Ấn Độ và Trung Quốc nối lại các chuyến bay thương mại
Một học giả cho biết quyết định nối lại các chuyến bay trực tiếp giữa Ấn Độ và Trung Quốc một phần là vì lý do kinh tế, nhưng địa chính trị cũng rất quan trọng.
Không có chuyến bay thương mại trực tiếp nào kết nối hai quốc gia đông dân nhất thế giới trong 5 năm qua, hậu quả của việc đóng cửa vì COVID-19 và sau đó là căng thẳng biên giới.
Vì vậy, nhiều người ngạc nhiên khi một trong những thông báo đầu tiên mà Thủ Tướng Ấn Độ Narendra Modi và Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình đưa ra tại Hội nghị thượng đỉnh Tổ chức Hợp tác Thượng Hải, là việc nối lại các chuyến bay thương mại trực tiếp giữa 2 quốc gia.
Thời điểm công bố thông báo này đặc biệt đáng chú ý. Quyết định nối lại các chuyến bay một phần xuất phát từ vấn đề kinh tế. Thương mại giữa Ấn Độ và Trung Quốc vẫn rất lớn: các công ty Trung Quốc tiếp tục cung cấp mọi thứ, từ máy móc đến thiết bị điện tử tiêu dùng, trong khi các công ty dược phẩm và công nghệ thông tin Ấn Độ phụ thuộc vào khả năng tiếp cận của Trung Quốc.
Mặc dù các chuyến bay thẳng đã bị dừng vào năm 2020, nhưng lưu lượng hành khách giữa hai nước vẫn không hề biến mất hoàn toàn. Dữ liệu từ OAG, một công ty phân tích hàng không, cho biết trong năm qua, khoảng 572.000 hành khách đã di chuyển giữa Ấn Độ và Trung Quốc qua các trung tâm như Singapore, Bangkok và Hồng Kông (Trung Quốc).
Mặc dù con số này còn khiêm tốn so với 1,93 triệu hành khách sử dụng các tuyến bay gián tiếp tương tự vào thời kỳ đỉnh điểm năm 2019, nhưng nó vẫn cho thấy nhu cầu đáng kể hiện nay và có tiềm năng tăng trưởng mạnh mẽ. Khả năng bay thẳng thay vì phải thông qua các trung gian khác ở châu Á sẽ giải phóng một kênh nhu cầu bị dồn nén, đồng thời giảm thời gian và chi phí di chuyển.
Sự đảo ngược tình thế và thiện chí đột ngột này dường như được thúc đẩy bởi việc Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump tăng thuế đối với hàng hóa Ấn Độ nhập khẩu vào Hoa Kỳ chỉ vài ngày trước hội nghị thượng đỉnh Thiên Tân.
Việc mở lại hành lang hàng không được cho là không phải vì sự hòa giải giữa Delhi và Bắc Kinh mà là vì sự đa dạng hóa, thoát khỏi chủ nghĩa đa phương do Hoa Kỳ dẫn đầu, cũng như giảm bớt áp lực từ Washington. Việc mở lại hành lang hàng không giữa Ấn Độ và Trung Quốc được công bố chỉ vài tuần sau khi Air India đột ngột dừng dịch vụ bay thẳng từ Delhi đến Washington D.C.
Trước đại dịch, các hãng hàng không nhà nước Trung Quốc thống trị thị trường Ấn Độ-Trung Quốc, khai thác từ 72-80% trong số 539 dịch vụ trực tiếp vào tháng 12-2019.
Sự mất cân bằng này là do thị trường hàng không lớn hơn và được nhà nước hậu thuẫn của Trung Quốc cũng như quy tắc "5 và 20" phức tạp của Ấn Độ (mặc dù hiện đã bị bãi bỏ) buộc các hãng hàng không Ấn Độ phải khai thác các tuyến nội địa ít nhất 5 năm với 20 máy bay trước khi được phép khai thác các tuyến quốc tế.
Hơn nữa, hầu hết các chuyến bay Ấn Độ - Trung Quốc chủ yếu tập trung vào việc di chuyển giữa thủ đô Delhi của Ấn Độ và một loạt các thành phố lớn của Trung Quốc như Bắc Kinh, Thượng Hải, Thành Đô và Quảng Châu. Trên thực tế, chuyến bay thương mại cuối cùng giữa hai nước là từ Delhi đến Thượng Hải vào ngày 20-3-2020.
Chính phủ Ấn Độ gần đây đang trong giai đoạn bùng nổ xây dựng sân bay, đưa vào vận hành các sân bay trị giá hàng tỷ đô la, được thiết kế bởi các kiến trúc sư hàng đầu tại Delhi, Mumbai, Bengaluru và nhiều nơi khác, nhằm đón đầu sự bùng nổ của thị trường hàng không Ấn Độ.
Ông Modi sẽ mong muốn đa dạng hóa các tuyến bay ra ngoài Delhi để phân bổ đều hơn lợi ích kinh tế của kết nối hàng không trên khắp các khu vực của Ấn Độ và những người ủng hộ ông.
Bên cạnh việc mang lại lợi nhuận lớn cho các hãng hàng không, Bắc Kinh cũng sẽ háo hức giới thiệu và bán cho Ấn Độ máy bay phản lực chở khách COMAC C919, mẫu máy bay phản lực chở khách sản xuất trong nước đại diện cho dự án uy tín của Tập Cận Bình và hàng thập kỷ đầu tư do nhà nước dẫn đầu.
Mặc dù là tâm điểm của các triển lãm hàng không gần đây ở châu Á, nhưng nó vẫn chưa tìm được khách hàng nước ngoài nào. Việc bán COMAC C919 cho Ấn Độ sẽ là một cú hích uy tín và củng cố quan điểm tự chủ về công nghệ của Tập Cận Bình.
Trong khi đó, Modi đã đề cập đến một máy bay phản lực do châu Á sản xuất và những kế hoạch đầy tham vọng cho hãng hàng không quốc gia Ấn Độ, mặc dù việc mua sắm này sẽ không phù hợp với chương trình nghị sự "Sản xuất tại Ấn Độ" của chính phủ ông.
