Ấn Độ - Pakistan và lịch sử những cuộc xung đột mang tên Kashmir

Ấn Độ cho biết đã tấn công tên lửa 9 địa điểm tại Pakistan, bao gồm cả khu vực tranh chấp Kashmir vào ngày 7-5, nhằm đáp trả vụ tấn công khủng bố tại Kashmir hồi tháng trước làm hàng chục du khách thiệt mạng mà New Delhi cáo buộc Islamabad đứng sau.

Pakistan cho biết đang tính toán các biện pháp đáp trả vụ tấn công bằng tên lửa của Ấn Độ.

Hành động mới nhất của Ấn Độ nối dài danh sách những cuộc xung đột quân sự giữa hai quốc gia láng giềng sở hữu vũ khí hạt nhân. Dưới đây là một số cuộc đụng độ giữa Ấn Độ - Pakistan trước đây, theo tờ USA Today.

Năm 1947: Cuộc chiến tranh giành Kashmir lần thứ nhất

Binh lính Ấn Độ đến Srinagar (Kashmir) vào tháng 11-1947 để chiến đấu với lực lượng dân quân Pakistan. Ảnh: THE NEW YORK TIMES

Ấn Độ có đa số dân theo đạo Hindu và Pakistan có đa số dân theo đạo Hồi cùng được thành lập vào tháng 8-1947 sau khi Anh trao trả quyền cai trị thuộc địa tại tiểu lục địa Ấn Độ. Chỉ vài tháng sau, hai quốc gia non trẻ này đã bước vào cuộc chiến nhằm giành quyền kiểm soát vùng lãnh thổ Kashmir – một khu vực đẹp như tranh vẽ nằm ở dãy Himalaya.

Ấn Độ tuyên bố chủ quyền đối với Kashmir vì vị tiểu vương theo đạo Hindu cai trị khu vực này khi đó đã quyết định sáp nhập vào Ấn Độ. Trong khi đó, Pakistan cho rằng họ có quyền kiểm soát Kashmir do dân cư ở đây chủ yếu là người Hồi giáo và phần lớn ủng hộ Pakistan.

Cuộc chiến kéo dài nhiều tháng cho đến khi Liên Hợp Quốc can thiệp và thiết lập đường ranh giới ngừng bắn vào năm 1949. Kể từ đó, cả Ấn Độ và Pakistan mỗi bên kiểm soát một phần Kashmir – nhưng đến nay, cả hai nước vẫn tuyên bố chủ quyền với toàn bộ khu vực này.

Năm 1965: Cuộc chiến giành Kashmir lần hai

Một đội pháo binh Ấn Độ ngày 12-8-1965 trong cuộc chiến tranh Ấn Độ - Pakistan giành Kashmir lần 2. Ảnh: AFP

Căng thẳng giữa Ấn Độ và Pakistan đã leo thang từ mùa hè năm 1965. Trước đó trong năm, hai bên đã xảy ra một cuộc đụng độ tại khu vực biên giới phía nam Kashmir.

Đến tháng 8, khi Pakistan bí mật phát động một cuộc tấn công vượt qua đường ngừng bắn ở Kashmir, tình hình nhanh chóng leo thang thành một cuộc chiến tranh toàn diện. Cuộc chiến chỉ kéo dài khoảng ba tuần nhưng chứng kiến những trận đấu dữ dội giữa lực lượng bộ binh và không quân hai bên, thậm chí diễn ra một số trận chiến xe tăng lớn nhất trong lịch sử.

Đến tháng 1-1966, Ấn Độ và Pakistan ký một thỏa thuận cam kết giải quyết các tranh chấp trong tương lai bằng biện pháp hòa bình.

Năm 1971: Cuộc chiến vì Đông Pakistan

Hai nước tiếp tục bước vào cuộc chiến lần thứ ba, lần này là vì vùng Đông Pakistan – nơi các nhóm sắc tộc địa phương nổi dậy đòi ly khai khỏi chính quyền trung ương.

Hàng ngàn người đã thiệt mạng trong cuộc xung đột này. Kết thúc chiến tranh, Ấn Độ hỗ trợ khu vực này tách ra khỏi Pakistan và thành lập quốc gia độc lập Bangladesh.

Năm 1999: Lại là Kashmir

Binh sĩ Ấn Độ trong cuộc chiến với Pakistan năm 1999. Ảnh: PRASHANT PANJIAR

Khi thiên niên kỷ mới đến gần, Ấn Độ và Pakistan dường như đang trên đà thiết lập một nền hòa bình lâu dài hơn.

Như một cử chỉ thiện chí, Thủ tướng Pakistan Nawaz Sharif đã mời người đồng cấp Ấn Độ Atal Bihari Vajpayee sang thăm trong một động thái ngoại giao thân mật vào tháng 2 năm 1999. Đây là lần đầu tiên sau một thập niên một thủ tướng Ấn Độ đến thăm Pakistan.

Ba tháng sau, hai nước lại bước vào chiến tranh. Một lần nữa, Kashmir lại là điểm bùng phát.

Giao tranh nổ ra sau khi các tay súng xâm nhập từ Pakistan chiếm giữ các vị trí trong phần Kashmir do Ấn Độ quản lý. Ấn Độ tuyên bố những người này là binh sĩ Pakistan. Pakistan phủ nhận sự tham gia của quân đội mình, khẳng định rằng đó là hành động của các chiến binh độc lập đấu tranh vì tự do.

Cuộc chiến kết thúc khi ông Sharif kêu gọi những kẻ xâm nhập rút lui. Vài tháng sau, ông Sharif bị lật đổ trong một cuộc đảo chính quân sự do một vị tướng dẫn đầu — người sau này được xác định chính là người đã chỉ đạo cuộc xâm nhập quân sự.

Năm 2016: Vụ tấn công tại Uri - Kashmir

Sau khi các tay súng tấn công một căn cứ quân sự của Ấn Độ ở khu vực Uri thuộc Kashmir, Ấn Độ tuyên bố đã tiến hành các “cuộc tấn công chính xác” nhắm vào những địa điểm được cho là nơi trú ẩn của các phần tử Hồi giáo vũ trang bên trong lãnh thổ Pakistan.

Phía Islamabad phủ nhận việc Ấn Độ xâm nhập vào lãnh thổ mình và cho biết quân đội Pakistan không thực hiện hành động đáp trả nào.

Năm 2019: Vụ tấn công ở Pulwama - Kashmir

Vụ đánh bom ở khu vực Pulwama (Kashmir) năm 2019. Ảnh: TIME

Năm 2019, một vụ đánh bom ở khu vực Pulwama (Kashmir) khiến ít nhất 40 binh sĩ Ấn Độ thiệt mạng. Để đáp trả, các máy bay chiến đấu của Ấn Độ đã tiến hành không kích vào lãnh thổ Pakistan.

Phía Pakistan cho biết máy bay Ấn Độ chỉ ném bom vào một sườn đồi trống, không phải vào trại huấn luyện. Sau đó, Pakistan phát động một cuộc xâm nhập đáp trả vào không phận Ấn Độ, dẫn đến một trận không chiến giữa hai bên, trong đó một phi công Ấn Độ bị bắt.

Tình hình hạ nhiệt vài ngày sau khi phi công này được trả tự do.

THẢO VY