Kế hoạch ngân sách mới của Anh có gì?

Bộ trưởng Bộ Tài chính Anh trình bày kế hoạch ngân sách vào ngày 26/11/2025 - Ảnh: Bloomberg.

Việc tăng thuế đã ngay lập tức gây ra nhiều tranh cãi, vì một mặt giúp cải thiện tình hình ngân sách, mặt khác đặt nhiều thách thức cho nền kinh tế Anh vốn đang gặp khó khăn - theo tờ báo Financial Times.

Bà Reeves, người đã tăng thuế 40 tỷ bảng Anh trong kế hoạch ngân sách đầu tiên của mình vào năm ngoái, dự định sử dụng phần lớn nguồn thu bổ sung trong kế hoạch ngân sách mới để tăng chi cho phúc lợi xã hội và tăng ngân sách dự phòng nhằm có thêm dư địa ứng phó với những cú sốc có thể xảy ra trong tương lai.

Kế hoạch tăng thuế của bà Reeves dường như không loại trừ một đối tượng nào, nhằm vào cả người lao động, người giàu và doanh nghiệp.

Việc tăng thuế đối với người có nhà cho thuê và cổ tức, cùng với một loại thuế mới đối với các ngôi nhà trị giá hơn 2 triệu bảng, đã nhận được sự ủng hộ từ các nghị sĩ Đảng Lao động cầm quyền. Tuy nhiên, những người lao động bình thường - trong đó có một số lượng lớn cử tri của Đảng Lao động - cũng sẽ phải chịu tác động nặng nề từ việc tăng thuế này.

Một trong những biện pháp gây tranh cãi nhất là việc đóng băng ngưỡng phải đóng thuế thu nhập thêm 3 năm, dự kiến sẽ giúp số tiền thuế thu được tăng thêm 12,7 tỷ bảng trong năm 2030-2031. Bà Reeves thừa nhận biện pháp này sẽ "gây tổn thương cho người lao động", nhưng nhấn mạnh rằng mọi người cần phải đóng góp.

Việc tăng thuế sẽ giúp ngân sách dự phòng của Chính phủ Anh tăng lên mức 21,7 tỷ bảng, so với 9,9 tỷ bảng trong tuyên bố trước đó của bà Reeves, nhằm trấn an thị trường rằng bà quyết tâm xây dựng một nền tài chính công lành mạnh.

Thị trường trái phiếu chính phủ Anh phản ứng tích cực với kế hoạch tăng thuế. Lợi suất trái phiếu chính phủ Anh kỳ hạn 10 năm giảm 0,07 điểm phần trăm trong phiên gnafy 26/11, xuống còn 4,42%.

Mặc dù vậy, một số nhà đầu tư vẫn lo ngại về việc nhiều biện pháp tăng thuế và cắt giảm chi tiêu được dồn vào giai đoạn sau. Một số biện pháp thuế lớn sẽ chỉ bắt đầu có hiệu lực sau cuộc bầu cử tiếp theo ở Anh, dự kiến diễn ra vào mùa hè năm 2029. Chiến lược “thắt lưng buộc bụng” dồn dập này có thể sẽ đặt ra áp lực lớn đối với nền kinh tế Anh.

Văn phòng Trách nhiệm Ngân sách Anh (OBR) cắt giảm dự báo tăng trưởng GDP của nước này 0,3 điểm phần trăm, về mức trung bình 1,5% trong 5 năm tới. Cũng theo cơ quan này, mức thu thuế theo kế hoạch mà bà Reeves mới trình bày đưa gánh nặng thuế lên mức tương đương 38% GDP, một con số cao chưa từng thấy trong lịch sử Anh.

Kế hoạch ngân sách nói trên được đưa ra sau khi kế hoạch ngân sách hậu bầu cử của bà Reeves vào năm ngoái đã tăng thuế nhiều nhất kể từ đầu những năm 1990. Việc tiếp tục tăng thuế cho thấy bà Reeves không giữ đúng lời hứa với cử tri rằng bà sẽ không tăng thuế thêm lần nữa sau kế hoạch ngân sách đầu tiên.

Tăng trưởng GDP của Anh trong quý 3 năm nay đã chậm lại còn 0,1% so với quý trước, thấp hơn kỳ vọng và so với mức 0,3% trong quý 2. Lạm phát của nước này được OBR dự báo sẽ bình quân 3,5% vào năm 2025, cao hơn mức 3,2% trong dự báo hồi tháng 3. Lạm phát năm 2026 được dự báo ở mức 2,5%, cao hơn so với mức dự báo 2,1% đưa ra hồi đầu năm.

Trong khi dự báo lạm phát tăng, Bộ trưởng Reeves vẫn đang hy vọng vào Ngân hàng Trung ương Anh (BOE) sẽ cắt giảm lãi suất thêm vào tháng 12 tới.

Bình Minh