Ấn vàng 'Hoàng đế chi bảo' đã được chuyển giao cho Việt Nam

Lễ giao nhận có sự chứng kiến của Bộ trưởng Bộ VH-TT-DL Nguyễn Văn Hùng, Đại sứ Việt Nam tại Pháp Đinh Toàn Thắng, Trưởng Phái đoàn Việt Nam bên cạnh UNESCO Lê Thị Hồng Vân, Cục trưởng Cục Di sản văn hóa Lê Thị Thu Hiền, đại diện Bộ Công an (Việt Nam) và đại diện Bộ Ngoại giao Pháp, đại diện UNESCO.

Ấn vàng Hoàng đế chi bảo - một báu vật hoàng cung của Triều Nguyễn

Sự kiện này là kết quả của hơn 1 năm đàm phán, thương thảo và thực hiện các thủ tục pháp lý liên quan việc dừng đấu giá công khai ấn vàng Hoàng đế chi bảo tại Paris (Pháp) tháng 11-2022 và cùng thỏa thuận thống nhất các yêu cầu cho việc chuyển giao ấn vàng cho phía Việt Nam theo đề nghị của đoàn công tác liên ngành do Bộ VH-TT-DL chủ trì cùng các bộ: Ngoại giao, Tư pháp, Tài chính, Công an và sự hỗ trợ đặc biệt của Đại sứ quán Việt Nam tại Pháp.

Lễ chuyển giao ấn vàng Hoàng đế chi bảo - một báu vật hoàng cung của Triều Nguyễn Việt Nam cho Việt Nam đã được tổ chức trang trọng tại Pháp

Công ty TNHH Bảo tàng Hoàng gia Nam Hồng (Bắc Ninh) là đại diện thực hiện các thủ tục tài chính liên quan quyền lợi các bên liên quan đến ấn vàng theo pháp luật của Cộng hòa Pháp; đồng thời sẽ thực hiện việc lưu giữ, trưng bày và phối hợp với Bảo tàng Lịch sử quốc gia bảo vệ, phát huy giá trị của ấn vàng tại Bảo tàng Hoàng gia Nam Hồng theo quy định của Luật Di sản văn hóa.

Sau đúng 1 năm liên tục, tích cực, trách nhiệm phối hợp của các bên, các thủ tục pháp lý để đưa ấn vàng trở về Việt Nam đã được hoàn thành.

Phát biểu tại lễ chuyển giao ấn vàng, Cục trưởng Cục Di sản văn hóa Lê Thị Thu Hiền nhắc lại dấu mốc quan trọng trong quá trình “hồi hương” cổ vật quan trọng này.

Theo Cục Di sản, thời điểm đoàn công tác liên ngành làm việc tại Pháp (tháng 11-2022) đã nỗ lực tìm kiếm các nguồn lực hỗ trợ để kịp thời có cơ sở đàm phán, dừng đấu giá và yêu cầu chuyển giao ấn vàng Hoàng đế chi bảo cho phía Việt Nam, khi ấy chỉ có ông Nguyễn Thế Hồng, Giám đốc Công ty TNHH Bảo tàng Hoàng gia Nam Hồng, tham gia với mục đích mua để bổ sung sưu tập cá nhân, dự kiến trưng bày tại bảo tàng ngoài công lập - Bảo tàng Hoàng gia Nam Hồng.

Lãnh đạo Bộ VH-TT-DL cho phép bảo tàng này tham gia và hỗ trợ thực hiện các cam kết tiếp nhận, chuyển giao ấn vàng cho phía Việt Nam.

Ngày 12-11-2022, Cục Di sản văn hóa đã xin phép và ký kết thỏa thuận về việc đàm phán mua ấn vàng Hoàng đế chi bảo từ Pháp đưa về Việt Nam và chuyển nhượng ấn vàng cho nhà Nước với Công ty TNHH Bảo tàng Hoàng gia Nam Hồng, với cam kết: “Bên A và cá nhân ông Nguyễn Thế Hồng cam kết và bảo đảm ấn vàng Hoàng đế chi bảo sẽ chỉ chuyển giao cho Nhà nước CHXHCN Việt Nam thông qua Bộ VH-TT-DL, trên cơ sở phù hợp với quy định của Điều 43 của Luật Di sản văn hóa, sau một thời gian phù hợp khi Bên A không còn nhu cầu sở hữu, trưng bày, phát huy giá trị tại Bảo tàng Hoàng Gia Nam Hồng, Bắc Ninh, Việt Nam.

Chi phí chuyển giao bao gồm: chi phí trả cho việc thuê luật sư đàm phán; chi phí mua ấn vàng từ nhà đấu giá Millon, Pháp (bao gồm các loại thuế, phí liên quan); chi phí đưa ấn vàng về nước (chi phí hải quan, vận chuyển quốc tế)".

Bên cạnh giá trị lịch sử, văn hóa, nghệ thuật…, ấn vàng Hoàng đế chi bảo là di sản văn hóa có ý nghĩa quan trọng với dân tộc, là biểu trưng của quyền lực chính trị trong một giai đoạn lịch sử nhất định của tiến trình lịch sử của Việt Nam, đánh dấu mốc quan trọng cho sự chuyển giao từ chế độ quân chủ hơn ngàn năm sang nền dân chủ của nhân dân Việt Nam - nhà nước Việt Nam mới - Dân chủ cộng hòa, tiền thân của nước CHXHCN Việt Nam, thời đại Hồ Chí Minh.

Ấn vàng Hoàng đế chi bảo là di sản văn hóa có ý nghĩa quan trọng với dân tộc

Theo Cục Di sản văn hóa, thời gian tới, cục sẽ tham mưu lãnh đạo Bộ VH-TT-DL nghiên cứu, phối hợp với các bộ, ngành liên quan xây dựng danh mục cổ vật của Việt Nam bị đưa ra khỏi đất nước bất hợp pháp trong quá khứ và tham vấn ban thư ký công ước Công ước 1970 của UNESCO về danh mục để làm cơ sở tìm kiếm giải pháp đưa cổ vật Việt Nam từ nước ngoài về nước.

Theo Đại Nam thực lục của Quốc Sử quán triều Nguyễn, ấn vàng “Hoàng đế chi bảo” được đúc vào ngày Giáp Thìn, mùng 4 tháng Hai năm Minh Mạng thứ 4 (tức ngày 15-3-1823): Ấn có nuốm (quai) làm rồng cuốn hai tầng, vuông 3 tấc 2 phân, dày 5 phân, bằng vàng mười tuổi, nặng 180 lạng (chính xác là 280 lạng) 9 đồng 2 phân. Phàm chiếu như sắc dụ đều đóng ấn ấy.

Còn theo Khâm định Đại Nam hội điển sự lệ, vào năm Minh Mệnh thứ 9 (năm 1828), dụ rằng: Ấn báu của nhà nước là để làm việc tuyên bố mệnh lệnh, chỉ bảo rõ ràng những việc phải làm, về khí cụ thì cực kỳ quan trọng, về điển lệ thì cực kỳ to lớn... Gặp có khánh tiết ban ơn, đại xá thiên hạ, cùng là các cáo dụ các thân huân (người thân và người có công), đi tuần thú để xem xét các địa phương, mọi điển lệ long trọng ấy và ban sắc, thư cho ngoại quốc, thì dùng ấn Hoàng đế chi bảo.

Như vậy, có thể thấy “Hoàng đế chi bảo” là ấn vàng lớn nhất, đẹp nhất, quý nhất và quan trọng nhất của vương triều Nguyễn, phản ánh một giai đoạn trong tiến trình lịch sử của quốc gia - dân tộc, là di sản văn hóa quý báu của Nhà nước Việt Nam.

MAI AN