Amazon rất quan trọng nhưng cũng dễ bị tổn thương

Đại dịch đã chỉ ra rằng Amazon đóng vai trò rất quan trọng

Tầm nhìn của Jeff Bezos về một thế giới mua sắm trực tuyến đang trở thành hiện thực nhanh hơn bao giờ hết. Tuy nhiên công việc điều hành Amazon không hề dễ dàng hơn

Vào mùa hè năm 1995, Jeff Bezos, một người với cơ thể gầy gò làm việc trong tầng hầm cùng với vợ, đóng gói sách vào thùng.

Ngày nay, sau 25 năm, có lẽ Jeff Bezos là ông trùm quan trọng nhất thế kỷ 21: một người đã ly hôn, thân hình vạm vỡ, tài trợ cho các sứ mệnh không gian và các tạp chí giải trí, là người nhận được lời khen từ Warren Buffett và sự biệt đãi từ Donald Trump.

Công ty Amazon của Jeff Bezos không còn chỉ là một hiệu sách mà là một tập đoàn kỹ thuật số trị giá 1,3 nghìn tỷ USD được người tiêu dùng yêu thích, các chính trị gia ghét bỏ, và các nhà đầu tư và đối thủ đã và đang không dám chống lại.

Hình vẽ ông chủ Amazon. Ảnh: Pete Ryan/Economist

Giờ đây, đại dịch đã thúc đẩy sự gia tăng kỹ thuật số cho thấy sự quan trọng như thế nào của Amazon đối với cuộc sống bình thường ở Mỹ và châu Âu, bởi vì vai trò quan trọng của nó trong thương mại điện tử, ngành hậu cần và điện toán đám mây.

Để đối phó với cuộc khủng hoảng, ông Bezos đã đặt các vui thú bản thân qua một bên và trở lại quản lý hàng ngày. Nhìn bề ngoài, đây không phải là thời điểm tốt, tuy nhiên công ty có giá trị đứng thứ tư thế giới này phải đối mặt với nhiều vấn đề: xung đột khế ước xã hội, cạnh tranh tài chính phình to và tái tạo năng lượng.

Sự gia tăng kỹ thuật số bắt đầu với việc “dự trữ hàng hóa” trực tuyến khi người tiêu dùng đặt hàng số lượng lớn cuộn giấy vệ sinh và mì ống. Doanh số bán hàng quý đầu tiên của Amazon tăng 26% so với cùng kỳ năm ngoái.

Hai đối thủ eBay và Costco cho biết hoạt động trực tuyến đã tăng tốc vào tháng Năm. Đã có một cuộc tranh giành để đáp ứng nhu cầu, khiến ông Bezos thực hiện kiểm tra hàng tồn kho hàng ngày một lần nữa.

Amazon đã thuê 175.000 nhân viên, trang bị cho họ 34 triệu găng tay và thuê 12 máy bay vận tải mới, đưa số lượng đoàn tàu tăng lên 82.

Cơ sở hạ tầng của hệ thống thanh toán và điện toán đám mây giúp củng cố sự gia tăng của thương mại điện tử. Amazon cũng sở hữu một phần của điều đó, thông qua nhà cung cấp dịch vụ đám mây AWS, máy chủ RISC tiên tiến (cloud arm), công ty đã chứng kiến doanh số quý đầu tiên tăng 33%.

Nhưng Amazon cũng rất dễ bị tổn thương

Một câu hỏi là liệu sự bùng nổ kỹ thuật số sẽ suy giảm.

Các cửa hàng đang mở cửa trở lại, ngay cả khi khách hàng phải thanh toán qua các ngăn đựng tiền được bảo vệ bởi lớp kính Perspex.

Tuy nhiên, các dấu hiệu cho thấy sự bùng nổ sẽ kéo dài, bởi vì nó có liên quan đến không chỉ cùng một nhóm người mà còn với những loại đối tượng tương tự. Một nhóm người mua mới đã tham gia mua sắm trực tuyến.

Ở Mỹ, các khách hàng “bạc” ở độ tuổi 60 đã thiết lập tài khoản thanh toán kỹ thuật số. Nhiều cửa hàng truyền thống đã phải gánh chịu tổn thất nghiêm trọng. Hàng chục cửa hàng đã bị phá sản hoặc đang trên bờ vực, bao gồm J Crew và Neiman Marcus.

Trong năm qua, cổ phiếu của các công ty kho bãi phát triển mạnh về thương mại điện tử, đã vượt qua 48% điểm so với các chủ sở hữu trung tâm thương mại.

Tất cả điều này có vẻ phù hợp với kịch bản mà ông Bezos đã viết trong nhiều năm qua trong các thư gửi cổ đông- hiện đang được các nhà đầu tư kỹ tính giống như ông Buffett quan sát kỹ lưỡng.

Ông Buffett lập luận rằng Amazon đang ở trong một vòng tròn luẩn quẩn liên tiếp, trong đó họ chi tiền để giành thị phần và mở rộng sang các ngành công nghiệp liền kề.

Từ những cuốn sách, nó chuyển sang thương mại điện tử, sau đó mở ra các máy chủ RISC tiên tiến ngành hậu cần và đám mây cho các nhà bán lẻ bên thứ ba, biến các công ty này thành những doanh nghiệp lớn mới theo cách riêng của họ.

Khách hàng giữ lòng trung thành bởi các đặc quyền như dịch vụ đăng ký Prime và hỗ trợ giọng nói Alexa. Bằng tính toán này, sự gia tăng kỹ thuật số mới xác nhận sự gia tăng không thể chối cãi của Amazon.

Từ góc nhìn trên Phố Wall, nơi cổ phiếu của Amazon đạt mức cao nhất mọi thời đại vào ngày 17/6. Tuy nhiên, từ trang trại của mình ở phía tây Texas, ông Bezos phải vật lộn với những vấn đề khó khăn đó.

Bắt đầu với xung đột khế ước xã hội. Một số lời chỉ trích phổ biến về Amazon chỉ đơn giản là họ bị công ty này lừa dối.

AWS là một quân bài chiến lược của Amazon. Ảnh: Medium

Không giống như Google trong tìm kiếm, nó không phải là độc quyền. Năm ngoái, Amazon có 40% cổ phần thương mại điện tử của Mỹ và 6% tổng doanh số bán lẻ. Có rất ít bằng chứng cho thấy công ty loại bỏ các việc làm.

Các nghiên cứu về “ảnh hưởng của Amazon” cho thấy rằng các công việc kho và giao hàng mới bù đắp cho sự sụt giảm của các nhân viên bán hàng tại cửa hàng, và mức lương tối thiểu 15 giờ của công ty ở Mỹ cao hơn mức trung bình của các cửa hàng bán lẻ.

Nhưng chiến lược của Amazon không bao gồm sự chia rẽ sáng tạo lớn trong thị trường việc làm ngay cả khi nền kinh tế chao đảo.

Ngoài ra, sự bùng phát virus tại các kho của công ty đã làm dấy lên nỗi sợ về điều kiện làm việc: 13 tổng chưởng lý của Mỹ đã lên tiếng sự lo ngại.

Và vai trò của Amazon của một gã có nhiều chuyên môn trong lĩnh vực kỹ thuật số tạo ra xung đột lợi ích.

Chẳng hạn, nền tảng của Amzon có thương lượng với người bán bên thứ ba theo các điều khoản tương đương với các sản phẩm của chính họ không? Quốc hội Mỹ và EU đang điều tra việc này.

Và các công ty khác có thoải mái về việc cung cấp dữ liệu nhạy cảm của họ cho AWS khi nó là một phần của một tập đoàn lớn hơn cạnh tranh với họ khoong?

Sự lo lắng cuối cùng của ông Bezos là sự cạnh tranh. Ông chủ của Amazon từ lâu đã nói rằng ông để mắt đến khách hàng chứ không phải là đối thủ cạnh tranh, nhưng ông đã nhận thấy các đối thủ của mình đã được tiếp sức như thế nào bởi đại dịch.

Doanh số kỹ thuật số tại Walmart, Target và Costco có thể tăng gấp đôi hoặc nhiều hơn vào tháng Tư so với cùng kỳ năm ngoái.

Các công ty kỹ thuật số độc lập đang phát triển mạnh. Nếu bạn tạo một bản sao thị trường chứng khoán của Amazon, bao gồm Shopify, Netflix và UPS, các công ty này đã vượt trội so với Amazon trong năm nay.

Trong phần lớn các đối thủ cạnh tranh trong khu vực trên thế giới có tầm ảnh hưởng, không phải Amazon; trong số đó có MercadoLibre ở Mỹ Latinh, Jio ở Ấn Độ và Shopee ở Đông Nam Á.

Trung Quốc bị chi phối bởi Alibaba, jd.com và vượt qua các ứng cử viên mới như Pinduoduo. Bắt chước là hình thức chân thật nhất của chủ nghĩa tư bản Do đó, ngành kinh doanh được ngưỡng mộ nhất thế giới là do phải giải một số câu đố.

Nếu Amazon tăng lương để xoa dịu các chính trị gia trong kỷ nguyên dân túy, công ty sẽ mất đi lợi thế chi phí thấp. Nếu công ty quay vòng AWS để làm hài lòng các nhà quản lý, thì số người còn lại trong công ty sẽ rất ít về mặt tài chính. Và nếu nó tăng giá để thỏa mãn các cổ đông, các đối thủ mới của nó sẽ giành được thị phần.

25 năm qua, tầm nhìn của ông Bezos về một thế giới mà các cửa hàng, đồng hồ và đọc sách trực tuyến đang trở thành sự thật nhanh hơn bao giờ hết.

Nhưng công việc điều hành Amazon đã trở nên không dễ dàng hơn, ngay cả khi nó không còn liên quan đến việc đóng gói các thùng hộp.