Ảnh 360 độ: Nhà thầu cầu Đuống mới 'nằm im' chờ mặt bằng

Dự án cầu Đuống mới, bao gồm một cầu đường bộ và một cầu đường sắt, được khởi công tháng 9/2023 với tổng mức đầu tư hơn 1.800 tỷ đồng, dự kiến hoàn thành trong năm 2025. Tuy nhiên, đến giữa tháng 6/2025, nhà thầu chỉ mới thi công xong phần trụ ở lòng sông, các hạng mục đầu bờ vẫn “án binh bất động” do thiếu mặt bằng.

Cụ thể, toàn dự án cần giải phóng khoảng 4,96 ha, tương đương 141 hộ dân (55 hộ ở Long Biên và 86 hộ ở Gia Lâm) với kinh phí khoảng 650 tỷ đồng. Tuy nhiên, đến nay mới bàn giao được khoảng 8% diện tích (0,4 ha), chủ yếu là đất công và đất hành lang đê. Hơn 4,5 ha còn lại thuộc khu dân cư đang “đóng băng”.

Đại diện nhà thầu triển khai gói XL02 cầu đường bộ cho biết, phần mặt bằng ở cả hai đầu Long Biên và Gia Lâm chưa có nên hiện các trụ cầu được xây dựng ở lòng sông đang đứng chơ vơ, không thể thi công phần đúc hẫng đối xứng. Hạn chót để chuyển sang thi công đúc hẫng cầu đường bộ là hết quý II/2025, nếu không bàn giao xong, từ tháng 7/2025 dự án “buộc phải dừng thi công”.

Ban Quản lý dự án Đường sắt (Bộ Xây dựng) đã gửi ít nhất 7 văn bản kiến nghị chính quyền TP Hà Nội và các địa phương tháo gỡ vướng mắc giải phóng mặt bằng (GPMB). Mới đây, Bộ Xây dựng tiếp tục có văn bản gửi UBND TP Hà Nội, đề nghị ưu tiên bố trí tạm cư cho khoảng 27 hộ tại trụ T6, di dời trạm đo đếm điện và các công trình kỹ thuật ngay trong tháng 6/2025, để phục vụ thi công các mố M1, T1, T2, T6 của cầu đường bộ.

Đại diện Quản lý dự án cho biết, nếu đến cuối tháng 7/2025, địa phương không bàn giao mặt bằng, nhà thầu buộc phải tạm dừng thi công, di dời toàn bộ máy móc, thiết bị và nhân lực. Trong trường hợp bàn giao kịp tháng 6/2025, đơn vị sẽ “đôn đốc nhà thầu tăng cường nhân lực, thiết bị thi công, cố gắng hoàn thành trong quý II/2026”.

Dự án xây dựng cầu Đuống mới được Bộ Xây dựng phê duyệt năm 2022, gồm 2 đơn nguyên là cầu đường sắt và cầu đường bộ vượt sông.

Cầu đường sắt (bên trái màu đỏ, đang thi công) và cầu đường bộ nằm cách nhau khoảng 100m.

Phối cảnh tổng thể cầu Đuống mới sau khi hoàn thành.

Giữa tháng 6/2025, các trụ cầu vẫn đang chơ vơ, không thể thi công phần đúc hẫng.

Sau 10 tháng khởi công, dự án vẫn vướng GPMB, hơn 90% diện tích chưa bàn giao.

Công nhân thi công trụ cầu Đuống mới giữa lòng sông Hồng.

Trụ cầu được lắp đặt từ đầu năm 2024 đến nay chưa thi công thêm hạng mục mới.

Trụ cầu T3 và T4 giữa lòng sông Đuống thi công cầm chừng.

Trụ giữa cầu Đuống mới đã vươn lên giữa sông nhưng phần cầu trên bờ vẫn chưa thể động thổ vì 92% khu vực đất dân cư chưa GPMB.

Cầu đường sắt (màu đỏ) và đường dẫn dài 1 km đang thi công.

Vị trí cầu đường sắt cách cầu Đuống cũ khoảng 16,5m, rùng vị trí dự kiến đầu tư xây dựng đường sắt đô thị Hà Nội tuyến số 1.

Cầu đường sắt gồm 6 nhịp dầm thép và dàn thép dài 280 m, được xây dựng đảm bảo cho đường sắt đơn khổ lồng 1.000 mm và 1.435 mm; tốc độ thiết kế 80 km/h.

Công nhân được huy động thi công tại các khu vực không bị ảnh hưởng bởi công tác giải phóng mặt bằng.

Liên quan đến GPMB, UBND quận Long Biên và huyện Gia Lâm đã lập, công khai phương án bồi thường cho khoảng 13/55 hộ (Long Biên) và 81/86 hộ (Gia Lâm), song vẫn chưa tổ chức bốc thăm tái định cư và họp hội đồng đền bù. Nguyên nhân chậm nằm ở quy hoạch khu tái định cư, quá trình thẩm định kéo dài, thủ tục hoàn toàn phải làm lại do Luật Đất đai sửa đổi có hiệu lực từ 1/8/2024 nên phải thẩm định lại.

TP Hà Nội cũng đã yêu cầu địa phương bố trí tái định cư và hoàn thành thủ tục GPMB trước 30/5/2025, tuy nhiên điều này không hoàn thành đúng hạn. Hiện các bên chỉ đạo tiếp tục thúc tiến độ GPMB trong tháng 6/2025.

Dự án cầu Đuống mới đang đứng trước nguy cơ chậm tiến độ do vướng giải phóng mặt bằng, yếu tố then chốt để chuyển sang giai đoạn thi công chính. Trước viễn cảnh “dừng thi công”, các cơ quan từ Trung ương đến địa phương cần hành động quyết liệt, tháo gỡ ngay trong tháng 6/2025. Nếu toàn bộ diện tích chưa giao mặt bằng vẫn án binh bất động, khả năng chậm tiến độ đến năm 2026 là rất cao, kéo theo hệ lụy về chi phí, niềm tin và hiệu quả đầu tư công.

Bản đồ quy hoạch khu vực GPMB dự án cầu Đuống mới.

Cầu Đuống cũ được người Pháp xây vào cuối thế kỷ 19 và thông xe vào năm 1902.

Trong chiến tranh, cầu đã hư hỏng nặng, chỉ còn lại những mố cầu ở hai đầu. Sau chiến tranh, cầu được xây lại ở đúng vị trí cũ và thông xe vào năm 1981, không còn các trụ số 2 và 4. Cầu chỉ còn 3 trụ để tạo thuận lợi cho tàu bè qua lại.

Hạ tầng kỹ thuật cầu Đuống cũ lạc hậu, giao thông ùn tắc, không còn đáp ứng nhu cầu vận tải hiện đại.

Sự xuống cấp của cầu Đuống cũ càng làm cấp thiết việc đẩy nhanh tiến độ cầu Đuống mới.

Nếu mặt bằng không bàn giao kịp trong tháng 6/2025, toàn bộ công trường có nguy cơ phải tạm dừng.

Toàn cảnh công trường dự án cầu Đuống mới, tháng 6/2025.

Trung Nguyên/Báo Tin tức và Dân tộc