AI đang cắt giảm nhân sự ngành ngân hàng như thế nào?

Theo khảo sát của Ngân hàng Nhà nước, quý I/2025, hơn 21% ngân hàng tiếp tục cắt giảm nhân sự. Theo các chuyên gia phân tích, việc đẩy mạnh chuyển đổi số, tái cấu trúc hoạt động sẽ khiến số phòng giao dịch vật lý và nhân sự ngân hàng tiếp tục giảm mạnh thời gian tới.

Xu hướng cắt giảm điểm giao dịch vật lý

Xu hướng áp dụng công nghệ như AI đang là chủ đề được bàn luận nhiều nhất trên mọi phương diện, ở tất cả các ngành nghề. Tác động của AI khiến ngay cả những đơn vị có lịch sử lâu đời, ở các ngành nghề mang tính chất truyền thống như ngân hàng cũng cần phải thích nghi nhanh và mạnh nhằm đáp ứng yêu cầu cấp thiết.

Điều này cũng được thể hiện rõ nhất trong biến động nhân sự ngành ngân hàng thời gian gần đây. Điển hình, "ông lớn" VietinBank vừa thông báo chấm dứt loạt phòng giao dịch tập trung tại Hà Nội, TPHCM, Đồng Nai, Quảng Ninh, Gia Lai, Huế. Trước đó, ngày 31/3 và 1/4, ngân hàng cũng có thông báo chấm dứt hoạt động 25 phòng giao dịch tại các tỉnh, thành như Hà Nội, Hải Phòng, Thái Nguyên, TPHCM, Phú Thọ.

70% nhân sự làm trong mảng số không có chuyên môn về ngân hàng như thiết kế, big data, bảo mật… sẽ phải đào tạo lại (Ảnh minh họa)

Tại Đại hội đồng cổ đông thường niên năm 2025 mới đây, ông Trần Minh Bình, Chủ tịch HĐQT VietinBank, cho biết VietinBank là ngân hàng đầu tiên trong nhóm 4 ngân hàng thương mại nhà nước nghiên cứu việc cắt giảm điểm giao dịch vật lý.

Vietinbank dự kiến cắt vài trăm điểm giao dịch và thay thế bằng ứng dụng nền tảng số nhằm nâng cao sự trải nghiệm của khách hàng.

Ông Bình cho hay, ngân hàng cũng đang thử nghiệm mô hình trung tâm dịch vụ khách hàng (contact center) ứng dụng AI, có thể thay thế đến 70% nhân sự vận hành. Trong 2 năm gần đây, VietinBank hầu như không tuyển dụng nhân sự cho các hoạt động kinh doanh truyền thống, bao gồm tín dụng, nguồn vốn.

Không chỉ VietinBank, gần đây nhiều ngân hàng có xu hướng đóng cửa bớt phòng giao dịch hoặc phân bổ lại mạng lưới điểm giao dịch, song song với việc thúc đẩy chuyển đổi số, ứng dụng Dữ liệu lớn (Big data) và AI. Chẳng hạn như Sacombank đã đóng cửa 13 điểm giao dịch trong năm 2024 và mới đây tiếp tục có chủ trương chấm dứt hoạt động 5 phòng giao dịch tiếp theo. TPBank cắt giảm 300-500 nhân sự khi ngân hàng đẩy mạnh ứng dụng công nghệ và AI. Sau khi giảm gần 200 nhân sự trong năm ngoái, ABBank có kế hoạch tiếp tục cắt giảm nhân sự toàn hệ thống để tối ưu hóa hoạt động, với mục tiêu tăng hiệu quả và lợi nhuận...

Chi hàng nghìn tỷ đồng mỗi năm đầu tư chuyển đổi số

Có thể thấy, trong những năm gần đây, ngành ngân hàng tại Việt Nam đã chứng kiến sự bùng nổ trong việc ứng dụng AI và tự động hóa, trở thành động lực chính thúc đẩy đổi mới sáng tạo và nâng cao hiệu quả hoạt động.

Các ngân hàng đã chi hàng trăm tỷ đồng để phát triển nền tảng ngân hàng số tích hợp AI. Lãnh đạo một ngân hàng thuộc top 10 trong hệ thống chia sẻ đã đầu tư cho chuyển đổi số hàng nghìn tỷ đồng/năm. Khi thực hiện quá trình chuyển đổi số đã phát sinh một số công việc mới. 70% nhân sự làm trong mảng số không có chuyên môn về ngân hàng như thiết kế, big data, bảo mật… sẽ phải đào tạo lại.

Theo các chuyên gia, việc áp dụng AI không chỉ giúp khách hàng được phục vụ nhanh hơn, thuận tiện hơn mà còn mang lại lợi ích lớn về mặt vận hành cho các ngân hàng. Lợi ích mang lại là các ngân hàng không cần duy trì đội ngũ nhân sự lớn để xử lý các tác vụ lặp đi lặp lại, AI giúp tự động hóa quy trình như: xử lý hồ sơ, đối chiếu dữ liệu, phê duyệt giao dịch, từ đó tiết kiệm chi phí, giảm thời gian chờ đợi và hạn chế sai sót.

Năm 2024, Techcombank triển khai hệ thống chấm điểm tín dụng nội bộ bằng AI thay vì phải sử dụng bộ máy nhân sự cồng kềnh như trước đây để thực hiện, nhờ đó vừa rút ngắn thời gian xét duyệt khoản vay từ vài ngày xuống chỉ còn vài phút. Hệ thống phân tích dữ liệu lớn về hành vi tài chính, khả năng trả nợ và lịch sử giao dịch để đưa ra quyết định cho vay chính xác hơn, đồng thời hạn chế rủi ro nợ xấu.

Ngoài ra, công nghệ AI cũng được sử dụng để phát hiện gian lận và các giao dịch bất thường, như trường hợp Vietcombank, MB... đẩy mạnh ứng dụng AI trong mảng bảo mật và phòng chống gian lận. Nhờ AI, ngân hàng có thể phát hiện các giao dịch bất thường theo thời gian thực và tự động khóa tài khoản nghi vấn để ngăn chặn tổn thất cho khách hàng. Ngoài ra, các hệ thống gợi ý sản phẩm tài chính cá nhân hóa dựa trên thói quen chi tiêu cũng được triển khai để gia tăng tỷ lệ bán chéo sản phẩm.

Tuy nhiên, bên cạnh nhiều công việc truyền thống được thay thế bởi AI thì cũng có những công việc mới xuất hiện đòi hỏi ngân hàng phải tăng tuyển dụng, đồng thời nỗ lực đào tạo lại để phù hợp với đặc thù ngành này.

Ông Nguyễn Hưng, Tổng giám đốc TPBank cho rằng số lượng nhân sự tại ngân hàng đang giảm, nhưng điều đó không có nghĩa là "dừng tuyển dụng". Ngược lại ngân hàng vẫn cần nhiều nhân sự chất lượng cao trong các lĩnh vực như công nghệ, dữ liệu, AI, an ninh mạng và các vị trí chiến lược để đáp ứng nhu cầu phát triển của ngân hàng số.

Huyền Anh