Ai có quyền tiếp tục tham gia vụ án khi đương sự chết?
Hỏi: Cô M. là bị đơn trong vụ kiện tranh chấp nhà, đất do người anh trai đứng nguyên đơn khởi kiện. Gần đến ngày tòa án (TA) triệu tập, cô M. chết không để lại giấy tờ, không có chồng con. Xin hỏi ai có quyền thay cô M. tiếp tục tham gia vụ án? (Bạn đọc ở TP.Thủ Dầu Một, Bình Dương).
Trả lời: Khoản 1 Điều 74 Bộ luật Tố tụng Dân sự (BLTTDS) 2015 quy định: Trường hợp đương sự là cá nhân đang tham gia tố tụng chết mà quyền, nghĩa vụ về tài sản của họ được thừa kế thì người thừa kế tham gia tố tụng.
Theo Khoản 1 Điều 651 Bộ luật Dân sự 2015, những người thừa kế theo pháp luật được quy định theo thứ tự sau đây:
a) Hàng thừa kế thứ nhất gồm: vợ, chồng, cha đẻ, mẹ đẻ, cha nuôi, mẹ nuôi, con đẻ, con nuôi của người chết;
b) Hàng thừa kế thứ hai gồm: ông nội, bà nội, ông ngoại, bà ngoại, anh ruột, chị ruột, em ruột của người chết; cháu ruột của người chết mà người chết là ông nội, bà nội, ông ngoại, bà ngoại;
c) Hàng thừa kế thứ ba gồm: cụ nội, cụ ngoại của người chết; bác ruột, chú ruột, cậu ruột, cô ruột, dì ruột của người chết; cháu ruột của người chết mà người chết là bác ruột, chú ruột, cậu ruột, cô ruột, dì ruột; chắt ruột của người chết mà người chết là cụ nội, cụ ngoại.
Ở giai đoạn chuẩn bị xét xử, nếu đương sự là cá nhân (bao gồm nguyên đơn, bị đơn) đang tham gia tố tụng chết mà chưa có cá nhân kế thừa quyền, nghĩa vụ tố tụng dân sự, TA ra quyết định tạm đình chỉ giải quyết vụ án dân sự theo Điểm a Khoản 1 Điều 214 BLTTDS 2015. Nếu xác định đương sự đã chết không có người kế thừa quyền và nghĩa vụ tố tụng thì TA ban hành quyết định đình chỉ vụ án theo Điểm a Khoản 1 Điều 217 BLTTDS 2015. Trường hợp có căn cứ xác định được người thừa kế tham gia tố tụng thì TA ra quyết định tiếp tục giải quyết vụ án được quy định tại Điều 216 BLTTDS 2015.
Trường hợp bạn hỏi, cô M. không có chồng con thì TA sẽ căn cứ theo các hàng thừa kế để xác định người kế thừa quyền và nghĩa vụ tố tụng. Nguyên đơn cần cung cấp họ tên, năm sinh, địa chỉ của người kế thừa quyền, nghĩa vụ tố tụng của bị đơn đã chết theo yêu cầu của TA.
