AI bùng nổ, người làm chủ sẽ dẫn đầu

Khi AI thúc đẩy sự thay đổi

Trí tuệ nhân tạo AI đã và đang trở thành một phần không thể thiếu trong cuộc sống và công việc của con người. Từ tự động hóa quy trình hay cải thiện dịch vụ, AI mang lại nhiều lợi ích. Tuy nhiên một trong những thách thức lớn nhất của AI là khả năng tự động hóa nhiều công việc, dẫn đến tình trạng mất việc làm trong một số ngành nghề.

Tốt nghiệp chuyên ngành kinh tế và đã có hơn 5 năm là chuyên viên khách hàng cá nhân của một ngân hàng thương mại, song chị Trần Thị Thủy (phường Đông Ngạc, quận Bắc Từ Liêm) chưa bao giờ nghĩ sẽ thất nghiệp ở tuổi 32 do tác động của công nghệ AI.

Chị Thủy chia sẻ: "Thời điểm tôi nghỉ việc ở ngân hàng tôi cảm thấy rất tiếc bởi vì đây cũng là một công việc tôi gắn bó lâu dài. Hiện tại tôi đang tìm hiểu về cà phê và cũng chọn cho mình một công việc online liên quan đến cà phê. Tôi cảm thấy rất khó khăn khi bắt đầu một công việc online".

Mặc dù các hợp đồng dịch vụ ký kết ngày càng tăng nhưng AI đã giúp các công ty tối ưu hóa nhiều phần việc. Và điều tất yếu là nhiều vị trí việc làm không còn phù hợp bị công ty cắt giảm, cánh cửa của nhiều công việc cũng dần khép lại.

Làn sóng cắt giảm nhân sự không chỉ ở Việt Nam mà đây là xu hướng chung trên toàn thế giới và diễn ra ở nhiều ngành nghề khác nhau, trong đó có ngân hàng. Nguyên nhân là do nhiều ngân hàng ứng dựng chuyển đổi số, nhiều công việc chuyển lên môi trường online và nhiều dịch vụ được thông qua dịch vụ ngân hàng điện tử, ứng dụng internet banking. Xu hướng này giúp các đơn vị cắt giảm chi phí, tăng hiệu quả cũng như tái cấu trúc nguồn nhân lực tốt hơn.

Làm chủ AI để bứt phá

Việc phát triển AI đang ngày càng tạo ra sự thay đổi lớn trong cuộc sống của con người, khiến nhiều ngành nghề bị thay thế. Tuy nhiên, nhiều cánh cửa mới sẽ mở ra nếu người lao động thích ứng với sự biến đổi này. Thay vì lo sợ mất việc, nếu biết cách tận dụng công nghệ, giới trẻ có thể trở thành những người dẫn đầu trong các ngành nghề mới.

Sau một thời gian dài chạy xe ôm truyền thống, anh Hoàng Việt Bắc quyết định sẽ chuyển sang lái xe công nghệ. Bởi anh nhận thấy, sự cạnh tranh khốc liệt trong thời đại số khiến nghề xe ôm truyền thống ngày càng thất thế.

Anh Bắc chia sẻ: "Lái xe truyền thống bây giờ hầu như không có khách. Hãng xe công nghệ người ta ưu tiên về công nghệ hơn, tiết kiệm chi phí, nhanh gọn hơn, nhiều xe, không chờ lâu, giá cả lại hợp lý. Mình phải nắm bắt được công nghệ, có công nghệ sẽ giúp nhanh kiếm thu nhập hơn".

Tại nhiều doanh nghiệp, kỹ năng sử dụng thành thạo công nghệ thông tin là điểm cộng trong quá trình tuyển dụng nhân sự. Nhiều vị trí việc làm đang ứng dụng AI vào các khâu, đòi hỏi người lao động cập nhật các công cụ và xu thế.

Với thị trường lao động, AI hỗ trợ con người làm việc tốt hơn. Đồng thời, sự phát triển của AI cũng sẽ tạo ra nhiều ngành nghề mới.

Bà Nguyễn Thị Thu Thanh, Giám đốc tuyển dụng nhân sự cấp cao miền Bắc - Manpower Group Việt Nam cho biết: "Công việc liên quan đến công nghệ AI sẽ là xu hướng chung, thu hút rất nhiều nhân tài cũng như có nhu cầu rất lớn từ doanh nghiệp. Xu hướng thứ hai là việc làm trong khối sản xuất, xu hướng thứ ba là trong thương mại điện tử. AI đã đi vào tất cả các ngóc ngách của mọi ngành nghề".

AI ngày càng phổ biến trong nhiều lĩnh vực, từ những công việc đơn giản đến những nhiệm vụ phức tạp hơn. Sự phát triển của AI có thể tạo ra áp lực cho người lao động, nhưng cũng mở ra cơ hội mới. Thay vì lo lắng về việc bị thay thế, mỗi người cần chủ động nâng cao kỹ năng, nắm bắt công nghệ để thích nghi. Bởi trong bối cảnh mới, ai sẵn sàng thay đổi, người đó sẽ tìm thấy cánh cửa của riêng mình.

AI và những nghề nghiệp của tương lai

Trí tuệ nhân tạo AI đã và đang làm thay đổi cục diện thị trường lao động. Nhiều ngành nghề biến mất, nhưng cũng có những công việc không thể thay thế. Quan trọng hơn, AI không chỉ lấy đi việc làm mà còn mở ra cơ hội mới.

Dù AI có thông minh đến đâu, vẫn có những công việc đòi hỏi cảm xúc, sự sáng tạo và khả năng ra quyết định linh hoạt - những điều mà AI chưa thể thay thế.

"Các doanh nghiệp vẫn cần tuyển những vị trí mà AI khó có thể thay thể. Ví dụ những vị trí cần độ linh hoạt cao, cần sự giao tiếp giữa con người, cần sự tế nhị nhất định. Ví dụ với những công việc liên quan tới giáo viên, bác sĩ, AI sẽ chỉ có thể hỗ trợ trong công việc chứ để thay thế thì sẽ rất khó", anh Nguyễn Thái Duy, đơn vị tuyển dụng chia sẻ thêm.

Diễn đàn Kinh tế Thế giới dự đoán, trí tuệ nhân tạo AI sẽ tạo ra 97 triệu việc làm mới trong năm 2025. Nhiều ngành nghề mới như kỹ sư AI, chuyên gia phân tích dữ liệu, người kiểm soát và vận hành hệ thống AI... là những công việc hấp dẫn trong tương lai, đòi hỏi người lao động phải có sự chuẩn bị về công nghệ.

Thích ứng với AI không chỉ là lựa chọn, mà là điều kiện sống còn. Nhà nước và doanh nghiệp đang triển khai nhiều chương trình đào tạo để giúp người lao động sẵn sàng cho tương lai.

Ông Lê Quang Trung, nguyên Phó Cục trưởng phụ trách Cục Việc làm cho biết: "Người lao động vẫn là nhân tố then chốt, nhân tố quyết định trong việc ứng dụng công nghệ mới, ứng dụng AI trong hoạt động sản xuất kinh doanh. Vì vậy, chúng ta cần có một chương trình hay dự án để đào tạo bồi dưỡng, đào tạo lại và đào tạo suốt đời đối với người lao động. Bởi thế giới công nghệ liên tục thay đổi, đòi hỏi chúng ta liên tục cập nhật, đáp ứng được với nhu cầu của thị trường".

AI không chỉ mang đến thách thức mà còn là cơ hội. Những ai biết cách thích nghi, chủ động học hỏi sẽ tìm được chỗ đứng vững chắc trong thị trường lao động tương lai.

Phan Hằng