Alexander Đại đế từng suýt bị cha mình sát hại

Tạo hình Olympias và Alexander trong phim Alexander (2004). Ảnh: IMDB.

Vừa mới quay trở lại Pella, Vua Philip đã tuyên bố kết thúc cuộc hôn nhân của mình với Hoàng hậu Olympias vì nghi ngờ bà ngoại tình, rồi lấy một người vợ khác xuất thân trong một gia đình quý tộc Macedonia có gia thế hoàn hảo. Hơn thế nữa, ông bắt đầu cho loan tin rằng Alexander không phải là con mình.

Tại sao Vua Philip lại khiến cung điện rơi vào tình trạng rối ren với những cáo buộc vô căn cứ như vậy trong giai đoạn quan trọng của kế hoạch bành trướng? Ông sẵn sàng sai các tướng lĩnh của mình là Attalus, Parmenion và Amyntas đến Aegea để dọn đường cho kế hoạch xâm lược Ba Tư. Hàng nghìn binh lính và một khối lượng quân trang lớn đã được chiêu mộ và trưng dụng từ các đồng minh của Hy Lạp và các bộ tộc. Thật điên rồ khi mạo hiểm cả một trận đại chiến chỉ bởi vì một mâu thuẫn nội bộ.

Song Vua Philip hẳn phải có một lý do chính đáng để đường đột từ bỏ cả Olympias và Alexander như vậy. Câu trả lời nằm ở sức ép chính trị mà các gia đình quý tộc lãnh đạo Macedonia đặt lên nhà vua. Trong mắt họ Olympias vốn là kẻ ngoại đạo, một người ngoại bang hoang dã xuất thân từ vùng núi của Epirus, thờ rắn và chỉ quan tâm đến việc giữ vững vị trí thừa kế ngai vàng cho con trai.

Nếu nhà vua lấy một người vợ thuộc tầng lớp quý tộc Macedonia, con trai của sẽ nàng mang dòng máu thuần Macedonia và xứng đáng là người kế vị đích thực. Vua Philip mới đang ở độ tuổi bốn mươi, còn nhiều thời gian để có thể sinh thêm một người con trai và đứa trẻ ấy vẫn kịp trưởng thành khi nhà vua già đi.

Tướng Attalus của Philip có một cô cháu gái do ông bảo trợ tên Cleopatra với vẻ ngoài đẹp. Và vị tướng hy vọng nàng sẽ sinh một hoàng tử. Hơn nữa, Attalus kết hôn với con gái của tướng Parmenion, như vậy bất kỳ đứa con nào của Cleopatra cũng đều có mối liên hệ với hầu hết gia đình quý tộc tại Pella. Người ta cho rằng bất kỳ người kế vị nào mang dòng máu Macedonia thuần chủng cũng đều được lòng các quý tộc hơn là Alexander, vị hoàng tử mang một nửa huyết thống Epirus.

Vua Philip cho rằng từ bỏ Olympias và Alexander là cách tốt nhất để bảo toàn lợi ích. Ông hiếm khi ngủ lại phòng Olympias trong suốt hai mươi năm kể từ khi Alexander ra đời và chưa bao giờ quên cảnh tượng ớn lạnh con rắn quấn lấy bà trên giường năm nào.

Ông thừa nhận con trai của bà là một chàng trai tài giỏi, có thể được trọng dụng trên chiến trường nhưng lại quá xuất chúng, quá tham vọng và quan tâm đến lợi ích của riêng mình. Sẽ là một điều đáng tiếc nếu ông mất đi người con này nhưng ông tự tin rằng mình có thể sinh thêm những người kế vị khác.

Vua Philip muốn chứng tỏ rằng giữa ông và Alexander không có tức giận và oán hận nên đã mời con trai đến dự tiệc cưới. Trong tất cả bữa tiệc của người Macedonia, rượu sẽ được rót không ngừng và khi ấy, Vua Philip uống nhiều hơn ai hết. Khi màn đêm đã buông xuống, Attalus đứng dậy và nâng chén hướng về phía cô dâu - cũng là cháu gái ông - cùng với vị Hoàng đế lúc này đã say.

Vị tướng mời gọi tất cả người dân Macedonia dâng lời cầu nguyện lên các vị thần để họ ban cho đôi vợ chồng mới cưới một người kế vị ngai xứng hợp. Alexander phẫn nộ trước lời xúc phạm lộ liễu đó và đã ném chén rượu của mình về phía Attalus, chất vấn rõ ràng liệu ông ta có đang gọi mình là đứa con hoang. Vua Philip liền nhảy lên rút kiếm và tính lao đến chém con trai nhưng lại bị vấp và ngã sõng soài trên sàn.

Alexander trừng mắt nhìn vua cha với vẻ chán ghét và tuyên bố: “Các người hãy nhìn xem! Con người này muốn đi từ Âu châu sang tận Á châu mà thậm chí còn không thể đi từ chỗ này tới chỗ kia”. Rồi ngài lao ra khỏi phòng tiệc. Đến sáng sớm hôm sau, Alexander cùng bà Olympias trốn về quê mẹ tại vùng núi Epirus.

Philip Freeman/NXB Dân trí & Bách Việt