Áp lực đáo hạn trái phiếu dâng cao, thị trường vẫn nhiều kỳ vọng

Áp lực đáo hạn kỷ lục

Theo chuyên gia từ Công ty cổ phần Chứng khoán MB (MBS), giá trị trái phiếu doanh nghiệp sẽ đáo hạn trong năm 2025 rơi vào khoảng gần 151.000 tỷ đồng (đã trừ đi các khoản trái phiếu mua lại), đặc biệt việc Nghị định 08/2023/NĐ-CP quy định về việc giới hạn gia hạn trái phiếu tối đa 2 năm, sẽ dẫn đến khối lượng lớn trái phiếu doanh nghiệp đáo hạn kể từ quý 2 năm nay.

Áp lực sẽ tăng dần và đạt đỉnh vào quý III với lượng trái phiếu doanh nghiệp đáo hạn lên tới khoảng 63.000 tỷ đồng (tăng 40% so với cùng kỳ); trong đó, nhóm ngành bất động sản chiếm tỷ trọng chính với tổng giá trị dự kiến đáo hạn lên tới hơn 95.000 tỷ đồng, chiếm 63% tổng giá trị đáo hạn; nhóm ngành ngân hàng với giá trị đáo hạn dự kiến khoảng 21.800 tỷ đồng và chiếm 14,4% lượng đáo hạn.

Theo Hiệp hội Thị trường Trái phiếu Việt Nam, trong tháng 2/2025, các doanh nghiệp đã mua lại trước hạn 2.592 tỷ đồng trái phiếu, giảm 58% so với cùng kỳ năm trước. Trong 10 tháng còn lại của năm 2025, dự kiến sẽ có khoảng 192.267 tỷ đồng trái phiếu đến hạn; trong đó phần lớn thuộc về lĩnh vực bất động sản với tổng giá trị 107.235 tỷ đồng, chiếm 54% tổng lượng trái phiếu đáo hạn.

Ông Nguyễn Bá Khương, Khối Phân tích, Công ty cổ phần chứng khoán VNDIRECT (VNDIRECT) cho biết, tổng giá trị trái phiếu doanh nghiệp riêng lẻ đáo hạn năm 2025 là khoảng 203.000 tỷ đồng, tăng 8,5% so với cùng kỳ. Áp lực trái phiếu doanh nghiệp riêng lẻ đáo hạn năm 2025 sẽ rơi vào 2 quý cuối năm khi tổng giá trị đáo hạn của 2 quý này chiếm hơn 65% tổng giá trị đáo hạn năm 2025.

Nhóm bất động sản sẽ là nhóm có giá trị đáo hạn lớn nhất năm 2025 với tổng giá trị đáo hạn là hơn 130.000 tỷ đồng, chiếm 64% tổng giá trị đáo hạn năm 2025; trong đó, 43,4% trong số này tương đương 56.000 tỷ đồng là giá trị các trái phiếu doanh nghiệp riêng lẻ đã gia hạn kỳ hạn sẽ đến hạn. Đứng thứ hai là nhóm tài chính - ngân hàng với tổng giá trị đáo hạn là hơn 33.000 tỷ đồng, chiếm 16,3% tổng giá trị đáo hạn năm 2025.

Nếu so với giá trị đáo hạn trong năm 2024, giá trị trái phiếu doanh nghiệp riêng lẻ đáo hạn của nhóm bất động sản tăng mạnh với mức tăng 113%.

Ông Khương cho rằng, thị trường bất động sản vẫn còn trầm lắng, việc tháo gỡ pháp lý cho các dự án vẫn còn chậm so với kỳ vọng, khó khăn đối với hoạt động kinh doanh các doanh nghiệp bất động sản sẽ vẫn còn tiếp diễn. Do đó, áp lực đối với dòng tiền và vấn đề trái phiếu doanh nghiệp đáo hạn sẽ vẫn là thách thức lớn đối với nhóm doanh nghiệp bất động sản trong năm 2025.

Theo ông Nguyễn Bá Khương, sau những nỗ lực tháo gỡ khó khăn cho thị trường của các cơ quan quản lý, thị trường trái phiếu doanh nghiệp đã chứng kiến sự phục hồi dần trong năm 2023 và 2024. Tuy nhiên, hiện vẫn còn nhiều thách thức để thị trường có thể bứt phá trong năm 2025, chẳng hạn như đó là niềm tin của nhà đầu tư đối với thị trường vẫn còn yếu.

Mặc dù các cơ quan chức năng đã xử lý nhiều trường hợp sai phạm xảy ra trên thị trường trái phiếu doanh nghiệp trong thời gian qua, nhưng rủi ro trễ hạn thanh toán vẫn còn đáng kể đặc biệt là ở nhóm bất động sản.

Vì vậy, sẽ cần thêm thời gian để tiếp tục củng cố niềm tin của thị trường và nhà đầu tư.

Bên cạnh đó, việc tiếp tục thắt chặt hơn các điều kiện phát hành trái phiếu riêng lẻ cho nhà đầu tư chuyên nghiệp là cá nhân có thể sẽ làm hạn chế lượng trái phiếu doanh nghiệp riêng lẻ được phát hành trong thời gian tới.

Kỳ vọng thị trường tăng trưởng mạnh

Dù áp lực đáo hạn trái phiếu tăng cao, nhưng chuyên gia từ Công ty cổ phần Chứng khoán Mirae Asset (Việt Nam) vẫn kỳ vọng hoạt động phát hành sẽ thuận lợi hơn trong năm 2025, khi các quy định mới từ Luật Chứng khoán sửa đổi được kỳ vọng sẽ tăng cường tính minh bạch của thị trường. Điều này sẽ góp phần củng cố niềm tin của nhà đầu tư sau giai đoạn 2022 - 2023, đặc biệt với các yêu cầu về xếp hạng tín nhiệm trong phát hành riêng lẻ và phát hành ra công chúng.

Ông Nguyễn Quang Thuân, Chủ tịch kiêm Tổng giám đốc Công ty cổ phẩn FiinGroup - Công ty chuyên cung cấp các dịch vụ phân tích dữ liệu tài chính, phân tích ngành và dịch vụ xếp hạng tín nhiệm tại Việt Nam cho rằng, trong bối cảnh nền kinh tế Việt Nam đang trên đà phục hồi và chuyển dịch mạnh mẽ sang các ngành công nghệ cao và phát triển bền vững, thị trường trái phiếu doanh nghiệp được dự báo sẽ ghi nhận mức tăng trưởng hai con số vào năm 2025.

Theo bà Đinh Hà Anh - Khối Nghiên cứu Vĩ mô và Chiến lược thị trường tại Công ty cổ phần Chứng khoán MB (MBS), thị trường trái phiếu doanh nghiệp trong năm 2025 được kỳ vọng sẽ có nhiều khởi sắc nhờ vào các yếu tố nền tảng vững chắc. Đầu tiên, đà tăng trưởng mạnh mẽ của nền kinh tế sẽ tạo động lực cho sự phục hồi của các ngành quan trọng như bất động sản và sản xuất công nghiệp.

Theo dự báo, GDP năm 2025 có thể đạt mức 7,1 - 7,5%, cao hơn so với mức 7,09% của năm 2024, nhờ vào việc đẩy mạnh đầu tư công cũng như sự hồi phục của sản xuất và xuất khẩu. Xuất khẩu dự kiến sẽ tăng trưởng từ 9 - 10%, được hỗ trợ bởi sự phục hồi của nhu cầu tiêu dùng toàn cầu cùng với nỗ lực mở rộng thị trường và đa dạng hóa danh mục hàng hóa.

Hơn nữa, môi trường lãi suất hấp dẫn cũng là yếu tố quan trọng thu hút dòng vốn nhàn rỗi, đồng thời tạo động lực cho doanh nghiệp mở rộng hoạt động sản xuất, kinh doanh. Đến cuối năm 2024, lãi suất huy động kỳ hạn 12 tháng tại các ngân hàng thương mại cổ phần đạt trung bình 5,1%, cao hơn 20 điểm cơ bản so với đầu năm, trong khi lãi suất của các ngân hàng thương mại nhà nước duy trì ở mức 4,7%.

Cũng theo chuyên gia từ MBS, dù lãi suất đầu vào có xu hướng tăng, nhưng theo Ngân hàng Nhà nước, lãi suất cho vay trung bình lại giảm 0,59% so với đầu năm. Điều này đặc biệt rõ nét ở các ngân hàng thương mại cổ phần, khi họ chịu áp lực phải giảm lãi suất đầu ra để thu hút khách hàng. Dự báo trong năm 2025, lãi suất huy động kỳ hạn 12 tháng sẽ duy trì ổn định hoặc chỉ tăng nhẹ, dao động trong khoảng 5 - 5,2%.

Triển vọng của thị trường bất động sản trong năm 2025 cũng được đánh giá tích cực hơn nhờ vào hàng loạt chính sách mới. Việc Quốc hội thông qua Luật Kinh doanh Bất động sản (sửa đổi), Luật Nhà ở (sửa đổi) và đặc biệt là Luật Đất đai (sửa đổi) đã tạo ra một hành lang pháp lý quan trọng, giúp giải quyết những vướng mắc liên quan đến xác định tiền sử dụng đất, từ đó thúc đẩy nguồn cung bất động sản dân dụng trong trung và dài hạn.

Theo chuyên gia từ MBS, năm 2025 đánh dấu năm cuối cùng của Kế hoạch đầu tư trung hạn giai đoạn 2021 - 2025, với tổng vốn đầu tư công lên tới 791.000 tỷ đồng, thậm chí có thể được điều chỉnh tăng lên mức 875.000 tỷ đồng. Những đột phá về thể chế, đặc biệt là việc các luật quan trọng như Luật Đầu tư công (sửa đổi) và Luật Đầu tư có hiệu lực, được kỳ vọng sẽ giúp tháo gỡ các điểm nghẽn, nâng cao hiệu quả giải ngân và thúc đẩy tăng trưởng kinh tế.

Dự kiến nguồn cung căn hộ sẽ tăng 25% tại Hà Nội và 30% tại TP Hồ Chí Minh nhờ các rào cản pháp lý được tháo gỡ. Đồng thời, mặt bằng lãi suất thấp sẽ tiếp tục hỗ trợ thị trường, giảm áp lực tài chính cho cả chủ đầu tư và người mua nhà. Ngoài ra, các doanh nghiệp bất động sản cũng chủ động giảm tỷ trọng nợ vay, giúp cải thiện thanh khoản và ổn định tài chính.

Chất lượng thị trường chứng khoán và trái phiếu doanh nghiệp cũng được nâng cao nhờ các quy định pháp lý mới. Theo đó, các trái phiếu doanh nghiệp phát hành riêng lẻ sẽ phải đáp ứng các tiêu chuẩn cao hơn về xếp hạng tín nhiệm, tài sản đảm bảo và bảo lãnh thanh toán. Quy định mới cũng yêu cầu các doanh nghiệp công bố thông tin minh bạch hơn, đồng thời siết chặt các điều kiện phát hành đối với doanh nghiệp có rủi ro tài chính cao…

Văn Giáp (TTXVN)