Aeon nhìn thấy cơ hội nào ở Việt Nam để tăng gấp ba lần số trung tâm thương mại?

Tập đoàn bán lẻ Nhật Bản Aeon đang đẩy nhanh việc mở các trung tâm thương mại và các cửa hàng khác tại Việt Nam để thu hút tầng lớp khách hàng trung lưu ngày càng tăng với các hạn chế đối với các nhà đầu tư nước ngoài dự kiến sẽ được dỡ bỏ trong hai năm tới.

Các trung tâm thương mại Aeon tại Việt Nam thu hút người mua sắm ngay cả trong những ngày lễ. (Ảnh: Tomoya Onishi)

Aeon có kế hoạch tăng gấp ba lần trung tâm thương mại tại Việt Nam vào năm 2025, nhằm tìm kiếm lợi thế trong lĩnh vực thực phẩm. Với gần 40 năm kinh nghiệm ở Đông Nam Á, nhà bán lẻ sẽ tận dụng kiến thức tích lũy được ở Malaysia, nơi tập đoàn thâm nhập đầu tiên trong khu vực và các thị trường khác để tăng cường kế hoạch mở cửa hàng.

Cuối tháng 8, tại trung tâm thương mại Aeon Mall Hà Đông, Hà Nội, một gian bếp khổng lồ đã hoạt động hết công suất dù mới 6h sáng.

Trang web cung cấp 60 loại bánh mì khác nhau và các loại bánh nướng khác đến năm siêu thị MaxValu gần đó, nướng từ 5.000 đến 6.000 mặt hàng vào mỗi ngày trong tuần. Aeon thực hiện giao bánh mì đến các cửa hàng ba lần một ngày bằng mạng lưới hậu cần của mình.

Ông Nguyễn Thanh Tùng, trưởng nhóm sản xuất bánh mì tự hào cho biết: “Chúng tôi có thể giao bánh mì mới nướng đến bất kỳ cửa hàng nào với giá cả hợp lý.

Khi mở rộng các cửa hàng tại Việt Nam, Aeon sử dụng các trung tâm mua sắm của mình làm bếp trung tâm, phục vụ bánh mì mới nướng và các món ăn chế biến sẵn. Chuyên môn trong việc cung cấp cho các siêu thị xung quanh mang lại cho Aeon một lợi thế cạnh tranh.

Aeon có cơ sở làm bánh lớn tại một trong những trung tâm thương mại của mình ở Hà Nội. (Ảnh: Tomoya Onishi)

Ông Yasuyuki Furusawa, người đứng đầu Aeon Việt Nam cho biết: “Chúng tôi có chuyên môn về sản xuất hàng loạt và giao hàng hiệu quả ở Nhật Bản và Malaysia, đây là những lĩnh vực mà chúng tôi không bao giờ có thể để các công ty khác vượt qua”.

Aeon hiện có khoảng 200 cửa hàng tại Việt Nam, bao gồm sáu trung tâm mua sắm và một số siêu thị. Các cửa hàng tập trung ở Thành phố Hồ Chí Minh, thành phố lớn nhất cả nước và thủ đô Hà Nội, nhưng một trung tâm mua sắm sẽ mở ở trung tâm thành phố Huế vào năm 2024.

Công ty có kế hoạch nâng siêu thị tại Hà Nội lên 100 siêu thị vào năm 2025, gấp khoảng 10 lần con số hiện tại. Số lượng trung tâm thương mại cũng sẽ tăng gần gấp ba lên 16 trên khắp cả nước.

"Chúng tôi cần đẩy nhanh việc mở cửa hàng, đó là lý do tại sao chúng tôi phải đưa ra các sáng kiến mới ngay bây giờ", Furusawa nói. Tăng cường các hoạt động kinh doanh thực phẩm - chẳng hạn như tiệm bánh và nhà bếp - là một phần của nỗ lực này.

Nhiều siêu thị địa phương có quy mô nhỏ và không có đủ không gian bếp.

Furusawa nói: “Một phần bánh mì và thực phẩm chế biến sẵn sẽ tạo nên sự khác biệt cho chúng tôi.

Aeon the Nine, một địa điểm ở Hà Nội khai trương vào tháng 5, là hiện thân của triết lý này. Diện tích bán lẻ của nó là 1.200 mét vuông, so với 300 mét vuông cho một siêu thị thông thường ở Việt Nam. Cửa hàng có nhà bếp và khu ẩm thực với các điểm hấp dẫn như quầy salad và bánh mì mới nướng.

Việc chuyển hướng sang Đông Nam Á là một trong những trọng tâm của kế hoạch kinh doanh trung hạn của công ty. Một lãnh đạo cấp cao của Aeon cho biết Việt Nam là "thị trường quan trọng nhất trong chiến lược ra nước ngoài của chúng tôi". Đất nước có dân số 100 triệu người với độ tuổi trung bình là 33. Nền kinh tế dự kiến sẽ tăng trưởng hơn 7% trong năm nay.

Nhưng Việt Nam hấp dẫn vì một lý do khác. Là thành viên của Hiệp định Đối tác Toàn diện và Tiến bộ xuyên Thái Bình Dương, Việt Nam có kế hoạch dỡ bỏ các hạn chế đầu tư nước ngoài sớm nhất vào năm 2024. Một trong những hạn chế đó sẽ được bãi bỏ là yêu cầu các nhà bán lẻ nước ngoài phải có giấy phép khi mở cửa hàng diện tích 500m2 trở lên.

Aeon the Nine cung cấp thực phẩm chế biến sẵn được nấu tại bếp trung tâm tại Trung tâm thương mại Hà Đông. (Ảnh: Tomoya Onishi)

Việc mở rộng thị trường Việt Nam có thể sẽ tiếp tục, nhưng sự cạnh tranh đã trở nên gay gắt hơn.

Theo bảng xếp hạng doanh số bán lẻ của các nhà bán lẻ Việt Nam do công ty tư vấn Kearney của Mỹ tổng hợp, công ty đứng đầu là doanh nghiệp trong nước Thế giới Di động, chuyên kinh doanh hàng điện tử tiêu dùng cũng như các cửa hàng và siêu thị điện thoại di động, với doanh thu 4,8 tỷ USD. Nó có 5.500 cửa hàng ở Việt Nam và các nước khác. Ở trong nước, thị phần của Thế giới Di động là khoảng 5%, cho đến nay là thị phần lớn nhất.

Ở vị trí thứ 2 là Saigon Co.op, với doanh thu 1,6 tỷ USD và thị phần khoảng 1,5%. Central Retail, nhà bán lẻ lớn của Thái Lan, đứng thứ ba với thị phần dưới 1%.

Aeon không tiết lộ số liệu bán hàng cho các hoạt động tại Việt Nam, nhưng ước tính khoảng 700 triệu USD, xếp sau Tập đoàn Masan trong nước, giữ vị trí thứ 5 với 868 triệu USD.

Các công ty khác cũng đang mở rộng. Central Retail của Thái Lan có kế hoạch đầu tư 30 tỷ baht (797 triệu USD) vào Việt Nam. Tập đoàn Masan đã mở hơn 100 cửa hàng tiện lợi và các đại lý khác mỗi tháng kể từ tháng Tư. Saigon Co.op cũng có kế hoạch mở 100 cửa hàng nhỏ vào cuối năm nay.

Trong môi trường này, việc kinh doanh ở Việt Nam rất khó khăn. Nhà bán lẻ Đức Metro AG đã rút khỏi thị trường Việt Nam vào năm 2014 và Auchan của Pháp đã rút vào năm 2019.

Nhưng đây không phải là bước đột phá đầu tiên của Aeon trong khu vực. Trước khi mở trung tâm thương mại tại Việt Nam vào năm 2014, Aeon đã mở cửa hàng đầu tiên tại Malaysia vào năm 1985. Năm 2012, tập đoàn này mua lại một công ty con của Carrefour, Pháp tại đây và chuyển đổi các cửa hàng thành thương hiệu giảm giá Aeon Big. Nó hiện đang vận hành 21 trong số những cửa hàng này ở Malaysia.

Chìa khóa để mở rộng ở Malaysia là thực phẩm làm sẵn và bánh mì. Aeon hiện có 28 trung tâm mua sắm ở Malaysia.

Theo Kearney, Aeon là nhà bán lẻ lớn thứ hai ở Malaysia với doanh thu 1,2 tỷ USD và thị phần 2,3%, chỉ sau công ty địa phương 99 Speedmart.

"Hiện chúng tôi có lợi thế cạnh tranh nhất định ở Malaysia", một giám đốc điều hành Aeon cho biết.

Aeon vào Indonesia vào năm 2012, khi thành lập một công ty con địa phương để phát triển một trung tâm thương mại. Tuy nhiên, những hạn chế của nước này đối với đầu tư nước ngoài đã cản trở quá trình này. Aeon đã mở một trong những cửa hàng tiện lợi Ministop với khu ăn uống, nhưng buộc phải rút lui vào năm 2016 do các quy định đầu tư nước ngoài khắt khe hơn.

Aeon Mall đầu tiên khai trương vào năm 2015 và chính phủ Indonesia quy định 30% diện tích sàn bán hàng được dành cho hàng hóa sản xuất trong nước cũng như yêu cầu nhập khẩu thực phẩm nước ngoài cần phải có giấy phép. Các quy định được sửa đổi khoảng sáu tháng một lần, khiến các nhà khai thác nước ngoài khó theo kịp.

Hơn nữa, với thị trường xung quanh Jakarta đã bão hòa với các công ty địa phương và Tập đoàn Lotte của Hàn Quốc, Aeon sẽ cần đầu tư nhiều hơn để cạnh tranh. Mạng lưới của Aeon chỉ bao gồm bốn trung tâm thương mại vào tháng trước.

“Chúng tôi bước vào một thị trường đang ở giai đoạn tăng trưởng và khai thác,” một giám đốc điều hành hàng đầu của Aeon cho biết.

Malaysia, Indonesia và Việt Nam đều là những thị trường thuộc nhóm này. Mặc dù vẫn còn một số hạn chế nhất định đối với đầu tư nước ngoài vào Việt Nam, nhưng các hạn chế đối với nhập khẩu đã nới lỏng hơn so với Indonesia, giúp các nhà bán lẻ nước ngoài mở rộng hoạt động dễ dàng hơn.

Thành An (theo Nikkei)