Áp lực tỷ giá hạ nhiệt nhờ động thái giảm lãi suất của Fed

Thống đốc cho biết Ngân hàng Nhà nước sẽ theo dõi sát diễn biến tỷ giá, thậm chí là diễn biến hàng ngày để có sự chủ động trong điều tiết. (Ảnh: Vietnam+)

Tỷ giá VND/USD thời gian qua tăng mạnh gây lo ngại cho doanh nghiệp nhập khẩu và tạo thêm sức ép lên thị trường tài chính. Song theo các chuyên gia, áp lực tỷ giá đang có dấu hiệu lắng xuống khi Fed bắt đầu chu kỳ giảm lãi suất, trong khi các biện pháp quản lý trong nước phát huy hiệu quả.

Tỷ giá tăng gây nhiều áp lực

Đầu tháng Chín, tỷ giá trung tâm có ngày lên tới 25.248 đồng/USD, kéo theo tỷ giá tại các ngân hàng thương mại cũng tăng mạnh, chạm mức 26.510 đồng/USD. Sự biến động này lập tức tạo áp lực lớn đối với hoạt động nhập khẩu.

Ông Nguyễn Xuân Dương - Chủ tịch Hiệp hội Chăn nuôi Việt Nam cho biết chi phí đầu vào của ngành chăn nuôi tăng vọt khi tỷ giá leo thang. Mỗi năm, Việt Nam chi khoảng 8 tỷ USD nhập khẩu thức ăn chăn nuôi, trong đó 90% là thức ăn công nghiệp.

“Các doanh nghiệp khó có thể trữ hàng trước, vì vòng đời sản phẩm ngắn. Trong khi phần lớn phải vay vốn ngân hàng, nên biến động tỷ giá càng khiến chi phí và rủi ro tăng cao,” ông Dương nói.

Không chỉ ngành chăn nuôi, nhiều doanh nghiệp sản xuất khác cũng ghi nhận lợi nhuận bị bào mòn do giá nguyên liệu nhập khẩu tăng mạnh.

Tiến sỹ Cấn Văn Lực - Kinh tế trưởng BIDV, thành viên Hội đồng Tư vấn chính sách Tài chính tiền tệ Quốc gia cho biết VND đã mất giá khoảng 5% trong năm 2024 như từ đầu năm đến nay VND đã mất giá khoảng 3,4% - nằm trong nhóm ít đồng tiền châu Á mất giá so với USD. Ông chỉ ra các nguyên nhân chính.

Thứ nhất, cán cân thanh toán của Việt Nam bị âm do xuất khẩu hàng hóa có thặng dư nhưng dịch vụ, nhất là du lịch và logistics lại thâm hụt.

Ngoài ra theo ông Lực, biến động thuế quan trong thời gian qua khiến nhu cầu găm giữ ngoại tệ tăng lên; giá vàng biến động tương đối mạnh, khiến cho hoạt động nhập lậu phức tạp, gây áp lực lên thị trường ngoại hối.

Tỷ giá tăng ảnh hưởng đến doanh nghiệp nhập khẩu. (Ảnh: Vietnam+)

Cuối cùng, chênh lệch lãi suất cũng là một yếu tố. Hiện tại, Mỹ đang duy trì lãi suất khoảng 4,2%-4,5%, tương đương với mức lãi suất liên ngân hàng ở Việt Nam. Trong bối cảnh rủi ro tỷ giá thấp, dòng vốn ngoại tệ có xu hướng quay trở lại Mỹ để đầu tư.

Ông Lực nhấn mạnh, để giảm áp lực lâu dài, cần cải thiện dịch vụ du lịch, logistics và kiểm soát nhập lậu vàng - những điểm nghẽn tác động trực tiếp đến cán cân thanh toán.

Fed giảm lãi suất: Tín hiệu tích cực cho tỷ giá

Các chuyên gia dự báo từ nay đến cuối năm và sang năm tới tỷ giá sẽ ổn định hơn nhiều khi Ngân hàng Dự trữ liên bang Mỹ (Fed) hạ lãi suất. Bên cạnh đó với việc triển khai Nghị định 232 về quản lý thị trường vàng sẽ làm giảm bớt áp lực cho thị trường này, dẫn tới giảm áp lực lên tỷ giá. Dự kiến cả năm VND mất giá khoảng 4%.

Với việc Fed vừa quyết định cắt giảm lãi suất cơ bản 0,25% và dự báo sẽ còn 2 đợt cắt giảm lãi suất nữa trong năm 2025 đã giúp giảm áp lực cho thị trường tài chính toàn cầu, trong đó có Việt Nam.

Các chuyên gia Công ty chứng khoán Maybank cho biết, đợt cắt giảm lãi suất của Fed tạo ra lực hỗ trợ giúp giảm bớt áp lực tỷ giá đối với Việt Nam. Dù mức giảm nhỏ và đã nằm trong dự báo của thị trường nhưng lại có ý nghĩa lớn hơn đối với triển vọng tỷ giá của Việt Nam.

Theo đó, Ngân hàng Nhà nước sẽ có thêm dư địa chính sách để chuyển trọng tâm sang ưu tiên cho mục tiêu tăng trưởng kinh tế cao trong năm 2025-2026. Bên cạnh đó, khi dòng vốn ngoại tệ quay lại mạnh mẽ, Ngân hàng Nhà nước sẽ có cơ hội gia tăng dự trữ ngoại hối, giúp tăng cường năng lực can thiệp khi cần thiết và củng cố niềm tin của thị trường.

Một trong những điểm sáng trên thị trường tiền tệ được Tiến sỹ Cấn Văn Lực nhận định tích cực đó là lãi suất. Trong tuần qua, lãi suất VND liên ngân hàng các kỳ hạn 1 tháng trở xuống giảm ở kỳ hạn qua đêm và 1 tuần, chỉ tăng nhẹ kỳ hạn 2 tuần. Cụ thể, kết thúc ngày 19/09, lãi suất VND liên ngân hàng kỳ hạn qua đêm giao dịch ở mức 3,92% giảm 0,24%; 1 tuần lãi suất ở mức 4,28% giảm 0,16%; 2 tuần tăng nhẹ 0,24% giao dịch ở mức 4,92% và lãi suất 1 tháng không thay đổi ở mức 5,24%.

Theo đánh giá của ông Lực, việc duy trì lãi suất cho vay qua đêm ở mức trên 4% được xem là mức thấp và ổn định. Việc giữ mặt bằng lãi suất ổn định có ý nghĩa đặc biệt quan trọng, nhất là khi thị trường bất động sản đang trong giai đoạn cần thêm động lực để phục hồi. Thêm vào đó, giá dầu thô Brent giảm đã giúp giảm rủi ro nhập khẩu lạm phát vào Việt Nam, cho phép nền kinh tế tránh được áp lực giá cả lớn từ bên ngoài.

Dù đồng USD được dự báo sẽ giảm giá về cuối năm khi Fed tiếp tục cắt giảm lãi suất, tuy nhiên, các chuyên gia của Công ty chứng khoán MBS dự báo áp lực lên tỷ giá trong nước vẫn còn.

Theo phân tích của MBS, chính các yếu tố nội tại sẽ đóng vai trò chính trong việc đẩy tỷ giá tăng, đó là chênh lệch lãi suất giữa USD và VND vẫn tồn tại, ngay cả khi Fed cắt giảm thêm 50 điểm cơ bản trong quý 4. Thặng dư thương mại bị thu hẹp do nhu cầu nhập khẩu hàng hóa từ Mỹ tăng mạnh (nhờ thuế 0%), trong khi xuất khẩu chung có xu hướng chậm lại, dòng vốn FDI có thể chững lại để chờ đợi các thông tin rõ ràng hơn về chính sách thuế...

Các chuyên gia của Ngân hàng UOB cũng dự báo rằng Ngân hàng Nhà nước nhiều khả năng sẽ duy trì chính sách tiền tệ thận trọng trong bối cảnh tăng trưởng kinh tế ổn định và áp lực từ tỷ giá vẫn hiện hữu.

Theo UOB, trong trường hợp điều kiện kinh doanh và thị trường lao động suy yếu mạnh, Ngân hàng Nhà nước có thể cân nhắc hạ lãi suất tái cấp vốn về mức thấp kỷ lục 4% từng áp dụng trong giai đoạn dịch bệnh. Tuy nhiên, đây không phải là kịch bản cơ sở.

Về phía Ngân hàng Nhà nước, Thống đốc Nguyễn Thị Hồng cho biết cơ quan này sẽ theo dõi sát diễn biến thị trường tiền tệ và tỷ giá, tùy từng giai đoạn sẽ có những ưu tiên phù hợp, hướng tới mục tiêu chung là ổn định vĩ mô và hỗ trợ tăng trưởng kinh tế bền vững./.

(Vietnam+)