Ấn Độ bác bỏ tuyên bố của Tổng thống Trump về cam kết ngừng mua dầu Nga
Ấn Độ đã lên tiếng phủ nhận thông tin do Tổng thống Mỹ Donald Trump đưa ra rằng New Delhi đồng ý chấm dứt nhập khẩu dầu thô từ Nga, khẳng định các cuộc thảo luận với Washington về hợp tác năng lượng vẫn đang tiếp diễn.
Thủ tướng Ấn Độ Narendra Modi. Ảnh tư liệu: ANI/TTXVN
Theo tờ Politico ngày 16/10, người phát ngôn Bộ Ngoại giao Ấn Độ Randhir Jaiswal cho biết ông không nắm được bất kỳ cuộc điện đàm nào giữa Thủ tướng Narendra Modi và Tổng thống Trump liên quan tới vấn đề này.
Trả lời báo chí trong cuộc họp báo thường kỳ, ông Jaiswal nhấn mạnh: “Các cuộc thảo luận vẫn đang diễn ra. Ưu tiên hàng đầu của chúng tôi là bảo đảm lợi ích của người tiêu dùng Ấn Độ trong bối cảnh thị trường năng lượng toàn cầu nhiều biến động. Chính sách nhập khẩu của Ấn Độ hoàn toàn được định hướng bởi mục tiêu này”.
Phát biểu trên trái ngược với tuyên bố bất ngờ của Tổng thống Trump một ngày trước đó tại Phòng Bầu dục, khi ông khẳng định Thủ tướng Modi đã đảm bảo rằng Ấn Độ “sẽ không mua dầu từ Nga”. Ông Trump ca ngợi động thái này là “một bước tiến lớn”. Tuy nhiên, thực tế Ấn Độ hiện vẫn nhập khẩu khoảng một phần ba nhu cầu dầu thô từ Nga, vốn là nhà cung cấp lớn nhất của nước này.
Chính quyền Mỹ nhiều lần chỉ trích việc Ấn Độ tiếp tục mua dầu Nga, cho rằng nguồn thu từ xuất khẩu năng lượng đang giúp Moskva duy trì xung đột tại Ukraine. Trong khi đó, phía Ấn Độ nhấn mạnh việc nhập khẩu dầu nhằm bảo đảm an ninh năng lượng quốc gia và ổn định giá cả trong nước.
Các nhà quan sát cho rằng những phát biểu trái ngược phản ánh sự mong manh trong quan hệ Mỹ - Ấn Độ. Ông Syed Akbaruddin, cựu Đại sứ Ấn Độ tại Liên hợp quốc, nhận định: “Phản ứng mơ hồ của New Delhi là có chủ ý. Thông điệp rất rõ ràng: Ấn Độ sẵn sàng hợp tác, nhưng không chấp nhận sự cưỡng ép”. Ông cho rằng New Delhi có thể điều chỉnh linh hoạt chính sách nhập khẩu, song sẽ không để bị coi là nhượng bộ trước áp lực của Washington.
Trong khi đó, ông Mark Linscott, cựu quan chức Văn phòng Đại diện Thương mại Mỹ, đánh giá đây là “một vũ điệu tinh tế” giữa mong muốn của ông Trump được công bố những thắng lợi ngoại giao và mong muốn của Ấn Độ giữ kín các thỏa thuận, nếu có. Ông Linscott lưu ý rằng New Delhi có thể cân nhắc giảm nhập khẩu dầu Nga, miễn là đổi lại nhận được sự nhượng bộ của Mỹ trong vấn đề thuế quan hoặc thương mại.
Những căng thẳng này diễn ra trong bối cảnh Washington đã áp thuế bổ sung 50% lên hàng hóa nhập khẩu từ Ấn Độ, trong đó có mức 25% riêng với dầu Nga. Động thái được cho là nhằm gia tăng sức ép buộc Moskva chấm dứt xung đột, nhưng đã khiến New Delhi phản ứng gay gắt, nhất là khi các khách hàng lớn khác của Nga như Trung Quốc hay Thổ Nhĩ Kỳ không phải chịu biện pháp tương tự.
Dù tồn tại bất đồng, cả hai nước vẫn duy trì trao đổi cấp cao. Ngày 12/10, ông Sergio Gor, người được Tổng thống Trump đề cử làm Đại sứ Mỹ tại Ấn Độ, đã có cuộc gặp với Thủ tướng Modi để bàn về các vấn đề quốc phòng, thương mại và công nghệ. Giới quan sát cho rằng việc bổ nhiệm một nhân vật thân cận của ông Trump cho thấy Washington vẫn coi trọng quan hệ với New Delhi bất chấp khác biệt về năng lượng.
Theo kế hoạch, ông Trump và ông Modi có thể gặp lại tại hội nghị thượng đỉnh các nước Đông Nam Á diễn ra ở Malaysia cuối tháng này. Giới phân tích nhận định triển vọng đạt được sự thống nhất về dầu Nga phụ thuộc nhiều vào cách thức hai bên công khai thỏa thuận, cũng như khả năng tìm kiếm một gói thương mại đi kèm.
