng lưới logistics quốc gia, từ đó lựa chọn mô hình phát triển phù hợp.
Theo quy hoạch được phê duyệt, khu vực Tây Nam sân bay Long Thành đã dành khoảng 136 ha để hình thành “thành phố hàng hóa”, trung tâm logistics hàng không của cảng.
Vì vậy, Bộ Xây dựng đề nghị ACV xác định rõ phạm vi hoạt động, loại hình dịch vụ và đối tượng phục vụ tại khu vực này, đồng thời nghiên cứu điều kiện, thủ tục và thẩm quyền thành lập khu phi thuế quan theo quy định.
Ngoài ra, do lĩnh vực này thuộc phạm vi quản lý của Bộ Tài chính, Bộ Xây dựng yêu cầu ACV báo cáo, xin ý kiến hướng dẫn từ cơ quan chuyên ngành để đảm bảo tính pháp lý của Đề án.
Cùng với đó, Bộ Xây dựng cũng đề nghị ACV làm việc với UBND tỉnh Đồng Nai để thống nhất phạm vi, quy mô và lộ trình triển khai, đồng thời kết nối với đề xuất của tỉnh về việc hình thành khu thương mại tự do gần sân bay Long Thành, liên kết với cảng Phước An.

Theo quy hoạch, khu vực Tây Nam sân bay Long Thành đã dành khoảng 136 ha để hình thành “thành phố hàng hóa”, trung tâm logistics hàng không của cảng. Ảnh: Hoàng Anh
Theo Bộ Xây dựng, mô hình khu thương mại tự do là xu hướng phát triển mới trên thế giới, cho phép áp dụng cơ chế chính sách đặc thù, tạo môi trường thử nghiệm các chính sách ưu đãi và quản trị hiện đại trước khi nhân rộng. Việt Nam hiện mới ở giai đoạn thí điểm, với các Nghị quyết của Quốc hội về khu thương mại tự do tại Đà Nẵng và Hải Phòng.
Thực hiện các nghị quyết này, Bộ Tài chính đang xây dựng đề án trình Bộ Chính trị, tạo khung pháp lý thống nhất cho việc hình thành và vận hành khu thương mại tự do. Trong bối cảnh đó, ACV cần phối hợp chặt chẽ với Bộ Tài chính và tỉnh Đồng Nai để xác định vai trò, chức năng của khu logistics 136ha trong tổng thể quy hoạch không gian phát triển vùng.
Trước đó, ACV đã gửi tờ trình tới Bộ Xây dựng và Bộ Tài chính, đề xuất thành lập trung tâm logistics hàng không kết hợp khu phi thuế quan tại Long Thành, với định hướng lâu dài là hình thành khu thương mại tự do quốc tế.
ACV mong muốn đóng vai trò chủ đầu tư hạ tầng, xây dựng cơ chế chính sách phù hợp và khuyến khích sự tham gia của các hãng hàng không, doanh nghiệp logistics, thương mại điện tử xuyên biên giới, tập đoàn dược phẩm - công nghệ sinh học, hãng chuyển phát nhanh, cũng như doanh nghiệp tạm nhập - tái xuất.
Theo ACV, phát triển mô hình kết hợp logistics hàng không phi thuế quan là nhu cầu cấp bách để theo kịp xu hướng toàn cầu, nâng cao năng lực cạnh tranh của nền kinh tế.
Trong giai đoạn đầu, ACV đề xuất áp dụng cơ chế kiểm soát thuế và hải quan theo quy định hiện hành. Đây sẽ là nền tảng quan trọng để Long Thành có thể từng bước phát triển thành khu thương mại tự do quốc tế khi được cấp thẩm quyền phê duyệt.
ACV dự báo, khi trung tâm logistics hàng không Long Thành đi vào vận hành hoàn chỉnh, sẽ đóng góp khoảng 0,7% GDP vùng Đông Nam Bộ và 1 – 2% kim ngạch xuất khẩu cả nước mỗi năm.
Nguồn thu chủ yếu đến từ hoạt động xuất nhập khẩu, logistics, thương mại điện tử và công nghiệp phụ trợ.
Đồng thời, dự án được kỳ vọng giúp tăng kim ngạch xuất nhập khẩu qua đường hàng không thêm 15 - 20%/năm, tạo ra khoảng 15.000 việc làm, gồm 6.000 việc làm trực tiếp và 9.000 việc làm gián tiếp từ hiệu ứng lan tỏa.