AFD đẩy mạnh hỗ trợ Việt Nam phát triển xanh

PV: Nhìn lại hành trình hơn 30 năm hoạt động tại Việt Nam, ông đánh giá như thế nào về sự đồng hành của AFD đối với Việt Nam kể từ khi thiết lập hợp tác phát triển vào năm 1994?

Ông Julien Seillan: Trong 30 năm qua, AFD đã cam kết hơn 3 tỷ EUR tài trợ cho khu vực công và tư nhân Việt Nam; tài trợ cho 120 dự án phát triển tại tất cả các tỉnh/thành phố, 1/3 người dân Việt Nam đã hưởng lợi từ các dự án của Tập đoàn.

Ông Julien Seillan

AFD bắt đầu bằng việc đồng hành cùng các chuyển đổi nông nghiệp lớn của đất nước thông qua hỗ trợ các chuỗi giá trị lúa gạo, cà phê và chè, sau đó là quá trình chuyển đổi công nghiệp và phát triển các hạ tầng thiết yếu phục vụ thủy lợi, quản lý nước, công nghiệp hóa và đào tạo nghề.

Từ năm 2019, AFD làm việc với các đối tác để triển khai chương trình phát triển 100% vì khí hậu, phù hợp với các cam kết của Pháp và Việt Nam theo Thỏa thuận Paris; đồng thời thực hiện các cam kết quốc tế về chuyển đổi năng lượng, giảm phát thải carbon và bảo vệ đa dạng sinh học.

Cụ thể, thông qua các khoản tài trợ của mình, AFD đã hỗ trợ cho người sản xuất lúa, chè và cà phê gia tăng sản lượng và thu nhập, qua đó thoát nghèo; hỗ trợ cho TP. Hà Nội phát triển giao thông công cộng bằng tuyến đường sắt đô thị số 3; phát triển sản xuất và truyền tải điện để đáp ứng nhu cầu ngày càng tăng của công nghiệp và các đô thị lớn; bảo vệ người dân vùng ven biển tại Cà Mau và Quảng Nam trước nguy cơ xói lở do biến đổi khí hậu.

PV: Ông có thể chia sẻ một số dự án tiêu biểu của AFD tại Việt Nam? Theo ông, dự án nào minh họa rõ nhất tinh thần “phát triển bền vững” và “hợp tác vì phát triển chung” giữa AFD và các bộ, ngành, địa phương của Việt Nam?

Ông Julien Seillan: Bộ Tài chính là đối tác đầu tiên của AFD tại Việt Nam kể từ khi mở văn phòng vào năm 1994. AFD cũng luôn hợp tác chặt chẽ với các địa phương, đặc biệt trong các dự án thích ứng với biến đổi khí hậu. Hai dự án tiêu biểu gồm: Tuyến đường sắt đô thị số 3 Hà Nội (Nhổn - Ga Hà Nội) - dự án biểu tượng của quá trình chuyển đổi đô thị tại Hà Nội, được AFD hỗ trợ từ những ngày đầu cùng các đối tác châu Âu. Tuyến tàu sẽ hoàn thành hoàn toàn vào năm 2028 - là biểu tượng cho tương lai phát triển bền vững của quan hệ đối tác Pháp - Việt, mang lại phương tiện giao thông công cộng an toàn, hiệu quả, chi phí hợp lý và bền vững, đồng thời giảm ô nhiễm.

Tiếp đó là Dự án thích ứng biến đổi khí hậu tại tỉnh Điện Biên, đồng tài trợ bởi AFD và Liên minh châu Âu (EU) theo mô hình Team Europe. Từ năm 2022, AFD hỗ trợ dự án phòng chống lũ lụt và tăng cường an toàn cơ sở hạ tầng nông thôn nhằm nâng cao khả năng chống chịu của người dân.

Dự án Nhà máy Thủy điện Ialy mở rộng nhận khoản vay ưu đãi 74,7 triệu Euro từ Cơ quan Phát triển Pháp. Ảnh tư liệu

PV: Ông có thể chia sẻ các định hướng hợp tác mới giữa AFD và Việt Nam trong thời gian tới? AFD sẽ ưu tiên những lĩnh vực nào tại Việt Nam?

Ông Julien Seillan: Năm 2025, trong khuôn khổ quan hệ Đối tác Chiến lược toàn diện giữa Pháp và Việt Nam, AFD sẽ đẩy mạnh tài trợ trong các lĩnh vực năng lượng, giao thông và thích ứng với biến đổi khí hậu của các tỉnh.

Về năng lượng, với tốc độ tăng trưởng kinh tế 7 - 8% mỗi năm, nhu cầu điện của Việt Nam dự kiến tăng hơn 12% mỗi năm. Để đáp ứng nhu cầu này, AFD triển khai cam kết của Pháp trong khuôn khổ Sáng kiến Chuyển dịch năng lượng công bằng (JETP) về đầu tư 500 triệu Euro cho quá trình chuyển đổi năng lượng ở Việt Nam. Hơn một nửa cam kết này đã được thực hiện từ năm 2022. Mục tiêu tương lai sẽ là tiếp tục những nỗ lực này. Dự án nhà máy thủy điện tích năng Bác Ái là dự án tiêu biểu, giúp bổ sung 1.200 MW trong tương lai với sự hỗ trợ tích cực của EU. Các dự án khác cũng đang được xem xét, nhất là trong lĩnh vực truyền tải điện.

Về giao thông, với sự hỗ trợ từ quỹ hỗ trợ lĩnh vực giao thông của EU, AFD thúc đẩy giảm phát thải carbon trong vận tải đường sắt, đường thủy và giao thông đô thị với sự tham gia của các đối tác châu Âu trong khuôn khổ Team Europe. Trong lĩnh vực đường sắt, AFD đã huy động Tổng công ty Đường sắt quốc gia Pháp (SNCF) hỗ trợ Việt Nam trong phát triển đường sắt cao tốc và điện khí hóa đường sắt. AFD có thể hỗ trợ cải tạo tuyến Hà Nội - Hải Phòng và kéo dài tuyến đường sắt đô thị số 3.

Về hỗ trợ các địa phương thích ứng với biến đổi khí hậu, AFD sẽ tiếp tục hỗ trợ các tỉnh về phòng chống lũ lụt, xâm nhập mặn và xói lở bờ biển cùng EU và Quỹ WARM. Các dự án mới sẽ được triển khai tại Vĩnh Long và Điện Biên.

PV: Trong bối cảnh Việt Nam đặt mục tiêu trở thành nước phát triển có thu nhập cao vào năm 2045, AFD dự định hỗ trợ như thế nào để Việt Nam thực hiện các Mục tiêu Phát triển bền vững (SDG) và đạt phát thải ròng bằng 0 vào năm 2050?

Ông Julien Seillan: AFD sẽ hỗ trợ cho Việt Nam đạt các mục tiêu này thông qua ba định hướng chính. Đầu tiên là tăng tốc chuyển đổi năng lượng và giảm phát thải carbon bằng huy động nguồn tài trợ và năng lực tư vấn chuyên gia cho năng lượng tái tạo (điện mặt trời, gió, thủy điện tác động thấp), hiện đại hóa lưới điện để tích hợp nhiều hơn các nguồn năng lượng tái tạo. Thứ hai là khuyến khích giao thông công cộng phát thải thấp, thông qua hệ thống tàu điện tại đô thị và hệ thống đường sắt tại địa phương. Thứ ba là tăng cường khả năng chống chịu của địa phương trước biến đổi khí hậu: AFD tiếp tục đồng hành cùng các tỉnh dễ bị tổn thương, và mỗi dự án đều gắn với một hoặc nhiều mục tiêu phát triển bền vững (SDG).

Bên cạnh đó, AFD nỗ lực thúc đẩy phát triển con người bền vững và toàn diện trong từng dự án, tăng cường vai trò của các đối tác địa phương gồm Nhà nước, các tỉnh, cơ quan công, xã hội dân sự và viện nghiên cứu. AFD triển khai các dự án tại Việt Nam theo hướng huy động thêm nguồn lực từ các đối tác châu Âu và quốc tế khác.

PV: Xin cảm ơn ông!

Luyện Vũ