Anh đối mặt nguy cơ thiếu khí đốt nghiêm trọng trong 5-6 năm tới

Anh có nguy cơ cao rơi vào tình trạng thiếu hụt khí đốt nghiêm trọng nếu quá trình chuyển đổi năng lượng sạch diễn ra chậm hơn kế hoạch. Ảnh minh họa: TASS/TTXVN

Nhà điều hành Hệ thống Năng lượng Quốc gia Anh (NESO) ngày 26/11 đã phát đi cảnh báo đỏ: chỉ trong vòng 5–6 năm tới, Anh có nguy cơ cao rơi vào tình trạng thiếu hụt khí đốt nghiêm trọng nếu quá trình chuyển đổi năng lượng sạch diễn ra chậm hơn kế hoạch hoặc xảy ra sự cố mất một cơ sở hạ tầng khí đốt quan trọng nhất.

Báo cáo được NESO công bố chỉ vài giờ sau khi Bộ trưởng Tài chính Rachel Reeves trình bày Ngân sách Mùa Thu 2025, trong đó khẳng định: Trong điều kiện thời tiết bình thường, nguồn cung khí đốt vẫn đủ đáp ứng nhu cầu.

Tuy nhiên, khi kiểm tra áp lực trong điều kiện thời tiết cực đoan (đông lạnh, không gió), “một nguy cơ đang nổi lên đối với an ninh nguồn cung khí đốt” sẽ hiện hữu rõ rệt ngay từ những năm 2030–2031. Đặc biệt, nếu mất đi cơ sở hạ tầng khí đốt lớn nhất (ví dụ một trạm khí hóa lỏng (LNG) chính hoặc đường ống nhập khẩu lớn), nguồn cung sẽ không đáp ứng nổi nhu cầu theo mọi kịch bản.

NESO nhấn mạnh rằng ngay cả khi toàn bộ hạ tầng hiện tại vẫn hoạt động bình thường, nguy cơ thiếu hụt vẫn xuất hiện trong kịch bản khử carbon chậm nhất.

Sản lượng khí đốt nội địa từ Biển Bắc đã giảm mạnh từ thời kỳ đỉnh cao những năm 2000. Nhiều nhà máy tiếp nhận và xử lý khí đốt đang hoặc sắp đóng cửa. Cùng ngày 26/11, Chính phủ Anh tái khẳng định sẽ cấm cấp giấy phép thăm dò mới các mỏ dầu khí ở Biển Bắc, chỉ cho phép khoan bổ sung gần các mỏ hiện hữu.

Giới doanh nghiệp cảnh báo biện pháp này khó tăng được sản lượng nếu Chính phủ không bãi bỏ thuế lợi nhuận bất thường – khoản thuế vẫn được giữ nguyên trong Ngân sách vừa công bố.

Trong khi thị trường khí đốt toàn cầu được dự báo vẫn dư cung trong thập niên tới, nguồn cung này rất dễ bị gián đoạn do xung đột địa chính trị, như đã xảy ra năm 2022 sau khi Nga phát động chiến dịch quân sự tại Ukraine.

Hiện Anh ngày càng phụ thuộc vào các trạm nhập khẩu khí thiên nhiên hóa lỏng (LNG) tại Wales và miền Nam nước Anh thay vì đường ống từ Biển Bắc như trước đây. Dù Chính phủ Công đảng đang đẩy mạnh điện gió ngoài khơi, điện mặt trời và khuyến khích thay thế nồi hơi gas bằng bơm nhiệt, khí đốt vẫn là nguồn dự phòng không thể thiếu vào những ngày đông lạnh giá không có gió.

NESO lưu ý: “Nhu cầu khí đốt vào ngày cao điểm giảm chậm hơn rất nhiều so với nhu cầu trung bình cả năm".

Do đó, Chính phủ Anh đã mở tham vấn khẩn cấp về cơ chế hỗ trợ tài chính để các doanh nghiệp duy trì hạ tầng khí đốt “ngủ đông” – ít sử dụng quanh năm nhưng phải sẵn sàng hoạt động tối đa trong vài ngày cực đoan.

Bộ Năng lượng An ninh và Net Zero khẳng định: “Chúng tôi đang phối hợp chặt chẽ với ngành công nghiệp để đảm bảo hệ thống khí đốt phù hợp với tương lai, trong đó ưu tiên hàng đầu là duy trì an ninh nguồn cung”.

Các chuyên gia nhận định, cảnh báo lần này của NESO đặt ra thách thức lớn đối với chiến lược năng lượng “xanh và độc lập” mà Thủ tướng Keir Starmer công bố từ khi lên nắm quyền tháng 7/2024, đồng thời làm dấy lên câu hỏi liệu Anh có đang chuyển đổi quá nhanh trong khi chưa chuẩn bị đầy đủ hạ tầng dự phòng hay không.

Phong Hà/vnanet.vn