AI viết kịch bản, Gen Z chọn vai chính hay phụ?

AI trong tình yêu: Kết nối hay thay thế?

Thế hệ Z (Gen Z), gồm những người sinh từ năm 1997 - 2012, là một trong những thế hệ lớn lên cùng công nghệ số hóa vượt trội. Từ nhỏ, họ đã được tiếp cận internet, thiết bị thông minh và trí tuệ nhân tạo (AI), yếu tố góp phần định hình mạnh mẽ mọi mặt đời sống, bao gồm tình yêu, công việc và quản lý tài chính cá nhân.

Đáng chú ý, xu hướng “AI-lationships” (thiết lập các mối quan hệ cảm xúc với AI) đang ngày một phổ biến trong Gen Z. Theo khảo sát tháng 4.2025 của công ty Joi AI trên 2.000 người Gen Z, có tới 80% cho biết sẵn sàng cân nhắc chuyện kết hôn với một AI, trong khi 83% tin rằng hoàn toàn có thể hình thành sự gắn bó cảm xúc sâu sắc với "người bạn máy". Bên cạnh đó, 75% Gen Z tin rằng AI có khả năng thay thế hoàn toàn các mối quan hệ tình cảm truyền thống giữa người với người.

Khảo sát cho thấy có 80% người trẻ sẵn sàng kết hôn với AI - Ảnh: reve.art

Sự phổ biến của AI trong tình cảm xuất phát từ cảm giác cô lập, căng thẳng thường gặp trong xã hội hiện đại. Với AI, Gen Z tìm kiếm một “vùng an toàn” để trò chuyện, trút bầu tâm sự mà không sợ bị xét nét, phán xét, điều mà các chuyên gia như Jaime Bronstein (Joi AI) chỉ ra là điểm tựa tâm lý mới cho giới trẻ hiện nay. Tuy nhiên, các chuyên gia cũng cảnh báo nguy cơ, khi công nghệ này không nên trở thành sự thay thế hoàn toàn cho quan hệ người thật.

AI tại nơi làm việc: Đồng nghiệp số 1 hay nguy cơ bị thay thế?

Trong môi trường công sở, AI không chỉ là công cụ hỗ trợ mà còn là bạn đồng hành quan trọng. Theo khảo sát TalentLMS, 47% nhân viên Gen Z chọn nhận hướng dẫn từ AI thay vì quản lý truyền thống, còn 66% tin các công cụ trí tuệ nhân tạo giúp nâng cao kỹ năng công việc của họ. Ngoài ra, 60% Gen Z cho biết AI giúp họ tăng tốc độ và hiệu quả công việc, 57% thường xuyên rà soát kết quả làm việc bằng AI trước khi trình lên sếp, và 62% dùng AI tạo nội dung số, phân tích dữ liệu hoặc tạo thuyết trình.

Dù vậy, hệ quả là 39% giới trẻ này thừa nhận giao tiếp với đồng nghiệp giảm khi sử dụng AI, đồng thời gần một nửa cảm thấy sếp chưa thực sự hiểu tiềm năng của AI. Thực tế, 18% Gen Z sẵn sàng nghỉ việc nếu bị cấm sử dụng AI tại nơi làm việc, thể hiện mức độ lệ thuộc công nghệ rất cao.

Kiếm tiền thời AI: Solopreneur và quản lý tài chính thông minh

Về mặt tài chính, Gen Z đang tận dụng AI cho rất nhiều hoạt động như có 61% Gen Z tại Mỹ đã sử dụng AI để lập ngân sách, đầu tư, ngoài ra 55% sử dụng AI cho quản lý cá nhân và đầu tư nhiều hơn các thế hệ khác. Cụ thể, hơn một nửa số này tin tưởng AI giúp mình đưa ra quyết định tài chính sáng suốt hơn, và 53% cảm thấy tự tin có thể đạt tiến bộ tài chính nhờ AI. Những ứng dụng phổ biến nhất được họ tin tưởng là về việc lập ngân sách, tìm kiếm ý tưởng đầu tư mới và dự báo thu chi tự động.

Trên lĩnh vực đầu tư, khảo sát của World Economic Forum năm 2024 chỉ ra có 41% Gen Z sẵn sàng để AI quản lý danh mục đầu tư cá nhân, gấp gần 3 lần so với thế hệ trước. Trí tuệ nhân tạo cũng trở thành công cụ "khởi nghiệp một mình" (solopreneur), trong khi 73% Gen Z có công việc phụ (side hustle) dựa vào AI cho sáng tạo nội dung, lập trình, dịch vụ nghiên cứu.

AI là trợ lý hay "ông chủ" của Gen Z?

Rõ ràng, AI vừa là “trợ lý số” vừa tiềm ẩn khả năng trở thành “ông chủ cuộc đời” của Gen Z. Bên cạnh khả năng giúp tăng hiệu quả học tập, làm việc, quản lý tài chính thì chính nó cũng mang tới nguy cơ về sự phụ thuộc, giảm kỹ năng giao tiếp thực tế, mất khả năng phản biện và giảm kiểm soát chủ động trong cuộc sống.

Với Gen Z, AI không còn là khái niệm xa vời mà là một phần thực tại sống động. Nếu biết kiểm soát, khai thác hợp lý, AI sẽ là “cánh tay phải” giúp Gen Z yêu, sống, kiếm tiền hiệu quả hơn. Còn nếu bị động, có thể công nghệ sẽ dần quyết định thay chính họ những lựa chọn quan trọng nhất cuộc đời.

Lê Hà